بیل کلینتون، رئیسجمهوری پیشین آمریکا، میگوید از فشار بر اوکراین برای کنار گذاشتن کلاهکهای هستهای خود پشیمان است.
او میافزاید که اگر کییف تسلیحات هستهای داشت و خلع سلاح نمیشد، روسیه هرگز به همسایه کوچکش حمله نمیکرد.
بیل کلینتون در مصاحبه با شبکه تلویزیونی آرتیای ایرلند گفت: «من احساس میکنم در آنچه روی داد، سهیمام؛ زیرا آنها [اوکراین] را واداشتم تا با دست کشیدن از سلاحهای هستهای خود موافقت کنند.»
چهلودومین رئیسجمهوری آمریکا با اشاره به تفاهمنامه بوداپست، افزود: «هیچ یک از آنها باور ندارند که اگر اوکراین هنوز سلاحهای خود را در اختیار داشت، روسیه چنین شیرینکاری انجام میداد.»
منظور کلینتون توافق بوریس یلتسین و لئونید کراوچوک، سران وقت روسیه و اوکراین، است که در سال ۱۹۹۴ امضا شد. بر اساس این توافق، در ازای تضمینهای امنیتی امضاکنندگان در به رسمیت شناختن حاکمیت ارضی اوکراین، کییف کلاهکهای هستهای خود را از خاک این کشور خارج کرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بیل کلینتون در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: «من میدانستم که پوتین از توافقی که یلتسین، رئیسجمهوری وقت، برای مداخله نکردن در مرزهای اوکراین امضا کرد، حمایت نمیکند. اوکراینیها میترسیدند سلاحهای هستهای خود را از دست دهند. زیرا فکر میکردند این تنها چیزی است که از آنها در برابر توسعهطلبی روسیه محافظت میکند.»
بیل کلینتون تاکید کرد اینکه روسیه این توافقنامه را نقض کرده و در مقابل اوکراین چیزی برای بازدارندگی نیروهای «متجاوز» روسیه در اختیار ندارد، «وحشتناک» است.
تفاهمنامه بوداپست به سه توافقنامه سیاسی یکسان اشاره دارد که ۵ دسامبر ۱۹۹۴ در کنفرانس سازمان امنیت و همکاری اروپا در بوداپست، پایتخت مجارستان، امضا شد. این تفاهمنامهها را سه قدرت هستهای فدراسیون روسیه، بریتانیا و ایالات متحده نیز امضا کردند و هدف از آن، ارائه تضمینهای امنیتی امضاکنندگان به بلاروس، قزاقستان و اوکراین برای الحاق به پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای بود. بر اساس این تفاهمنامه، بلاروس، قزاقستان و اوکراین به عضویت معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای درآمدند و عملا زرادخانه هستهای خود را از کشورشان خارج کردند.
اما روسیه در سال ۲۰۱۴ با حمله به اوکراین و ضمیمه کردن کریمه به خاک خود، به وعده خود مبنی بر به چالش نکشیدن مرزهای اوکراین پایبند نماند و این تفاهمنامه را نقض کرد. روسیه بار در سال ۲۰۲۲ حمله نظامی گستردهای را به اوکراین آغاز کرد که از شدت گرفتن بحران روسیه و اوکراین خبر میداد. این تهاجم که بزرگترین حمله نظامی به خاک اروپا از زمان جنگ جهانی دوم محسوب میشود، همچنان ادامه دارد.