خبرگزاری ایلنای ایران، روز شنبه ۱۹ فروردین، در گزارشی از نگرانی شدید نمایندگان استان سیستان وبلوچستان در مورد بحران کم‌آبی در تابستان پیش رو خبر داد. محمد سرگزی، عضو هیئت نمایندگان استان سیستان و بلوچستان در مجلس، به ایلنا گفت: «اگر حقابه ایران از رود هیرمند (مربوط افغانستان) گرفته نشود، تابستان سختی به خصوص برای شمال سیستان و بلوچستان در پیش خواهد بود.»

این نماینده مجلس اعلام کرد وضعیت کم‌آبی در شهرها و روستاهای زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند، در تابستان پیش رو فوق‌بحرانی خواهد بود. او گفت که «چاه نیمه‌ها که استان سیستان و بلوچستان وجود دارند، نهایتا برای پنج تا شش ماه آینده تا حدی کفاف نیازها را می‌کنند، اما اگر در این فرصت کاری انجام نشود، باید برای حدود ۴۰۰ هزار نفر، آبرسانی سیار انجام شود که برای این کار نیز آب کافی در اختیار نیست.»

ایران بر اساس معاهده ۱۳۵۱ خورشیدی، حق مصرف سالانه ۸۱۷ میلیون متر مکعب آب از رود هیرمند را دارد. کارشناسان حوزه آب در دولت پیشین افغانستان معتقدند که در زمان حکومت حامد کرزی، ایران چندین برابر این حقابه را از افغانستان دریافت کرده است و برای ذخیره این آب‌ها چاه‌هایی در دشت‌های هامون و اطراف آن حفر کرده است.

اما در دوره دولت‌‌داری اشرف غنی، پس از ایجاد سد کمال‌خان، مسئله کمبود آب در ایران بالا گرفت و حکومت ایران مدعی شد که حقابه این کشور از رود هیرمند تامین نمی‌شود. پس از سقوط دولت جمهوریت، با به قدرت رسیدن طالبان، ایران تلاش کرد تا از طریق حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس‌جمهوری ایران در امور افغانستان، روابطش را با طالبان مستحکم کند و رضایت آن‌ها را در زمینه حقابه هیرمند به‌دست آورد.

در سال ۱۴۰۱، برای چند روز آب هیرمند به روی ایران باز شد که کاظمی قمی آن را نتیجه موفقیت خود در دیپلماسی عنوان کرد. اما بلافاصله پس از  چند روز این آب دوباره قطع شد و اکنون طالبان مدعی‌اند که به‌دلیل خشکسالی و کمبود باران، آب رود هیرمند کاهش یافته است و در نهایت، تامین بیش از ۸۰۰ میلیون متر مکعب آب برای ایران، ممکن نیست.

استان سیستان و بلوچستان ایران در مرز با افغانستان، به لحاظ منابع آبی تا حد زیادی متکی به آب رود هیرمند بوده است. محمد سرگزی، عضو هیئت نمایندگان سیستان و بلوچستان در مجلس ایران، گفت که طرح‌هایی برای تامین آب سیستان و بلوچستان از منابع دیگر در دست بررسی است، اما تکمیل آن‌ها زمان زیادی نیاز دارد. او تصریح کرد: «آب‌شیرین‌کن و انتقال آب از دریای عمان به‌عنوان یکی از پروژه‌ها در حال پیگیری است، اما تا به سرانجام رسیدن، دست‌کم ۵ تا ۶ سال زمان می‌برد و تا زمانی که این پروژه‌ها محقق شود باید بتوانیم از بحران خارج شویم و مشکلات آبی استان را حل کنیم.»