حکومت طالبان در افغانستان حقابه استان سیستان و بلوچستان ایران از رودخانه هیرمند را به شوره‌زار «گود زره» هدایت می‌کند.
حبیب‌الله دهمرده یکی از نمایندگان این استان در مجلس با اعلام این خبر گفت که «اصلی‌ترین مانع در تحقق حقابه منطقه سیستان بند کمال خان است.»
دهمرده ادعا کرد این بند «ساخته آمریکا، اسرائیل، انگلیس و آل سعود است و هدف از طراحی و ساخت آن خالی از سکنه کردن سیستان است.»
او از دولت سیزدهم خواست «به موازات پیگیری جدی این حقابه، پروژه انتقال آب دریای عمان، جلوگیری از تبخیر آب چاه نیمه‌ها و حفر چاه‌های ژرف در منطقه» را دنبال کند.
آن‌طور که این نماینده مجلس گفته است حقابه سالانه منطقه سیستان از رودخانه هیرمند ۸۲۰ میلیون مترمکعب است که تاکنون فقط هشت میلیون آن محقق شده است.
براساس معاهده «دلتا» که در دهه ۵۰ شمسی بین ایران و افغانستان منعقد شده است، افغانستان باید سالانه ۸۲۰ میلیون مترمکعب از حقابه هیرمند را به ایران بدهد، اما طرف‌های ایرانی می‌گویند دولت‌های این کشور از اجرای این معاهده سر باز می‌زنند.
مهدی اسماعیلی بیدهندی، عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران هم هشدار داده است در صورت ادامه چنین روندی تالاب هامون به طور کامل خشک خواهد شد و این امر تبعات زیادی به همراه خواهد داشت.
هامون یکی از تالاب‌های مهم مرزی ایران است که یک سوم آن در کشور افغانستان قرار دارد.
آرزو اشرفی‌زاده، مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست کشور هم اعلام کرده است افغانستان برخلاف قول‌هایی که داده بود، مسیر طبیعی رود هیرمند را منحرف کرده است.
اشرفی‌زاده گفته است در دولت جدید افغانستان، سیاست‌های دولت‌های سابق در مورد آب هیرمند «با شدت بیشتری» ادامه یافته و همین مسئله باعث شده که سال گذشته «آبی از حوضه هیرمند وارد تالاب هامون» نشود.
حاکمان افغانستان همچنان از پرداخت حقابه دریاچه هامون امتناع می‌کنند ولی مقام‌های جمهوری اسلامی مدعی‌اند که این موضوع را از طریق مذاکره با «برادران افغان» حل خواهند کرد.
مسئله حقابه هیرمند سال‌هاست به موضوعی جدی برای مقام‌های جمهوری اسلامی تبدیل شده است؛ تا آنجا که اوایل تیرماه حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، در تماس تلفنی با امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، خواستار پرداخت حقابه ایران از این رودخانه شد.
مرداد ماه امسال هم علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو برای پیگیری این موضوع به کابل سفر کرد، اما این سفر نتیجه روشنی در بر نداشت.
محرابیان اسفند ۱۴۰۰ هم گفته بود مذاکرات با گروه طالبان برای رهاسازی آب رودخانه هیرمند بی‌نتیجه مانده است.
با وجود اینکه مقام‌های حکومت ایران اختلاف با طالبان سر موضوع حقابه هامون را لاپوشانی می‌کنند، شواهد آشکار می‌کند که حاکمان فعلی افغانستان خود را به اجرای تعهدات بین‌المللی موظف نمی‌دانند.
طالبان نه تنها با بستن دریچه سدها، مسیر آب به سمت سیستان و بلوچستان را مسدود می‌کنند، بلکه حتی آب مازاد را هم به شوره‌زارها می‌فرستند اما اجازه نمی‌دهند به ایران برسد.
حسن کاظمی قمی، نماینده ابراهیم رئیسی در امور افغانستان، اواسط تیرماه اعتراف کرد که طالبان بخش اعظمی از حقابه دریاچه هامون را به شوره‌زارها ریخته و از بین برده‌اند.
دریاچه هامون در استان سیستان و بلوچستان پس از دریاچه‌های خزر و ارومیه، سومین دریاچه بزرگ ایران است و یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست محیطی ایران به شمار می‌رود.
