دیده‌بان حقوق بشر در گزارشی، به وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخت. در این گزارش آمده است که نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ضمن سرکوب اعتراض‌های مردمی، کودکان را کشته‌اند یا آ‌ن‌ها را هدف شکنجه و تجاوز جنسی قرار داده‌اند.

بر اساس این گزارش، مقام‌های جمهوری اسلامی با نقض ضمانت‌های قانونی، کودکان را دستگیر، بازجویی و تحت تعقیب قرار داده‌اند و قضات نیز خانواده‌ کودکان بازداشت‌شده را از استخدام وکلای دلخواه برای دفاع از آنان منع کرده‌اند. قوه قضاییه جمهوری اسلامی هم کودکان را به اتهام‌های مبهم محکوم و آن‌ها را در دادگاه‌هایی غیر از دادگاه‌های ویژه کودکان محاکمه کرده‌ است.

این نهاد حقوق بشری همچنین به دانش‌آموزانی اشاره کرد که از بازداشت آزاد شده‌اند اما از بازگشت آن‌ها به مدرسه جلوگیری شده است. همچنین خاطرنشان کرد که خدمات اجتماعی به برخی از خانواده‌های آن‌ها نیز قطع شده و در نتیجه این کودکان مجبور شده‌اند به سر کار بروند.

تارا سپهری‌فر، پژوهشگر ارشد ایران در دیده‌بان حقوق بشر، گفت: «رهبران ایران سرکوبگران وحشی خود را برای تجاوز جنسی و شکنجه کودکان به کار گرفته‌اند و کودکان از محاکمات مضحک و ناعادلانه هم در امان نمانده‌اند.»

این نهاد حقوق بشری همچنین به سرکوب اعتراض‌های مردمی گسترده اشاره کرد و گفت که هیئت حقیقت‌یاب سازمان ملل متحد در مورد ایران باید این آزارهای شدید علیه کودکان را به عنوان بخشی از گزارش گسترده‌تر خود در مورد نقض زنجیره‌ای حقوق بشر دولت ایران بررسی کند.

دیده بان حقوق بشر همچنین به مستنداتی از نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی دست پیدا کرده است که بستن چشم‌ها و شکنجه کودکان در بازداشت را تایید می‌کند. یکی از اعضای خانواده این کودکان خبر داده که مقام‌های جمهوری اسلامی یک پسر ۱۷ساله را هدف ضرب‌وشتم و تجاوز جنسی قرار دادند و سراسر بدن او را کبود کردند و مقعدش دچار خونریزی شده است.

یک دانش‌آموز دبیرستانی هم گفته است که نیروهای امنیتی در جریان دستگیری، او را به سمت یک اجاق گاز روشن هل داده‌ و سبب آتش گرفتن لباس‌های او شده‌اند و در جریان بازجویی او را کتک و شلاق زده‌اند. همچنین بازجوها پسری دیگر را با وارد کردن سوزن زیر ناخن‌هایش شکنجه کرده‌اند. دو کودک هم شکنجه شده‌اند تا محل اقامت اعضای خانواده‌شان را لو کنند. یک کودک ۱۶ ساله هم پس از کتک خوردن، شوک الکتریکی و تعرض جنسی دو بار تلاش کرده است خودکشی کند.

دیده‌بان حقوق بشر همچنین به جلوگیری از ارائه مراقبت‌های پزشکی به کودکان مجروح‌شده اشاره کرد. در یکی از این موارد، پسری ۱۳ ساله در جریان ضرب‌وجرح دچار شکستگی دنده شده بود. یک وکیل ایرانی نیز اطلاع داد که از ۲۸ کودک خبر دارد که به محاربه و افساد فی الارض متهم شده‌اند؛ اتهاماتی مبهم که می‌توانند به صدور حکم اعدام یا قطع دست راست و پای چپ منجر شوند.

تا آوریل ۲۰۲۳ گروه‌های حقوق بشری ایرانی کشته‌ شدن ۵۳۷ نفر را در جریان اعتراض‌هایی که از سپتامبر ۲۰۲۲ در پی کشته شدن مهسا امینی در بازداشت پلیس آغاز شد، ثبت کرده‌اند. در این آمار، نام حداقل ۶۸ کودک دیده می‌شود. دیده‌بان حقوق بشر پیش از این مرگ کودکان از جمله نیکا شاکرمی و سارینا اسماعیل‌زاده ۱۶ ساله را گزارش کرده بود.

بیل ون اسفلند، دستیار مدیر بخش کودکان دیده‌بان حقوق بشر گفت: «کودکانی که در بازداشت و محاکمه، آزارهایی دهشتناکی از سر گذرانده‌اند، در معرض خطر آسیب‌های بلندمدت‌اند». او اضافه کرد: «ماموریت حقیقت‌یاب سازمان ملل باید بررسی این آزارها را در اولویت قرار دهد و مسیری به سوی پاسخگویی پیشنهاد کند.»

در این گزارش، به تعرض جنسی علیه کودکان هنگام بازداشت موقت هم اشاره شده است. دیده‌بان حقوق بشر به نقل از یک منبع مطلع نوشته است که پس از دستگیری پسری ۱۷ ساله و برادر ۱۹ ساله‌اش در زاهدان، آن‌ها را در کنار افراد دیگر برای ۲۱ روز در بازداشتگاه پاستور در حبس نگه داشتند و شکنجه  کردند. بازجویان این پسر را تحت فشار گذاشتند تا علیه پدرش صحبت کند و درباره او اطلاعاتی در اختیار آن‌ها قرار دهد. این پسر بعدا گفت که توان راه رفتن نداشت؛ زیرا کف پاهای او هدف ضرب‌وجرح قرار گرفته بود. ماموران امنیتی «آلت تناسلی او و دیگران را لمس کردند و به آن‌ها شوک الکتریکی وارد کردند، و آن‌ها را به تجاوز با لوله‌ای پلاستیکی و مرگ تهدید کردند».

گزارش‌های منابع محلی حاکی از آن است که یک پسر ۱۷ ساله دیگر هم تحت شکنجه قرار گرفته است. یک رسانه نزدیک به نهادهای اطلاعاتی ایران اعتراف‌های اجباری جعلی این پسران را منتشر کرده است که در آن می‌گفتند به سمت ماشین‌های پلیس شلیک کرده‌اند. مقام‌های بازداشتگاه مرتبا به بازداشت‌شدگان قرص مسکن می‌دادند و اولین نوجوان قرص‌ها را جمع کرد و همه را با هم خورد تا خود را بکشد. یکی از منابع این نهاد حقوق بشری گفت: «او در بیمارستان به هوش آمد و برای بار دوم با خوردن صابون و شامپو [برای خودکشی] تلاش کرد».

طبق گزارش‌ها، در ماه نوامبر یک نوجوان در تبریز پس از شکنجه‌ شدن، خودکشی کرد.

اواخر ژانویه این پسر و دیگر افراد گروه به کانون اصلاح و تربیت واقع در زندان مرکزی زاهدان منتقل شدند. این منبع گفت که مقام‌ها به پسر اول و برادرش گفته بودند که «گروگان‌اید تا پدرتان را بگیریم».

در موردی دیگر که دیده‌بان حقوق بشر به آن اشاره کرد، یکی از بستگان یک دختر گفت که او و دوستش که هر دو زیر ۱۸ سال‌اند، می‌خواستند روی دیوارهای نزدیک میدان آزادی در سنندج شعارهایی اسپری کنند اما وقتی مغازه‌داران آن حوالی از آن‌ها خواستند این کار را نکنند، دست نگه داشتند با این حال، ماموران لباس‌شخصی حوالی ساعت ۲ بعدازظهر این دو دختر را در حالی دستگیر کردند که در میدان نشسته بودند. آن‌ها را در ماشین خصوصی نشاندند، به آن‌ها چشم‌بند زدند و آ‌ن‌ها را به مکانی بردند که تا ساعت ۷ بعدازظهر در آن بازجویی شدند.

در این گزارش آمده است که ماموران آن دو را متهم کردند عضو گروه بزرگ‌تری‌اند که مسئول شعارنویسی است و آن‌ها را به پنج سال زندان تهدید کردند. این عضو خانواده دختر بازداشت‌شده نقل کرد ماموران مرد به دوست او گفته بودند: «بلند شو تا بتوانیم نگاهی به تو بیندازیم». ماموران همه عکس‌های روی گوشی او را بررسی کردند و از او خواستند همه افراد را معرفی کند. وقتی خانواده‌اش تماس گرفتند، ماموران به او گفتند بگوید که در خانه یکی از دوستانش است.

این عضو خانواده گفت دخترها همان روز بدون کیفرخواست آزاد شدند اما تحت نظر قرار گرفتند و نیروهای امنیتی به شکل مداوم با آن‌ها تماس می‌گیرند و به آن‌ها هشدار می‌دهند در فعالیت‌های مرتبط با اعتراض‌ها شرکت نکنند.

زنی که اواخر سپتامبر به مدت یک روز در کلانتری سنندج بازداشت بود، توصیف کرد که دو پسر حدود ۱۵ ساله را دیده است که در جریان بازجویی هدف ضربات باتوم قرار گرفته‌اند. این زن گفت که از زیر چشم‌بندش دیده است که پسرها «خیلی کتک خوردند. حتی می‌توانستم جای باتوم را روی صورتشان ببینم. گریه و التماس می‌کردند». او گفت یک مادر و دختر زیر ۱۸ ساله‌ نیز هدف ضرب‌و‌شتم قرار گرفتند.

در بخش دیگری از این گزارش، به حمله نیروهای امنیتی به دانش‌آموزان در مدارس و اطراف آن برای سرکوب اعتراض‌های دانش‌آموزان نیز اشاره شده است. بر اساس این گزارش، فاطمه فناییان، روزنامه‌نگار ایرانی، سه پرونده را شرح داد که در آن مسئولان مدرسه در پاسخ به اعتراض‌های دختران دانش‌آموز با پلیس تماس گرفته بودند.

در ماه اکتبر پس از اینکه دختری ۱۶ ساله در مدرسه‌ای در رشت یکی از سرودهای اعتراضی را با همکلاسی‌هایش خواند، پلیس سه دختر را به مدت ۱۵ روز بازداشت و به تجاوز و مرگ تهدید کرد.

فناییان گفت پس از اینکه دانش‌آموزها آخوندی را که برای سخنرانی آمده بود، «با لگد زدند»، ماموران لباس‌شخصی یک دختر ۱۷ ساله را جلو در مدرسه‌اش در تهران دستگیر کردند. مدیر مدرسه نیز درهای مدرسه را بست تا جلو خروج کودکان را بگیرد و با پلیس تماس گرفت که ده‌ها دختر را باتوم زدند و یک دختر را روی زمین کشیدند و ده‌ها کودک را در طول شب بازداشت کردند.

در بندرعباس، دختر دانش‌آموزی از شهروندان افغانستان از مدیر دبیرستان شریعتی در حال تهدید دانش‌آموزان فیلم گرفت. این ویدیو در رسانه‌های اجتماعی فراگیر شد و پس از آنکه والدین بچه‌های خود را از مدرسه بیرون ببرند، این دختر نیز بازداشت شد.