گروهی از پژوهشگران مستقر در آلمان دی‌ان‌ای صاحب گردنبندی از جنس دندان گوزن که ده‌ها هزار سال داخل غاری دورافتاده در سیبری مدفون بود، را بازیابی کردند.

یاهونیوز به نقل از یورونیوز می‌نویسد که این زیور باستانی از غار دنیسووا در جنوب سیبری کشف شده است و گمان می‌رود متعلق به زنی باشد که بین ۱۹ تا ۲۵ هزار پیش می‌زیسته است.

النا اسل، از موسسه انسان‌شناسی تکاملی ماکس پلانک آلمان، می‌گوید که او و همکارانش از روشی جدید برای استخراج دی‌ان‌ای باقیمانده روی این گردنبند استفاده کردند.

باستان‌شناسان با الهام از نحوه عملکرد پلیس برای حل معماهای جنایی، یعنی استفاده از «دی‌ان‌ای لمسی» یا همان دی‌ان‌ای باقیمانده در اثر لمس شیء، رد ژنتیکی بشر باستان را از اشیایی که پس از مرگشان باقی‌مانده است، بازیابی می‌کنند.

پژوهشگران پیش از کشف این روش در صورتی می‌توانستند یک شیء را متعلق به فرد بدانند که با آن دفن شده بود. این روش جدید به کشف جنسیت بیولوژیک و تبار ژنتیکی فردی که زمانی صاحب یک شیء خاص بوده است یا از آن استفاده می‌کرده، کمک می‌کند.

هرچند این روش جدید استخراج دی‌ان‌ای راهی بی‌واسطه و کوتاه‌تر برای شناسایی هویت مالک شیء کشف‌شده فراهم می‌کند، اما فقط برای اشیایی قابل‌استفاده است که از دندان و استخوان ساخته شده باشد. چون این اشیا به‌دلیل منافذی که دارند در تماس با مایعات بدن همچون خون، عرق و آب‌دهان، دی‌ان‌ای انسان را جذب می‌کنند. اما این موضوع به نفع باستان‌شناسان است، چرا که در آن دوران بیشتر از استخوان و دندان حیوانات و در بسیاری موارد انسان، برای ساخت ابزار روزمره، اشیاء مقدس و زیورآلات استفاده می‌شد.

اسل توضیح می‌دهد: «به نظر ما هرچه تماس نزدیک شیء با بدن بیشتر باشد، احتمال بیشتری هست که دی‌ان‌ای زیادی در آن وجود داشته باشد...، اما این مدت‌زمان هنوز دقیقا مشخص نیست که چند روز، چند ماه، چند سال یا دهه است.»

اطلاعات به دست آمده از این آویز برای پژوهشگرانی که چندین دهه در غار دنیسووا مشغول به کار بوده‌اند، کشفی بزرگ محسوب می‌شود.

 انسان خردمند [هومو ساپینس]، نئاندرتال‌ها و گونه‌های انسانی منقرض‌شده دیگری به نام دینسووان‌ها در این غار ساکن بوده‌اند. به‌زعم پژوهشگران، اطلاعات کلیدی مهمی از تبار باستانی ما در این غار است.

همین روش جدید نشان داد که این آویز از دندان گوزن واپیتی ساخته شده است و پژوهشگران با استناد به اطلاعات ژنتیکی زن صاحب آویز، به این نتیجه رسیدند که تبارش بیشتر به اهالی سیبری که در شرق دور ساکن بودند و نیز بومیان آمریکایی شبیه است و کمتر به غارنشینان شباهت دارد.

آن‌ها با کمک همین فرآیند علمی، تاریخ تقریبی ساخت آویز را تعیین کردند که با پژوهش‌های پیشین درمورد تاریخ‌گذاری رادیوکربنی لایه‌ای از رسوبات کف غار که آویز در آن پیدا شده بود، مطابقت داشت.

این فرآیند دی‌ان‌ای گامی بزرگ برای پژوهش در دنیای باستان است، به‌گونه‌ای که باستان‌شناسان را به درکی بهتر از جوامع پیشین می‌رساند، آن‌هم با جزئیاتی که تاکنون امکان‌پذیر نبود.

یکی از نویسندگان این مطالعه به نام ماری سورسی، از دانشگاه لیدن هلند، درباره اهمیت این کشف می‌گوید: «این کشف شگفت‌انگیز است. این یعنی می‌توانیم به سوال‌های بسیار ساده‌تری مانند اینکه مردان و زنان در آن مقطع چه کارهایی انجام می‌دادند پاسخ دهیم. درواقع کلی شواهد بی‌واسطه‌ داریم که این اطلاعات را به ما می‌دهد.»