در پی تداوم جنگ در یمن، اماکن تاریخی و آثار باستانی ارزشمند این کشور در معرض غارت و چپاول قرار گفته و به شدت دستخوش تخریب و نابودی عمدی شده است. کارشناسان آثار هنری و باستان شناسان، بارها هشدار داده اند که تداوم آشفتگی های کنونی، می تواند آثار باستانی یمن را به نابودی بکشاند. در همین راستا، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی اسلامی (آیسسکو) روز سه شنبه گذشته، آثار باستانی یمن را در معرض خطر تلقی کرده و افزوده است که سه موقعیت باستانی در یمن، تحت تهدید جدی غارت و فروپاشی قرار دارد.

نجیب الغایتی، مدیر فرهنگی سازمان آیسسکو، بدون ذکر نام های اماکن یاد شده، گفت بخش فرهنگی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی اسلامی، به تازگی 3 اثر باستانی را در فهرست میراث های فرهنگی تحت خطر ثبت کرده که همه ای آن ها در یمن موقعیت دارد. احتمال می رود یکی از آثار باستانی تحت تهدید، شهر باستانی صنعا، پایتخت پادشاهی سبا در شمال یمن باشد که از قرن پنچم قبل از میلاد تا کنون به عنوان یکی از شاهکارهای معماری به شمار می رود. موقعیت باستانی دیگری که ممکن است تحت تهدید جدی باشد، شهر باستانی زبیده در غرب کشور است که از قرن سیزدهم تا قرن پانزدهم،  پایتخت یمن بوده و به عنوان "شهر دانشمندان" یاد می شود.

متأسفانه هر دو اثر باستانی در مناطقی واقع شده که در حال حاضر در تصرف شبه نظامیان حوثی است، دولت یمن، گروه های مسلح حوثی را متهم به تخریب و غارت آثار باستانی یاد شده می کند.

شمار زیادی از فرهنگیان و روشنفکران یمنی بارها هشدار داده اند که آثار باستانی ثبت شده در فهرست میراث فرهنگی که طبق قوانین بین المللی بایستی تحت حمایت قرار داشته باشد، اکنون در معرض غارت و تاراج گروه های مسلح قرار گرفته است. دست نوشته ها و کتاب های تاریخی و علمی نادر از کتابخانه باستانی واقع در قلعه تاریخی شهر زبیده از سوی افراد مسلح به تاراج رفته است.

مروان دماج، وزیر فرهنگ یمن عقیده دارد که شبه نظامیان حوثی آثار باستانی یمن را غارت کرده و آن ها را در خارج از کشور به فروش می رسانند و پول به دست آمده را صرف هزینه های جنبش حوثی می کنند.

روزنامه "الشرق الاوسط" به نقل از وزیر فرهنگ یمن، افزوده است که شبه نظامیان حوثی، بسیاری از اماکن تاریخی تحت تصرف خود را به تاراج برده و آثار باستانی که شامل دست نوشته ها، آثار عتیقه، کتاب های تاریخی و ابزار باستانی بوده است را به خارج از کشور قاچاق کرده اند.

در پیوند به این موضوع، روز دوشنبه گذشته، عز الدین الاصبحی، سفیر یمن در مراکش، در مراسم افتتاحیه نشست فوق العاده آیسسکو اظهار داشت که شبه نظامیان حوثی سعی دارند تمام آثار باستانی که ملت یمن را به تمدن باستانی و میراث های فرهنگی نیاکان پیوند می دهد را به صورت عمدی تخریب کنند.

در همین حال، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی اسلامی به منظور جلوگیری از تخریب بیشتر آثار باستانی یمن، قصد دارد هیئتی از متخصصان را به یمن اعزام کند تا مسئولان یمنی را در حفظ اماکن تاریخی و ثبت آثار باستانی در لیست میراث های فرهنگی جهان اسلام، یاری رسانند.

پس از این که در اوایل سال جاری، مسئله ای غارت آثار باستانی در شهر تاریخی زبیده در غرب یمن افشا شد، سازمان آیسسکو سه مکان تاریخی یمن را که در فهرست میراث های باستانی این سازمان ثبت شده و در حال حاضر در معرض تهدید و تاراج قرار دارد را به عنوان اماکن باستانی تحت تهدید معرفی کرد.

دکتر عبدالعزیز بن عثمان التویجری، دبیر کل این سازمان اعلام کرد که سرقت آثار باستانی یمن، یک جنایت آشکار بوده و به عنوان نقض صریح تعهدات و قطعنامه های بین المللی به شمار می رود، زیرا سرقت کتاب های تاریخی و دست نوشته های باستانی که تاریخ شهر زبیده را به تصویر می کشد، آسیب بزرگی به تمدن این پهنه جغرافی می رساند.

التویجری از سازمان ملل و سازمان های بین المللی، به ویژه سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو)، خواسته است تا اقدامات فوری را روی دست گیرد تا از یک از سو از غارت آثار باستانی یمن جلوگیری صورت گیرد و از سوی دیگر، آثار باستانی به سرقت رفته، بار دیگر به کتابخانه شهر زبیده ارجاع شود زیرا آن چه به سرقت رفته است، بخش از میراث فرهنگی بشریت است. البته کنوانسیون لاهه، حمله به اماکن تاریخی و آثار باستانی را حتی در جریان درگیری ها نیز به عنوان جنایت محسوب می کند و اماکن تاریخی بایستی همواره تحت نگهداری و حمایت باشد.

در ماه اوت گذشته، پس از این که عرفات الحضرمی، مدیر بخش دست نوشته های تاریخی اداره باستان شناسی شهر زبیده از تسلیم دادن نسخه های ارزشمند خطی به شبه نظامیان حوثی خودداری کرد، از سوی گروه های مسلح حوثی به گروگان گرفته شد. حتی شماری از محله های تاریخی شهر زبیده تبدیل به پادگان های نظامی شده و افراد مسلح برای ساختن پناهگاه های جنگی، بسیاری از آثار تاریخی این شهر را تخریب کرده و تمام داشته های کتابخانه زبیده از جمله، دستگاه ژنراتور برق کتابخانه را به سرقت بردند.

https://www.independentarabia.com