رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، روز یکشنبه، ۲۸ مه (۷ خرداد)، در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه پیروز شد تا در سمت خود ابقا شود. اردوغان حدود ساعت هشت صبح به وقت ترکیه در استانبول با جمعی از هوادارانش صحبت کرد و گفت: «امروز فقط ترکیه پیروز شده است.» او همچنین به هواداران خود وعده داد که در انتخاباتهای شهرداری بعدی پیروز میشوند تا اداره بزرگترین شهر ترکیه به دست «حزب عدالت و توسعه» بازگردد.
طبق آمار خبرگزاری آنکا که به اپوزیسیون نزدیک است، پس از شمارش ۹۸.۸ درصد آرا، اردوغان با کسب ۵۲.۰۳ درصد آرا پیروز شد. رقیب او، کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب جمهوریخواه خلق که جریان اصلی چپ میانه در ترکیه است، فقط به ۴۷.۹۷ درصد آرا دست یافت. آمار خبرگزاری آناتولی که به دولت نزدیک است، از نتیجهای مشابه خبر میداد. طبق این آمار، پس از شمارش ۹۹.۱ درصد آرا، اردوغان با دستیابی به ۵۲.۰۷ درصد آرا در مقابل ۴۷.۹۳ درصد برای قلیچداراوغلو، پیروز شد. با این حساب، اردوغان بیش از ۲۷ میلیون و قلیچداراوغلو بیش از ۲۵ میلیون رای آوردند.
اردوغان در سخنان خود به شدت به مخالفانش حمله کرد و حزب جمهوریخواه خلق و تمام احزاب متحد آن را به «همجنسگراچی» [طرفدار همجنسگرایی] بودن متهم کرد، و خطاب به هوادارانش گفت: «تا زمان مرگ کنار شما خواهیم بود.»
امیر قطر، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، منتظر نتایج نهایی نشد و پس از سخنرانی اردوغان، در توییتی به او تبریک گفت. شیخ تمیم نوشت: «برادر عزیزم، رجب طیب اردوغان، بابت پیروزی شما تبریک میگویم و برایتان در دوره جدید آرزوی موفقیت میکنم.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
قلیچداراغلو با ائتلافی گسترده به میدان این انتخابات آمده بود. از یک سو «حزب نیک» که انشعابی از حزب اصلی ناسیونالیسم پانترکیستی بود، و از سوی دیگر «حزب دموکراتیک خلقها»، نیرویی چپگرا و با محوریت کردها، در این ائتلاف حضور داشتند. چند نفر از وزیران سابق اردوغان و «حزب سعادت» که جریانی اسلامگرا است و از اندیشههای نجمالدین اربکان پیروی میکند، نیز به قلیچداراوغلو و ائتلاف وسیعش پیوستند. اما در نهایت، این ائتلاف موفق نبود. در دور اول قلیچداراوغلو ۴۴.۸۸ درصد آرا را به خود اختصاص داد و اردوغان ۴۹.۵۲ درصد رای گرفت. سینان اوغان، نامزد مستقل پانترکیست، که در دور اول پنج درصد رای گرفته بود، در دور دوم از اردوغان حمایت کرد تا بر بخت پیروزی او افزوده شود.
انتخابات ترکیه در شرایطی انجام میشد که بههیچوجه برابر نبود. اردوغان در سالهای اخیر از اهرمهای مختلف استفاده کرده است تا بر اقتدارگرایی خود بیفزاید. آخرین نمونه را چند روز مانده به انتخابات دیدیم که به حکم ادارهای وابسته به نهاد ریاستجمهوری، شرکتهای مخابراتی ارسال پیامک از قلیچداراوغلو به حامیانش را متوقف کردند، در حالیکه خود اردوغان و وزیرانش به این کار ادامه میدادند.
اردوغان علاوه بر حزب خود، از پشتیبانی «حزب جنبش ناسیونالیستی (ملیتچی)» نیز که جریان اصلی پانترکیستی در ترکیه است، برخوردار بود. حزب «رفاه نو» نیز که فاتح اربکان، پسر اربکان، رهبری آن را بر عهده دارد، از حامیان پروپاقرص اردوغان بود. این حزب در سال ۲۰۱۸ از «حزب سعادت» انشعاب کرد و در انتخابات پارلمانی دو هفته پیش موفق شد پنج کرسی به دست آورد. حزب اسلامگرای دیگر حامی اردوغان، «هوداپر» (آرمان آزاد) بود که به جریان معروف به «حزبالله کردی» وابسته است. بیم آن میرود که این جریانهای اسلامگرا بکوشند در سومین دهه حکومت اردوغان، دستورکار اجتماعی خود را به میان آورند و بر این مبنا، بر مسائلی مثل حقوق زنان، بیش از پیش تاثیر بگذارند.
قلیچداراوغلو در دور دوم تا یک قدمی شکست دادن اردوغان پیش رفت، اما در نهایت برای پیروزی حدود دو میلیون رای کم آورد. میزان مشارکت در این دور ۸۵ درصد بود که از دور اول که ۱۴ مه برگزار شده بود، دو درصد پایینتر است. در دور دوم شاهد کاهش چشمگیر مشارکت در برخی استانهای کردنشین جنوب شرق ترکیه بودیم که در دور اول، قویا به قلیچداراوغلو رای داده بودند. توافقی که قلیچداراوغلو اخیرا با اومیت اوزداغ، چهره پانترکیست و راست افراطی، امضا کرد، از جمله دلایل این کاهش آرا دانسته میشود. این در حالی است که رهبران «حزب دموکراتیک خلقها»، همچون پروین بولدان و صلاحالدین دمیرتاش، در روزهای گذشته همچنان تاکید کرده بودند که از قلیچداراوغلو حمایت میکنند و از کردها خواسته بودند پای صندوقهای رای بروند. قلیچداراوغلو البته همچنان قویا در استانهای کردنشین پیروز شد، اما مجموع مشارکت پایینتر از دور اول بود.