مقام‌های گروه طالبان از کشورهای خارجی به‌خصوص اتحادیه اروپا خواستند به افغان‌هایی که به این کشورها مهاجرت کرده‌اند، پناهندگی ندهند. آن‌ها ادعا می‌کنند که جان هیچ افغانی در افغانستان در خطر نیست و ادعای پناهجویان افغان در این رابطه دروغ است.

امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان، روز سه‌شنبه در مراسمی با حضور خانواده‌ ۱۸ تن از مهاجران افغان که در مسیر مهاجرت در بلغارستان جان خود را از دست داده بودند، گفت: ادعای کسانی که برای گرفتن پناهندگی از کشورهای خارجی می‌گویند جانشان در افغانستان در خطر است، دروغ است.

متقی افزود: ‌«هر شهروند افغانستان می‌تواند به صورت قانونی به کشوری که می‌خواهد سفر کند و دوباره برگردد اما نباید از مسیرهایی برود که باعث حوادث دردناک شود.» او همچنین ادعا کرد که در حال حاضر جان هیچ فرد افغان در داخل این کشور در خطر نیست و افغان‌ها نباید دولت خود را بدنام کنند و در کشورهای خارجی ادعا کنند که جانشان در افغانستان در خطر است.

به باور متقی، وضعیت امنیتی در افغانستان خوب است و هر افغان حتی اگر از نظام فعلی رضایت ندارد، هم این حق را دارد که در افغانستان زندگی، کار یا تجارت کند و کشورهای خارجی نباید کادر علمی، استادان دانشگاه‌ها و مغزهای متفکر را از افغانستان خارج کنند.

ادعاهای سرپرست وزارت خارجه طالبان در مورد امنیت جانی شهروندان افغانستان در حالی بیان می‌شوند که همین حالا ده‌ها تن از شهروندان این کشور تنها به دلیل اظهارنظر مخالف دیدگاه طالبان در زندان‌های این گروه محبوس‌اند و در میان این افراد استادان دانشگاه، فعالان مدنی، خبرنگاران و حتی شهروندان عادی افغانستان نیز دیده می‌شوند.

رسول عبدی، استاد دانشگاه، در آخرین روزهای سال ۱۴۰۱ در کابل بازداشت شد. جرم او این بود که دیدگاه‌هایش را که مخالف خطوط سیاسی طالبان بود، در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذاشت. گفته می‌شود با گذشت سه ماه از زندانی شدن رسول عبدی، هنوز از سرنوشت او خبری در دست نیست.

مطیع‌الله، ویسا فعال مدنی، مرتضی بهبودی، خبرنگار و ده‌ها چهره دیگر افغان هم که تنها نظرهای خود را در مورد طالبان مطرح کرده‌اند، در حال حاضر در زندان‌های طالبان اسیرند. افغان‌هایی هم که از زندان‌های طالبان آزاد شده‌اند، از شکنجه‌های غیرانسانی این گروه خبر می‌دهند. خالد قادری، خبرنگار افغان که بیش از یک سال را در زندان این گروه سپری کرده و به‌تازگی از افغانستان خارج شده است، می‌گوید که هر شب صدای شکنجه زندانیان به گوشش می‌رسید. او می‌گوید هزاره‌ها بیشتر از دیگر زندانی‌ها شکنجه می‌شدند.

با سقوط دولت جمهوری در افغانستان و آغاز سلطه طالبان، صدها هزار شهروند این کشور به طرق مختلف از افغانستان خارج شدند. تنها در فاصله ۱۵ تا ۳۱ اوت ۲۰۲۱، بیش از ۱۲۰ هزار شهروند افغان در برنامه تخلیه بزرگ به کشورهای غربی منتقل شدند. نزدیک به دو میلیون افغان هم در طول این دو سال به ایران پناه بردند و صدها هزار تن دیگر نیز به پاکستان و ترکیه رفتند.

بنا بر اعلام سازمان گزارشگران بدون مرز، صدها تن از فعالان رسانه‌ای به دلیل خطر بازداشت از سوی طالبان و قطع فعالیت رسانه‌ها مجبور به ترک افغانستان شده‌اند. یک گزارش دیگر نیز نشان میدهد که حدود ۴۰۰ تن یعنی نیمی از استادان دانشگاه کابل افغانستان را ترک کرده‌اند.

در حال حاضر، بر اساس آمار برنامه مهاجرت سازمان ملل متحد، افغانستان پس از سوریه، اوکراین و ونزوئلا، بیشترین پناهجو در سطح جهان را دارد. با این حال سفر به کشورهای غربی به‌خصوص کشورهای اروپایی ساده نیست. اداره مهاجرت سازمان ملل می‌گوید نزدیک به دو هزار پناهجوی افغان در فاصله سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲ در مسیر مهاجرت به اروپا کشته یا مفقود شده‌اند. اوایل مارس ۲۰۲۳، حدود ۸۰ پناهجوی افغان در نزدیکی سواحل ایتالیا، در اثر غرق شدن کشتی جان خود را از دست دادند که تنها جسد ۶۵ تن از آن‌ها پیدا شد.

با این حال بسیاری از مهاجران افغان می‌گویند نه تنها خطر جانی که نبود کار و آینده روشن آنان را به ترک افغانستان واداشته است و با وجودی که از خطرات سفر غیرقانونی به کشورهای دیگر آگاه‌اند، از آنجا که زندگی در افغانستان نیز خالی از خطر نیست، حاضرند برای رسیدن به آرامش، خطر سفر غیرقانونی به کشورهای دیگر را به جان بخرند.