ایران؛ محور اصلی سفر نخست‌وزیر عراق به مصر

آیا سفر السودانی به قاهره مقدمه برقراری روابط دیپلماتیک بین حکومت ایران و مصر است؟ 

به‌گفته یک مقام ارشد وزارت خارجه عراق، این کشور قصد پرداخت بدهی‌های خود به تهران را دارد و آمریکا نیز با این اقدام موافق است -- FABRICE COFFRINI / AFP

محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، قرار است روز دوشنبه، ۱۲ ژوئن (۲۲ خرداد)، به مصر سفر کند. گمان می‌رود جمهوری اسلامی ایران و روابطش با مصر و سایر کشورهای عربی، جزو موضوعات اصلی این سفر باشد.

باسم العوادی، سخنگوی دولت مصر، روز یکشنبه، ۱۱ ژوئن، سفر السودانی را تایید کرد و سفر نخست‌وزیر عراق به کشور متبوعش را «بازدید مهمی» توصیف کرد. به گزارش خبرگزاری عراق، هدف از این سفر، بهبود روابط دوجانبه و همکاری بغداد و قاهره است. با اینکه منابع رسمی دو کشور اشاره‌ای به ایران نکرده‌اند، احتمال اینکه در مذاکرات احتمالی پای این کشور نیز در میان باشد، زیاد است.

به‌عنوان مثال یک منبع دولتی در عراق، که بدون ذکر نام خود با روزنامه «العربی الجدید» گفت‌وگو کرد، گفت یکی از اهداف این سفر، میانجیگری بغداد بین تهران و قاهره است. او همچنین تاکید کرد قرار است کمیته‌های مشترک با موضوع اقتصاد و سرمایه‌گذاری بین بغداد و قاهره برپا شود و السودانی می‌خواهد از شرکت‌های مصری برای حضور در عراق دعوت کند. 

عراق در سال‌های اخیر و به‌ویژه در زمان مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر پیشین، کوشید روابطش را با کشورهای عربی بهبود دهد. کاظمی سلسله دیدارهایی بین رهبران سه کشور عراق، مصر و اردن سازمان داد که تلاشی به‌منظور بیرون آمدن عراق از زیر سایه نظام جمهوری اسلامی ایران دانسته می‌شد. اما اینک، در حالیکه شاهد روند آشتی‌های دیپلماتیک در سراسر خاورمیانه‌ایم، عراق نیز می‌تواند نقشی برای میانجیگری بین ایران و کشورهای عربی دیگر ایفا کند. 

عمار الحکیم، رهبر حزب شیعه «حرکت ملی حکمه»، در ماه مه از قاهره دیدار کرد و از استقبال سامح شکری، وزیر خارجه مصر، برخوردار شد. شکری در این دیدار از نقش الحکیم در تقویت روابط دو کشور تقدیر کرد و گفت قاهره جویای افزایش همکاری‌ها است. دیپلمات ارشد مصر همچنین از علاقه قاهره به تقویت سازوکار مثلث مصر-عراق-اردن گفت. 

حکیم در سال‌های اخیر کوشیده است راه خود را از گروه‌های شیعه عراقی حامی جمهوری اسلامی ایران جدا کند و سیاق مستقل‌تری در پیش گیرد. در عین حال، جمهوری اسلامی ایران نیز می‌کوشد ارتباط‌های خود را با او به مثابه یکی از رهبران اصلی شیعیان در عراق، حفظ کند.

از سوی دیگر یک مقام ارشد وزارت خارجه عراق، روز شنبه، ۱۰ ژوئن، به خبرگزاری رویترز گفت این کشور پذیرفته است که حدود دو میلیارد و ۷۶۰ میلیون دلار بدهی خود را در زمینه گاز و برق به حکومت اسلامگرای ایران پرداخت کند؛ به گفته این مقام، آمریکا با این پرداخت موافقت کرده است. 

در همین راستا، سهیله السلطانی، عضو کمیسیون برق و انرژی در مجلس عراق، به وبسایت «ارت‌نیوز» گفت این تصمیم خوبی از جانب دولت به‌حساب می‌آید و «باعث حل بحرانی عمده خواهد شد، زیرا گاز عراق فقط پنج درصد ایستگاه‌ها را تامین می‌کند». السلطانی جزو جریان «عصائب اهل حق» محسوب می‌شود که طرفدار جمهوری اسلامی ایران است.