به‌دنبال انتشار گزارش‌هایی از آزادی حدود سه میلیارد دلار از دارایی‌های توقیف‌شده ایران در عراق، خبرگزاری رویترز شامگاه شنبه در گزارشی به نقل از یک مقام ارشد وزارت خارجه عراق نوشت پرداخت دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار به جمهوری اسلامی ایران با اجازه ایالات متحده و در واقع بدهی واردات گاز از ایران بوده است.

عراق برای تامین سوخت نیروگاه‌های خود به واردات گاز از ایران نیاز دارد و اعمال تحریم‌های نفتی و بانکی ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران، مبادلات بانکی میان دو کشور را دشوار کرده است. به این ترتیب که دولت عراق برای پرداخت‌ بدهی‌های خود از بابت خرید گاز از ایران باید «درخواست معافیت» دهد.

رویترز در بخش دیگری از گزارش شامگاه شنبه ۱۰ ژوئن (۲۰ خرداد ۱۴۰۲) به‌نقل از احمد الصحاف، سخنگوی وزارت خارجه عراق، نوشت معافیت مجدد بغداد از تحریم‌های ایالات متحده نتیجه گفت‌وگوهای هفته پیش مقام‌های وزارت خارجه با آنتونی بلیکن، وزیر خارجه آمریکا، در ریاض بود.

پیشتر یکی از مقام‌های جمهوری اسلامی مدعی شد که حدود سه میلیارد دلار از پول‌‌های بلوکه‌شده جمهوری اسلامی در عراق آزاد شده است. یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، با اعلام آزادسازی بخشی از طلب ایران در عراق اعلام کرد که این پول‌ها برای تامین کالاهای اساسی و نیازهای حجاج هزینه شده است.

یحیی آل‌اسحاق گفت: «مقداری از منابع بلوکه‌شده ایران در عراق برای نیاز‌های حجاج تخصیص یافته است و بخشی از پول‌ها نیز برای تامین کالا‌های اساسی پرداخت شد. شنیده‌ها حاکی بر این است که مبلغ پرداختی حدود سه میلیارد دلار است.»

به این ترتیب، بخشی از بدهی عراق به جمهوری اسلامی نه به صورت نقدی بلکه با تامین کالاهای اساسی و تامین نیازهای زائران حج به ایران بازگشته است و اینگونه یکی از متحدان اصلی جمهوری اسلامی نتوانسته است اجازه پرداخت نقدی این پول به جمهوری اسلامی را از آمریکا دریافت کند.

آل‌اسحاق مدعی شد که این اتفاق تاثیر مثبتی بر بازار‌ها خواهد داشت و گفت: «هم نیاز‌های بانک مرکزی مرتفع و هم کالا‌های اساسی خریداری شده است. در واقع این گشایش ارزی می‌تواند به ثبات بازار ارز و همچنین کالا‌های اساسی کمک قابل توجهی کند.»

پیش از این و در اسفند ماه سال گذشته سید حمید حسینی، دیگر عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، گفته بود که بانک مرکزی میزان بدهی عراق به ایران را بیش از ۱۰ میلیارد دلار عنوان کرده بود که مقرر شد تا بخشی از این بدهی پرداخت شود. او در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس همچنین مدعی شده بود که به‌زودی عراق ۵۰۰ میلیون دلار از پول‌های بلوکه‌شده ایران نزد بانک‌های خود را به ایران باز می‌گرداند.

اما نکته اینجا است که هنوز میزان بدهی دقیق دولت عراق به ایران مشخص نیست و منابع مختلف اعدادی متفاوت را اعلام می‌کنند. به گفته حسینی، وزارت خارجه عراق به آمریکا اعلام کرده است که حدود ۱۸ میلیارد دلار به ایران بدهکار است. محمدکاظم آل‌ صادق، سفیر ایران در عراق، نیز فروردین ماه سال گذشته اعلام کرده بود که این رقم ۱۱ میلیارد دلار است و این درحالی‌ است که بانک مرکزی این رقم را ۱۰ میلیارد دلار عنوان کرده بود. از سوی دیگر، خبرگزاری ایسنا نیز در گزارشی اعلام کرده بود که منابع ارزی مسدودشده ایران در عراق بیش از چهار میلیارد دلار است.

پیش‌تر، برخی منابع رسانه‌ای نزدیک به دولت ادعا کرده بودند که به‌زودی حدود ۲۴ میلیارد دلار از منابع ارزی ایران در کره جنوبی، عراق و صندوق بین‌المللی پول آزاد می‌شود، اما این خبرها را برخی چهره‌های اقتصادی و سیاسی تکذیب کردند.

بر اساس این خبر، اعلام شده بود که در پی دیدار فرزین، رئیس کل بانک مرکزی ایران، با جورجیوا، رئیس صندوق بین‌المللی پول، در واشنگتن مقرر شد ایران بتواند به بیش از ۶.۷ میلیارد دلار حق برداشت ویژه خود دسترسی داشته باشد. از سوی دیگر، اعلام شده بود که هفت میلیارد دلار از این مبلغ، منابع ارزی بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی و بالغ بر ۱۰ میلیارد دلار آن، منابع بلوکه‌شده ایران در عراق است.