علی خامنه‌ای، رهبری جمهوری اسلامی ایران، تمایل مشروط خود برای دستیابی به یک توافق هسته‌ای تازه با غرب را اعلام کرد. او روز یکشنبه ۲۱ خرداد گفت که «توافق [با غرب] اشکالی ندارد اما زیرساخت‌های صنعت هسته‌ای نباید دست بخورد». به این معنی که ایران باید از تحریم‌های اقتصادی معاف شود، اما اجازه داشته باشد تجهیزاتی را که در دو سال گذشته به منظور رقابت برای غنی‌سازی اورانیوم توسعه داده است، حفظ کند.
واشنگتن‌پست روز سه‌شنبه ۱۳ ژوئن (۲۳ خرداد)، در مقاله‌ای تحلیلی، تمایل تهران به توافق هسته‌ای را «تله‌ای» توصیف کرد که آمریکا نباید در آن بیفتد؛ چون اگرچه علی خامنه‌ای برای دستیابی به توافق هسته‌ای جدید با غرب ابراز تمایل کرده، شرایطی گذاشته است که به جمهوری اسلامی اجازه می‌دهد همچنان یک تهدید هسته‌ای باقی بماند.
این روزنامه آمریکایی به دولت بایدن توصیه کرد راه مهار جمهوری اسلامی را در تشدید تحریم‌های اقتصادی موجود و همراه کردن متحدان اروپایی‌اش برای اعمال محدودیت‌های بیشتر بر تهران جست‌وجو کند.
تهران در تلاش برای گشودن بن‌بست پیش آمده با قدرت‌های جهانی در زمینه توافق برجام است که پس از مذاکرات طولانی سرانجام در سال ۲۰۱۵ و در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما به دست آمد؛ توافقی که هدفش محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران در ازای کاهش تحریمها بود اما با خروج دونالد ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸، عملا ناکام ماند و تحریمها بازگشتند و حتی شدیدتر هم شدند.
با روی کار آمدن بایدن در سال ۲۰۲۱، موضع‌گیری واشنگتن در برابر ایران اندکی نرم‌تر شد و حکایت از آن داشت که در صورت پایبندی تهران به توافق برجام، محدودیت‌ها کاهش خواهد یافت و برخی مقام‌های آمریکا هرازگاه زمزمه‌هایی سر می‌دادند که اگر ایران غنی‌سازی اورانیم را متوقف کند، ممکن است برخی تحریمها لغو شوند.
در مقابل، جمهوری اسلامی که از خروج ترامپ از برجام و بی‌عملی اتحادیه اروپا در زمینه این توافق خشمگین بود، حتی پیش از آنکه پای بایدن به کاخ سفید برسد، غنی‌سازی اورانیوم را از سر گرفت و برنامه موشکی و پهپادی خود را سرعت داد. علاوه بر این، شبکه شبه‌نظامیان نیابتی خود در سراسر خاورمیانه را تقویت کرد و هم‌زمان برای دور زدن تحریمها و فروش نفت خود راه‌هایی یافت.
واشنگتن‌پست با انتقاد از دولت بایدن، نوشت که اگرچه جو بایدن و مقام‌های آمریکا بارها اعلام کردهاند که برای بازداشتن ایران از ساخت سلاح هسته‌ای مصمم‌اند، جمهوری اسلامی عملا به راه خود ادامه داده و به هسته‌ای شدن نزدیک‌تر شده است. تا جایی که خامنه‌ای این روزها می‌گوید که «بر مبنای اصول اسلامی» نمی‌خواهد به طرف سلاح هسته‌ای برود وگرنه غرب نمی‌توانست جلو آن‌ها را بگیرد؛ «همان‌طور که نتوانست جلو پیشرفت‌های هسته‌ای ایران را بگیرد».
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
رهبر جمهوری اسلامی موافقت خود با توافق را ابراز کرده است؛ البته مشروط به اینکه زیرساخت‌های صنعت هسته‌ای به هیچ‌وجه دست نخورند و مشخص نیست که او واقعا به فکر کنار گذاشتن ذخایر اورانیومی باشد که دانشمندان هسته‌ای ایرانی غنی کردهاند؛ آنچه می‌تواند به‌عنوان اهرمی در مذاکرات با غرب به کار آید.
او که در اظهاراتش به‌صراحت از بی‌اعتمادی به غرب سخن می‌گوید، احتمالا دنبال آن است تا با حفظ این زیرساخت‌ها برای روز مبادا، در برابر غرب چیزی را از دست نداده باشد. از سوی دیگر، در صورت توافق، غرب به لغو تحریمها ملزم خواهد بود و این پیش‌شرط به جمهوری اسلامی امکان می‌دهد هم‌زمان با افزایش صادرات نفت، زرادخانه نظامی‌اش را حفظ کند.
علاوه بر این، تحولات جدید در مناسبات میان کشورهای منطقه و جهان همگی به نوعی چشم‌انداز مثبت‌تری پیش روی ایران قرار می‌دهند. از جمله تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و بحران انرژی در اروپا که اشتیاق غرب به یافتن جایگزینی برای نفت و گاز روسیه را برانگیخته است؛ حتی اگر این گزینه جمهوری اسلامی باشد.
فارغ از پیامدهای منفی تحریمها بر زندگی مردم ایران، جمهوری اسلامی دریافته است که با سرسختی می‌تواند برنامه‌های نظامی خود را پیش ببرد. هشدارهای غرب عملا راه به جایی نبرده و ایران را از مسیر پیشبرد برنامه‌های هسته‌ای، موشکی و پهپادی خود باز نداشته است؛ تا جایی که پهپادهای ایران در جنگ روسیه در اوکراین آسمان این کشور اروپایی را تسخیر کردهاند.
با این همه، علی خامنه‌ای قدرت معترضان به‌ستوه‌آمده از حاکمیت را دست‌کم گرفته و اگرچه بارها سعی کرده خیزش عظیم ایرانیان و اعتراض‌های گسترده سال گذشته را ناچیز جلوه دهد و معترضان را همواره با عبارت‌های تحقیرآمیز خطاب کرده است، همین اعتراض‌ها پاشنه آشیل جمهوری اسلامی‌اند. این نارضایتی از حکومت جمهوری اسلامی با رکود اقتصادی و بحران معیشت مردم گره خورده است و از همین‌رو، نویسنده واشنگتن‌پست نتیجه می‌گیرد که دولت آمریکا می‌تواند با تنگ‌تر کردن حلقه تحریم‌های اقتصادی و ترغیب متحدانش در اروپا، فشار اقتصادی بیشتری بر جمهوری اسلامی وارد کند.
خشم اروپا از صادرات پهپادهای ایرانی به روسیه و استفاده از آن‌ها در حمله به اوکراین می‌تواند متحدان آمریکا را به سخت‌گیری بیشتر علیه تهران وادارد. گنجاندن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی که ابزار جمهوری اسلامی برای سرکوب‌های داخلی و ارعاب در خارج از ایران است، می‌تواند شروع این سخت‌گیری‌ها باشد.
علاوه بر این، آمریکا و متحدانش باید با هوشیاری، بر هر فرد و سازمان متولی و تسهیل‌کننده صادرات نفت یا تجارت جمهوری اسلامی بیشترین تحریمها را اعمال کند.
نویسنده در پایان از دولت بایدن می‌خواهد پیام روشنی به خامنه‌ای بدهد: «توافقی تازه با شرایط مطلوب تو در کار نیست.»
