ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در نشست روز دوشنبه (۲۲ خرداد) خود با خبرنگاران، اخبار مبنی بر مذاکره با آمریکا برای رسیدن به توافق موقت را تکذیب کرد.

به گزارش رسانه‌های داخلی، کنعانی با تاکید بر اینکه مبنای مذاکرات همان توافق امضاشده برجام است و چارچوب جدیدی وجود ندارد، افزود: «خبرهایی که در مورد توافق موقت مطرح شده، بیشتر گمانه‌زنی رسانه‌ای یا احیانا اخباری است که برخی طرف‌ها با انگیزه‌های سیاسی مطرح می‌کنند یا به دنبال بر هم زدن روند جاری مذاکرات‌اند.»

سخنگوی وزارت خارجه با بیان اینکه «موضع ما در خصوص برجام و روند مذاکرات هسته‌ای روشن است»، مدعی شد: «جمهوری اسلامی ضمن اینکه سیاست خنثی‌سازی تحریم‌ها را دنبال می‌کند، هیچ‌گاه فرایندهای دیپلماتیک با هدف رفع تحریم‌ها را ترک نکرده است.»

او اضافه کرد: «جمهوری اسلامی هیچ‌گاه میز مذاکره را ترک نکرده و همواره آمادگی جدی خود را نشان داده است. با این حال سیاست اصولی دولت سیزدهم در خصوص برجام آن است که این موضوع تنها یکی از مسائل دیپلماسی ایران است، نه تمام آن.»

ناصر کنعانی در مورد روند مذاکرات برای رفع تحریم‌ها و نقش عمان در این ارتباط هم گفت: «مذاکرات مسقط مخفی نبود. از طریق واسطه‌هایی از جمله عمان گفت‌وگوهایی را انجام دادیم و تبادل پیام همچنان ادامه دارد.»

پیش از این، وب‌سایت آکسیوس به نقل از سه منبع آگاه، مذاکرات غیرمستقیم مقام‌های آمریکایی و جمهوری اسلامی در عمان را که مه ۲۰۲۳ برگزار شد، فاش کرده بود. به گزارش این رسانه، در این مذاکرات مقام‌های ایرانی و آمریکایی در اتاق‌هایی جداگانه حضور یافتند و مقام‌های عمانی پیام‌های مذاکره‌کنندگان را به دو طرف می‌رساندند.

این مقام وزارت خارجه اخبار منتشرشده در مورد دیدارهای رابرت مالی و نماینده ایران در سازمان ملل متحد را نیز تکذیب کرد. این در حالی است که در روزهای گذشته، مجتبی توانگر، نماینده مجلس شورای اسلامی، مذاکرات محرمانه جمهوری اسلامی و آمریکا در نیویورک را تایید کرده و در پستی توییتری نوشته بود: «با وجود انجام مذاکراتی در نیویورک، به دلیل کارشکنی آمریکا توافق قریب‌الوقوعی وجود ندارد. آمریکا در تلاش برای امتیازگیری هسته‌ای از ایران در ازای آزادسازی دارایی‌های بلوکه‌شده است که این امر خلاف قانون و مغایر منافع ایران است.»

پیش‌تر نیز روزنامه فایننشال تایمز با اشاره به این دیدارها اعلام کرده بود که یک فرد نزدیک به دولت جو بایدن گفته که این گفت‌وگوها در درجه اول بر امکان تبادل زندانی با ایران متمرکز بوده است. بر اساس این گزارش‌ها، برخی گمانه‌زنی کردند که این دیدارها نخستین تماس مستقیم میان مقام‌های جمهوری اسلامی و مقام‌های آمریکایی پس از خروج ایالات متحده از برجام است.

کنعانی درباره روند آزادسازی دارایی‌های بلوکه‌شده ایران و اخبار منتشرشده در این ارتباط گفت: «پیگیری‌های ما از طرق مختلف در این زمینه ادامه دارد. این دارایی‌ها عمدتا بر اثر فشارهای غیرقانونی آمریکا به شرکای تجاری ما بلوکه شده‌اند و ما در این ارتباط به صورت مستقیم با دولت‌های ذی‌ربط که پول‌های ایران در آ‌ن‌ها بلوکه‌ شده است، در تماس‌ایم. همچنین برای تاثیرگذاری بر این موضع و اقدام غیرقانونی آمریکا مذاکرات و گفت‌وگوهایی انجام می‌دهیم.»

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در بخش دیگری از گفته‌هایش، به اخبار مبنی بر ارسال سلاح از ایران به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین واکنش نشان داد و آن را تکذیب کرد. کنعانی در عین حال از «سطوح مختلف همکاری ایران و روسیه از جمله همکاری‌های دفاعی دو کشور» خبر داد و گفت: «همکاری دفاعی ما با روسیه مقدم بر جنگ اوکراین است و کسی نمی‌تواند در مورد همکاری‌های دفاعی ایران و روسیه تشکیک کند.»

مقام‌های جمهوری اسلامی در شرایطی ارسال سلاح به روسیه برای جنگ در اوکراین را تکذیب می‌کنند که تاکنون گزارش‌های متعددی در این زمینه از نهادهای مختلف منتشر شده است. در تازه‌ترین نمونه،‌ جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، روز جمعه نهم ژوئن گفت که آمریکا معتقد است روسیه با کمک ایران در حال ساخت یک مجتمع تولید پهپاد تهاجمی در آن کشور است و این مجتمع ممکن است تا اوایل سال آینده به‌طور کامل فعال شود. مقام‌های آمریکایی معتقدند ایران تجهیزات این مجتمع آینده در روسیه و همچنین پهپادهای ساخته‌شده را از طریق دریای خزر به روسیه ارسال می‌کند.

سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین از سفر فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی، به تهران در آینده نزدیک خبر داد و گفت: «امیدواریم در آینده نزدیک شاهد بازگشایی سفارت عربستان سعودی در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد باشیم. زمینه‌ها و بسترهای لازم در این زمینه فراهم شده است.»

او به ارتقای روابط ایران و لیبی نیز اشاره کرد و درباره زمان آغاز فعالیت سفارت ایران در این کشور آفریقایی گفت که روند اداری کار برای تعیین نهایی سفیر ایران در لیبی درجریان است.

کنعانی همچنین خواهان بازگشت روابط ایران و جمهوری آذربایجان به «ریل طبیعی» شد و افزود: «بعد از برگزاری چند دور گفت‌وگو بین وزیران امور خارجه ایران و جمهوری آذربایجان و اقدام‌های دیپلماتیک، به نتایج مثبتی رسیده‌ایم.»

او در واکنش به بیانیه کاخ الیزه در خصوص هشدار تلفنی امانوئل مکرون به ابراهیم رئیسی در ارتباط با جنگ اوکراین و ارسال سلاح از تهران به مسکو، گفت: «از تعامل با طرف‌هایی که خواستار گفت‌وگو با ما هستند، استقبال می‌کنیم، اما اینکه درخواست گفت‌وگو کنند و بعد بگویند در این گفت‌وگو هشدار دادیم، ما چنین اظهاراتی را رد می‌کنیم.»

کنعانی سپس مدعی شد که در این گفت‌وگوی طولانی، طرفین دیدگاه‌ها و نکات خود را مطرح کردند. این در حالی است که بر اساس گزارش منتشرشده در وب‌سایت ریاست‌جمهوری فرانسه، امانوئل مکرون روز شنبه ۲۰ خرداد طی تماس تلفنی به ابراهیم رئیسی هشدار داده است که پشتیبانی نظامی از روسیه و ارسال پهپادهای ایرانی به مسکو برای جمهوری اسلامی «عواقب» خواهد داشت. فرانسه همچنین اعلام کرد که مکرون در این گفت‌وگو، درباره مسیر برنامه هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کرده است.