تحقیقات جدید مرکز بین المللی توسعه یکپارچه کوهستانی نشان می‌دهد یخچال‌های طبیعی هندوکش هیمالیا با سرعتی بیشتر از آنچه در گذشته تخمین زده می‌شد، در حال آب شدن است. بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ حدود ۰.۲۸ متر از ارتفاع این یخچال‌ها کاسته شده است، در حالی که این میزان بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ حدود ۰.۱۷ متر بود.
مرکز بین‌المللی توسعه کوهستانی می‌گوید یخچال‌های هیمالیا در هندوکش جزو اصلی سیستم‌های زمین‌اند و با توجه به اینکه حیات دو میلیارد نفر در آسیا به آب این یخچال‌ها و برف متکی است، عواقب از دست رفتن این یخ‌کره (کرایوسفر) بسیار گسترده است و نمی‌توان به آن بی‌توجه بود.
به‌گفته ایزابلا کوزیل، معاون مرکز بین‌المللی توسعه کوهستانی، زمان آن رسیده که رهبران کشورهای منطقه برای جلوگیری از فاجعه در حال وقوع اقدام کنند. مساحت یخچال‌های طبیعی هندوکش حدود ۷۴ هزار کیلومترمربع است و ۱۲ رود مهم منطقه از این یخچال‌ها سرچشمه می‌گیرند. این ۱۲ رود از ۱۶ کشور آسیایی می‌گذرد و زندگی ۱.۷ میلیارد تن به همین رودها و یخچال‌های طبیعی متکی است.
رشته‌کوه هیمالیا در هشت کشور افغانستان، هند، چین ، نپال، پاکستان، بوتان، بنگلادش و میانمار کشیده شده است ولی بیش از ۱۶ کشور در آسیا از وجود این رشته‌کوه مهم بهره‌مند می‌شوند. حدود ۲۴۰ میلیون نفر در این کوهستان‌ها زندگی می‌کنند و ۱.۶۵ میلیارد نفر نیز در کوهپایه‌‌های آن ساکن‌اند.
بر اساس تحقیقات تازه مرکز توسعه کوهستانی، ۹ حوضه از ۱۲ حوضه آبریز رودخانه‌ها با افزایش گرمای هوا در ارتفاعات بالاتر مواجه بوده‌اند. شدیدترین ضربه‌ها در حوضه‌های برهماپوترا، گنگ، یانگ‌تسه و ایندوس (سند) احساس می‌شود. اگر شرایط به همین روال پیش برود، هندوکش تا سال ۲۰۳۰ حدود ۸۰ درصد پوشش یخچالی خود را از دست خواهد داد.
این تحقیق همچنین وضعیت موجود زمین‌های منجمد (زمین‌هایی که حداقل ۲ سال پیاپی در دمای صفر درجه سانتی‌گراد یا پایین‌تر قرار داشته باشد) را بررسی کرده که نشان می‌دهد سطح زمین‌های منجمد نیز کاهش یافته است. بر اساس این تحقیق، هشت هزار و ۳۴۰ کیلومترمربع از زمین‌های منجمد در غرب هیمالیا بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۰ از بین رفته و ۹۵۷ کیلومترمربع نیز در منطقه اوتارکند هیمالیا ناپدید شده‌اند.
آب شدن یخچال‌های طبیعی در رشته‌کوه‌های هندوکش هیمالیا تاثیر بازگشت‌ناپذیری بر منطقه خواهد داشت. بدترین سناریو این است که زمین در این منطقه به‌شدت ناپایدار خواهد شد و رانش‌های خطرناک رخ خواهد داد. ساکنان این منطقه همچنین شاهد سیل‌های ویرانگر خواهند بود.
نویسندگان این تحقیق تاکید می‌کنند که ساکنان کوهستان‌ها در برابر تغییر وضعیت کرایوسفر (بخش آب منجمد در سیستم زمین) آسیب‌پذیرند و نمی‌توانند در مقابل تبعات آن مقاومت کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آمینه ماهارجان، کارشناس ارشد معیشت در مرکز بین المللی توسعه کوهستانی، می‌گوید: «تلاش‌های فعلی برای مقابله با چالش‌های ناشی از تغییرات کرایوسفری و رویدادهای شدیدی که اکنون با درجه بالایی از اطمینان می‌دانیم به جوامع آسیب‌پذیر ضربات بزرگ و پیچید‌ه‌ای خواهند زد، کاملا ناکافی است. ما به‌شدت نگران‌ایم که بدون حمایت بیشتر، این جوامع نتوانند با آن مقابله کنند. بنابراین باید سازگاری با آن را از همین حالا شروع کنیم.»
تنوع زیستی منطقه حدود ۴۰ درصد به این کرایوسفر وابسته است و از بین رفتن آن می‌تواند فاجعه‌ای جبران‌ناپذیر باشد. یخچال‌های طبیعی هندوکش هیمالیا سومین توده یخی بزرگ جهان پس از دو قطب‌اند و بر اکوسیستم کره زمین تاثیر بزرگی دارد.
افغانستان که در قلب این رشته‌کوه قرار دارد، نیز به‌شدت از تبعات کاهش یخچال‌های طبیعی آسیب خواهد دید. زندگی مردم در شمال و شمال شرقی افغانستان کاملا به این یخچال‌ها متکی است و چند رودخانه بزرگ از جمله آمودریا از این یخچال‌ها سرچشمه می‌گیرند.
پیش از این مقام‌های اداره محیط زیست افغانستان گزارش داده بودند که حدود ۱۵ درصد یخچال‌های طبیعی افغانستان از بین رفته‌اند.
