در پی بالا گرفتن اعتراضات در ایران به موضع روسیه در قبال جزایر سه‌گانه ایرانی، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی روز چهارشنبه،۲۱ تير، خبر داد: «سفیر روسیه در تهران احضار و اعتراض ایران نسبت به بیانیه پایانی ششمین نشست مشترک وزیران امور خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و روسیه درباره جزایر سه گانه ایرانی به وی ابلاغ شد.»

جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر و در پی سیاست «نگاه به شرق» و نزدیکی بیشتر به چین و روسیه، در مواردی که این دو کشور مواضعی آشکارا مغایر با منافع ملی اتخاذ کرده‌اند و یا هنگامی که سفیران پکن و مسکو در تهران، رفتاری مغایر با عرف دیپلماتیک داشته‌اند، تمایلی به احضار آنان نداشته است.

اکنون، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی خبر داده است: «به دنبال مطالب مندرج در بیانیه پایانی ششمین دور گفت‌وگوهای راهبردی وزیران امور خارجه روسیه و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در خصوص جزایر سه گانه ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، صبح امروز سفیر فدراسیون روسیه از سوی علیرضا عنایتی، دستیار وزیر و مدیر کل خلیج فارس به وزارت امور خارجه، احضار و مراتب اعتراض جمهوری اسلامی ایران به مطالب مندرج در بیانیه مذکور به سفیر روسیه در تهران ابلاغ شد.»

بنابر اعلام وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، دستیار وزیر و مدیر کل خلیج فارس وزارت امور خارجه در این دیدار با تاکید بر تعلق ابدی جزایر سه گانه ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، به خاک ایران، خواستار تصحیح موضع فدراسیون روسیه نسبت به این موضوع شد.

بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، سفیر روسیه در تهران نیز «ضمن تاکید بر احترام به تمامیت ارضی ایران گفت که مراتب  را در اسرع وقت به مسکو منتقل خواهد کرد.»

در بیانیه پایانی ششمین نشست مشترک وزیران امور خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و روسیه، بر ضرورت انجام گفت وگوهای راهبردی، از تلاش‌های امارات برای یافتن راه حلی مسالمت‌آمیز برای مسئله جزایر سه گانه تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی از طریق گفت‌وگوهای دوجانبه و یا دادگاه بین‌المللی بر اساس قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل حمایت شده است.

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی نیز پیشتر این بیانیه و نکات مطرح شده درباره جزایر سه‌گانه ایرانی را مردود دانسته و گفته بود: «این جزایر تعلق ابدی به ایران داشته و صدور این‌گونه بیانیه‌ها با روابط دوستانه ایران و همسایگان مغایرت دارد.»

آذرماه سال گذشته، در جریان سفر شی جینگ پین، رئیس‌جمهوری چین به عربستان سعودی و امارات متحده عربی، چین نیز در بیانیه مشترکی با کشورهای عربی، از مواضع امارات متحده عربی در قبال جزایر سه‌گانه ایرانی حمایت کرده بود.

در آن زمان، با وجود اعتراض گسترده افکار عمومی در ایران، مقام‌های جمهوری اسلامی از نشان دادن هرگونه واکنش قاطع، از جمله احضار سفیر چین، خودداری کرده بودند.

در سال‌های اخیر و با افزایش دشمنی جمهوری اسلامی با غرب، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و دیگر مراکز اصلی قدرت از جمله سپاه پاسداران، حامی سیاست «نگاه به شرق» بوده‌اند و در نزدیکی و پیروی از سیاست‌های چین و روسیه تا آنجا پیش رفته‌اند که از سوی منتقدان متهم شده‌اند که ایران را به‌طور غیررسمی به کشوری تحت تسلط و تحت‌الحمایه پکن و مسکو تبدیل کرده‌اند.

در سال‌های اخیر، سفیران چین و روسیه در تهران نیز اظهارنظرهای جنجال‌برانگیزی کرده بودند. ویدیوهایی نیز از برخورد تحقیر‌آمیز ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه با ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی و سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی منتشر شده است.