رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، و کریاکوس میتسوتاکیس، نخست‌وزیر یونان، روز چهارشنبه در حاشیه نشست ناتو در ویلنیوس دیدار و توافق کردند که مذاکره و اقدام‌های اعتمادساز بین دو کشور از سر گرفته شود. به گزارش خبرگزاری رویترز، بیانیه‌های آتن و آنکارا بر «جو مثبت» در روابط بین دو کشور تاکید کردند.

یونان و ترکیه هر دو عضو ائتلاف ناتو هستند، اما اختلاف‌های تاریخی دارند که به‌خصوص در چند سال گذشته شدت گرفته است. منابع انرژی در حوزه شرق دریای مدیترانه، اختلاف مرزی و دریایی، حق پرواز بر فراز دریای اژه، و تخاصم در جزیره قبرس از جمله موارد اختلاف بین دو کشور بوده است.

سال گذشته، در پی اختلاف بین دو کشور بر سر نقض حریم هوایی، اردوغان مذاکرات دوجانبه را لغو و میتسوتاکیس را متهم کرد که روی آمریکا فشار گذاشته تا جلوی فروش هواپیماهای جنگنده اف۱۶ به ترکیه را بگیرد.

از دیگر موارد اختلاف موضوع مهاجرانی است که در راه رسیدن به اروپا، معمولا از ترکیه به یونان می‌روند. در پی کودتای نافرجام ۲۰۱۶ در ترکیه، نزدیک به هزار نفر (از جمله نظامیانی که در کودتا مشارکت داشتند) برای پناهنده شدن به یونان رفتند. این نیز بر خشم آنکارا افزود.

لیلا بیرلیک، سیاستمدار کُرد چپ‌گرا و نماینده سابق مجلس ترکیه از حزب دموکراتیک خلق‌ها، در اوت ۲۰۱۸ به یونان گریخت و تقاضای پناهندگی کرد. پیش از این، او همراه با جمعی دیگر از اعضای آن حزب به اتهام توهین به اردوغان دادگاهی شده بود. بیرلیک در ادامه به آلمان رفت، اما گذرش از یونان باعث انتقاد آنکارا شده بود.

اردوغان و میتسوتاکیس هر دو در ماه‌های گذشته در پی پیروزی‌های انتخاباتی در سمت‌های خود ابقا شدند و همین باعث تقویت مواضعشان شده است. اما تلاش برای بهبود روابط پیش از این پیروزی‌های انتخاباتی نیز در جریان بود. در پی زلزله ویرانگر ماه فوریه در ترکیه، یونان یکی از نخستین کشورهایی بود که امدادگران خود را به ترکیه اعزام کرد.

دیدار اردوغان و میتسوتاکیس در ویلنیوس نخستین دیدار رهبران این دو کشور همسایه از ماه مارس سال گذشته تا کنون است. در پی آن دیدار، که در استانبول برگزار شد، روابط دو کشور به‌سرعت به سردی گرایید. اردوغان یونان را متهم کرد که دست به تجهیز تسلیحاتی جزایری در دریای اژه زده است که قرار بوده است غیرنظامی باشند. وی تهدید کرد که ارتش ترکیه می‌تواند «شبانه بیاید» و «آن کاری را که لازم است بکند.»

به گزارش روزنامه‌های یونان، ابراهیم کالین،‌ رئیس جدید سازمان اطلاعات ترکیه، نیز در ابتدای دیدار ویلنیوس حضور داشت و به میتسوتاکیس بابت انتخاب مجددش تبریک گفت. نخست‌وزیر یونان نیز به کالین بابت سمت جدیدش تبریک گفت.

به گزارش روزنامه صباح نزدیک به دولت ترکیه، اردوغان و میتسوتاکیس از وزیران خارجه خود که در این سفر حضور داشتند خواستند روند بهبود روابط دو کشور را پیش ببرند و در این مورد گزارش بدهند.

دفترهای اردوغان و میتسوتاکیس در پی این دیدار بیانیه‌هایی منتشر کردند که شامل عبارت‌هایی مشابه بود. در این بیانیه‌ها از جمله آمده است: «اینکه جو مثبتی که در ماه‌های گذشته در روابط دوجانبه شکل گرفته است تداوم و پایداری دارد به نفع هر دو کشور است. دو طرف توافق کردند که این گرایش مثبت را ادامه دهند و در دوره پیش رو، مجاری ارتباطی متعددی را بین دو کشور فعال کنند.»

ترکیه و یونان تاکید دارند که تماس بین دو کشور «در همه سطوح» بیشتر شود.

دو رهبر در ضمن توافق کردند که جلسه بعدی «شورای همکاری سطح عالی» چند ماه دیگر در شهر تسالونیکی در شمال یونان برگزار شود. این شورا در سال ۲۰۱۰ برای حل مسائل بین دو کشور برپا شد.

میتسوتاکیس در پی نشست ویلنیوس به خبرنگاران گفت: «ما محتاطانه خوش‌بین هستیم که می‌توانیم فصل نوینی [از ارتباط] را آغاز کنیم.»

میتسوتاکیس یک روز پیش از این دیدار نیز در گفت‌وگو با خبرنگاران گفته بود: «من با امیدواری خواهان بهبود جو مثبت و برداشتن قدم‌های مهم رو به جلو هستم. چنان‌که بارها گفته‌ام، ما محکوم نیستیم در جو دائم تنش با ترکیه زندگی کنیم.»

نخست‌وزیر یونان افزود: «ما به‌وضوح تفاوت‌های چشمگیری داریم، اما می‌توانیم بر سر نقشه راهی توافق کنیم که بتواند مهم‌ترین تفاوت ژئوپلیتیکی‌ را حل و همچنین موضوع مناطق دریایی، از جمله مناطق انحصاری اقتصادی و فلات قاره در اژه و شرق مدیترانه را تعیین و مشخص کند.»

ترکیه مخالف برخی دعاوی یونان در مورد مرزهای دریایی خود است و فلات قاره داشتن جزایر یونانی را نمی‌پذیرد.