کابینه طالبان از روز یکشنبه اول مرداد، برنامه حساب‌دهی دولت به ملت را آغاز کرد. بر این اساس، قرار است وزارتخانه‌ها گزارش عملکرد یک ساله خود را در حضور رسانه‌ها ارائه دهند.

ملا عبدالواسع، رئیس دفتر نخست‌وزیر طالبان، در مراسم آغاز برنامه حساب‌دهی دولت به ملت گفت که وزرا مکلف‌اند گزارش کاری خود را به صورت مستند به رسانه‌ها عرضه کنند. به گفته او، این مسئله به شفافیت در عرصه خدمات‌رسانی به مردم منجر می‌شود.

بلال کریمی، معاون سخنگوی امارت طالبان، هم در آغاز این برنامه گفت که شفافیت در عملکرد کابینه طالبان باعث نزدیکی مردم به امارت می‌شود؛ به همین دلیل امسال نیز مانند سال گذشته، برنامه حساب‌دهی دولت به ملت برگزار می‌شود.

در نخستین روز از برنامه حساب‌دهی دولت به ملت، وزارت اقتصاد کابینه طالبان گزارش کاری یک ساله خود را ارائه داد. لطیف نظری، معاون وزارت اقتصاد، در این برنامه گفت که این وزارتخانه در یک سال گذشته تلاش کرده است ظرفیت‌های داخلی‌اش را رشد دهد و به همین دلیل موسسات غیردولتی داخلی زیادی در سال گذشته ایجاد شدند. به گفته لطیف نظری، در یک سال گذشته، ۳۷۶ موسسه غیردولتی در افغانستان ایجاد شدند که ۲۱ موسسه خارجی و ۳۵۵ موسسه دیگر داخلی‌اند.

این وزارتخانه همچنین اعلام کرد که برای کمک‌های بین‌المللی دستورالعمل شفافیت در نحوه توزیع آن‌ها ایجاد شده است و تمامی کمک‌ها به صورت شفاف به دست نیازمندان مستحق رسانده شده‌اند.

ادعای مقام‌های وزارت اقتصاد در مورد شفافیت در توزیع کمک‌های بین‌المللی در حالی بیان می‌شود که در مورد حیف‌ومیل شدن کمک‌های جهانی و همچنین اعمال نفوذ طالبان در فعالیت‌های کمک‌رسانی نهادهای غیردولتی گزارش‌های متعددی منتشر شده است.

در تازه‌ترین گزارش بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان (سی‌گار) آمده است که طالبان احتمالا کمک‌های جهانی را به نفع خود استفاده می‌کنند. جان ساپکو، رئیس سی‌گار، به نمایندگان کنگره آمریکا گفت که طالبان قابل‌اعتماد نیستند و گزارش‌های متعددی به دست سی‌گار رسیده است که نشان می‌دهد طالبان مسیر کمک‌های بین‌المللی را به سمت خود و هوادارانشان منحرف می‌کنند.

از سوی دیگر، بر خلاف ادعای وزارت اقتصاد طالبان، سازمان ملل متحد اعلام کرده است که ۹۴ درصد موسسات غیردولتی در افغانستان فعالیت‌هایشان را متوقف کرده‌اند. دلیل اصلی این توقف‌ها اعمال نفوذ طالبان بر عملکرد این موسسات و محدودیت‌های اعمال‌شده برای اشتغال زنان اعلام شد.

برنامه حساب‌دهی دولت به ملت نخستین بار سال ۲۰۰۷ در دولت حامد کرزی آغاز شد. هدف از این برنامه ارائه کارکرد یک ساله بخش دولتی در عرصه خدمات‌رسانی به مردم افغانستان بود. این برنامه دوسه بار در زمان ریاست‌جمهوری حامد کرزی برگزار و بعد به فراموشی سپرده شد.

با روی کار آمدن اشرف غنی به عنوان رئیس‌جمهوری افغانستان، دفتر مشاوره استراتژیک اشرف غنی بار دیگر این برنامه را احیا کرد اما باز هم تداوم نیافت؛ زیرا بر خلاف آنچه از نام این برنامه برداشت می‌شد، وزارتخانه‌ها تنها به ارائه گزارش‌های سلیقه‌ای یک‌ساعته، بدون دادن آمار و امکان راستی‌آزمایی، به رسانه‌ها اکتفا می‌کردند و رسانه‌ها نیز در نبود اطلاعات کافی نمی‌توانستند این وزارتخانه‌ها را به چالش بکشند. به همین دلیل رسانه‌های مستقل افغانستان این برنامه‌ را دیگر چندان پوشش ندادند و برنامه تداوم نیافت.

طالبان در سال ۱۴۰۱ نیز با تقلید از دولت‌های دوره جمهوریت، برنامه حساب‌دهی دولت به ملت را آغاز کردند. هدف طالبان این بود که نشان دهند در عرصه حکومت‌داری و عرضه خدمات به مردم افغانستان شفاف عمل می‌کنند اما نه در برنامه سال اول و نه در برنامه سال دوم که از همین یکشنبه آغاز شد، هیچ گزارش شفافی از عملکرد طالبان ارائه نشد؛ بلکه بیشتر به تربیونی برای تبلیغ امارت اسلامی تبدیل شده است که رسانه‌های داخل افغانستان مجبورند آن را پوشش دهند.