چند عضو جمهوری‌خواه کنگره آمریکا، بامداد روز جمعه ۲۰ مرداد به وقت ایران، در واکنش به انتشار خبر آزادی پنج شهروند آمریکایی و بریتانیایی محبوس در تهران در ازای رفع توقیف شش میلیارد دلار طلب جمهوری اسلامی از کره جنوبی، به‌شدت از رئیس‌جمهوری ایالات متحده انتقاد و او را به باج‌دهی و مماشات با نظام اسلامی متهم کردند.
همچنین وب‌سایت پولیتیکو به نقل از منابعی در وزارت امور خارجه آمریکا، خبر داده که قرار است در جریان این توافق، پنج ایرانی زندانی در آمریکا نیز آزاد شوند؛ خبری که ایرنا، خبرگزاری دولتی ایران، نیز تایید کرده است.
هم‌زمان، خبرگزاری رویترز از طریق منابع خود باخبر شده است که روند تبادل زندانی‌ها بین جمهوری اسلامی و آمریکا احتمالا تا اواسط ماه سپتامبر طول می‌کشد.
پیش از این، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره چرایی آزادسازی شش میلیارد دلار دارایی بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی، ادعا کرده بود که این مبالغ به‌صورت مستقیم به حساب ایرانی‌ها واریز نخواهد شد و پس از انتقال به حساب‌های بانکی خاص، تنها برای اهداف بشردوستانه در اختیار ایران قرار خواهد گرفت، ادعایی که هم نمایندگان کنگره و هم طرف ایرانی اکنون رد کردهاند.
محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران و نزدیک به بیت علی خامنه‌ای، در توییتر نوشته است: «این ادعایی نادرست است که از سوی افرادی ناخرسند ساخته شده است. ایران به دارایی‌های آزادشده خود دسترسی مستقیم و کامل خواهد داشت، شرکت‌های قطری نقشی نخواهند داشت، بانک‌های ایران کنترل کامل خواهند داشت و می‌توانند بدون محدودیت کالا و خدمات خریداری کنند.»
در همین حال، سناتور جیم ریش، جمهوری‌خواه ارشد کمیته روابط خارجی سنا و نماینده ایالت آیداهو، در توییتر نوشت: «من از آزادی آمریکایی‌هایی که به ناحق بازداشت شده‌اند استقبال می‌کنم، اما آزاد کردن شش میلیارد دلار از دارایی‌های ایران، به‌طور خطرناکی انگیزه آنان برای گروگانگیری را بیشتر می‌کند و سود بادآورده‌ای را برای تجاوزهای رژیم فراهم می‌کند. رئیس‌جمهوری بایدن باید کسانی را که از شهروندان آمریکایی به‌عنوان گروگان بهره می‌برند، مجازات کند و برای پایان دادن به این رویه تلاش کند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در موردی دیگر سناتور تام کاتن که عضو کمیته نیروهای مسلح سنا است، در بیانیه‌ای این توافق را «باج» و «عملی مماشات‌آمیز» با ایران خواند و هشدار داد: «جمهوری اسلامی قطعا از این توافق و دستاورد خود برای انجام عملیات غیرقانونی مانند حمله به نیروهای ما، تامین مالی تروریسم و تجهیز تسلیحاتی روسیه استفاده خواهد کرد.»
پولیتیکو می‌نویسد در سنای آمریکا همدلی زیادی برای برای بازگرداندن شهروندان آمریکایی که به اشتباه در ایران یا جاهای دیگر بازداشت شده‌اند وجود دارد، اما جزئیات معاملات انجام‌شده می‌تواند به واکنش‌های متفاوتی منجر شود، به‌ویژه زمانی که پول در میان باشد.
اکنون بر اساس توافق انجام‌شده، مقام‌های جمهوری اسلامی مقدمات آزادی پنج شهروند را که دو نفر از آن‌ها ایرانی-آمریکایی و یک نفر دیگر ایرانی-بریتانیایی محسوب می‌شوند فراهم کردهاند. به گفته وکیل یکی از بازداشتی‌ها، سیامک نمازی ۵۱ ساله، عماد شرقی ۵۸ ساله و مراد طاهباز، فعال محیط‌زیست ۶۷ ساله که تابعیت بریتانیا را دارد، ازجمله زندانیانی‌اند که طی روزهای اخیر از زندان اوین به هتل یا منازل شخصی خود منتقل شده‌اند تا روند خروج آن‌ها از ایران طی شود.
درباره هویت دو شهروند آمریکایی دیگر که یکی از آن‌ها پیش از این از زندان به حبس خانگی رفته بود، اطلاعاتی منتشر نشده است، اما گفته شده که اتهام‌های این دو نفر نیز مانند سه شهروند دیگر «جاسوسی» برای ایالات متحده بوده است.
در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما، ایالات متحده هم‌زمان با مذاکرات توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران، درباره آزادی پنج آمریکایی بازداشت‌شده در تهران با مقام‌های جمهوری اسلامی مذاکره کرده بود و سپس مجوز پرداخت ۴۰۰ میلیون پوند بدهی بریتانیا به ایران بابت یک قرارداد نظامی قدیمی را صادر کرد، اقدامی که از نگاه جمهوری‌خواهان، آغاز باج‌دهی آمریکا به ایران و دائمی شدن سیاست گروگانگیری در تهران تلقی شده است.
همچنین جمهوری‌خواهان با اشاره به آزاد کردن دو شهروند آمریکایی محبوس در ایران در زمان ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، بدون پرداخت هیچ‌گونه مبلغی به ایران و درحالی که آن دو نفر تابعیت ایرانی هم نداشتند، دولت بایدن و دموکرات‌ها را به ضعف در دیپلماسی و استفاده نکردن از قدرت سیاسی ایالات متحده متهم می‌کنند.
اما میان چهره‌های محدودی که در کنگره آمریکا توافق جنجالی جدید با ایران را تحسین کردند، می‌توان به سناتور کریس مورفی، دموکرات اهل کانکتیکات، اشاره کرد که پیش از این روابط نزدیکی با مراد طاهباز داشته است و حالا می‌گوید: «از اینکه چنین روزی فرا رسیده است هیجان‌زده هستم.»
