حدود یک ماه تا بازگشایی دانشگا‌ه‌ها در ایران باقی مانده است و به‌ دلیل همزمانی آن با سالگرد قتل حکومتی مهسا امینی و خیزش سراسری ۱۴۰۱، نیروهای امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی با هدف جلوگیری از شکل‌گیری مجدد تجمع‌های اعتراضی در دانشگاه‌ها، به احضار، تهدید، بازداشت و ممنوع‌التحصیلی گسترده دانشجویان و استادان منتقد روی آورده‌اند.

در تازه‌ترین نمونه از این دست، دوشنبه، ۲۳ مرداد (۱۴ اوت)، کانال تلگرامی «شوراهای صنفی دانشجویان کشور» خبر داده است که زریان و زیلان ملایی، خواهران دوقلوی ۲۱ ساله و دانشجوی دانشکده فنی سنندج، شامگاه یکشنبه‌، ۲۲ مرداد، با حمله ماموران سرکوبگر به خانه‌شان بازداشت شد‌ند.

درباره نهاد بازداشت‌کننده، اتهامات واردشده و وضعیت سلامتی این دو خواهر هنوز خبری منتشر نشده است.

همچنین، دوشنبه آرمین جلالی ‌روشن، دانشجوی مهندسی کامپیوتر در دانشگاه دولتی امیرکبیر تهران، با حکم شورای تجدیدنظر احکام انضباطی در این دانشگاه به ۲.۵ سال ممنوعیت از تحصیل و محرومیت از دریافت تسهیلات رفاهی محکوم شده است.

پیش‌تر نیز در جریان آزمون‌های دانشگاهی، این دانشجوی منتقد با لغو دسترسی‌اش به سامانه دانشگاه و محرومیت از ثبت‌نام برای ترم آینده مواجه شده بود که پس از رجوع به دبیرخانه کمیته انضباطی، متوجه شد که بهمن گذشته علیه او حکم صادر شده و بدون دریافت ابلاغیه، در خرداد سال جاری حکم مزبور در بخش تجدیدنظر تایید شده است تا او از حق اعتراض و نگارش شکوائیه محروم شود.

در همین حال، فعالان دانشجویی در دانشگاه علامه طباطبایی تهران، دوشنبه، ۲۳ مرداد، خبر دادند که دست‌کم ۱۵ دانشجوی معترض در این دانشگاه با دریافت تماس‌هایی تلفنی، به شعب مختلف وزارت اطلاعات در تهران احضار شده‌اند تا بازجویی شوند.

در ادامه نیز خبرهایی درباره احضار گسترده و امنیتی ده‌‌ها تن از دانشجویان دانشگاه‌های بهشتی، خواجه‌نصیر و فردوسی مشهد، به نهادهای اطلاعاتی تهران و خراسان رضوی منتشر شده است تا روشن باشد که ماموران سرکوبگر می‌کوشند تا جای ممکن، دانشجویان منتقد را از ادامه اعتراضات و برگزاری تجمعات و تحصن‌ها در شهریور و مهر امسال بترسانند.

کانال شوراهای صنفی دانشجویان ایران در همین زمینه نوشته است: «با نزدیک شدن به سالگرد قتل مهسا و جنبش اعتراضی، شاهد افزایش فشارها بر فعالین دانشگاهی و دانشجویان بازداشت‌شده‌ جنبش هستیم.»

دانشجویان دانشگاه دولتی اصفهان نیز با ارائه گزارشی از مبارزات، تجمع‌ها، بیانیه‌‌ها، اجراهای اعتراضی و تحصن‌های خود علیه دستگاه سرکوب و خفقان در این دانشگاه، به نقش پررنگ نیروهای اطلاعاتی و ماموران حراست این دانشگاه برای بازداشت، تهدید، ضرب‌وشتم و محرومیت کردن دانشجویان منتقد از ادامه تحصیل اشاره، و تاکید کرده‌اند که افزایش فشارها، به عقب‌نشینی معترضان منجر نخواهد شد.

همچنین، بنا به خبرهایی که فعالان دانشجویی در ایران منتشر کرده‌اند، مدیران دانشگاه فردوسی مشهد با دو تن از اعضای هیئت‌ علمی دانشکده‌های حقوق و علوم سیاسی در این دانشگاه، به دلیل بیان مواضع انتقادی آنان علیه نظام اسلامی، قطع همکاری کرده‌اند.

بنا به این خبرها، نخست کمیته صلاحیت عمومی و سپس هیئت جذب در این دانشگاه با تمدید قرارداد استادان مذکور مخالفت کرده و در نهایت نیز حکم قطع همکاری با آنان که اشاره‌ای به نامشان نشده، ابلاغ شده‌ است. در این خبر به «نقش پررنگ نماینده علی خامنه‌ای در دانشگاه فردوسی» در سرکوب استادان و دانشجویان نیز اشاره شده است.

راحله علی‌مرادزاده، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و مدیر سابق آموزش دانشکده پزشکی در تهران، نیز به دلیل حمایت از دانشجویان معترض، در روزهای اخیر از ادامه تدریس در ترم جدید منع شده است. بنا به گزارش‌های غیررسمی، هیئت جذب اعضای هیئت علمی استادان دانشگاه علوم پزشکی ایران با ارسال یک پیامک، او را از جریان پرونده‌اش آگاه کرده‌اند و مسئول این هیئت نیز به ‌صورت شفاهی، «عدم التزام به نظام» را دلیل تمدید نشدن قرارداد او دانسته است.

در همین حال، به گفته کانال شوراهای صنفی دانشجویان کشور، دکتر مهدی مطیع، استاد دانشکده الهیات دانشگاه اصفهان، که پیش از این «در روندی غیرقانونی از تدریس تعلیق شده بود»، چهارشنبه، ۱۸ مرداد، با حکم «بررسی اتهام انتسابی»، به دادسرای اصفهان فراخوانده شد. این استاد الهیات که سه ساعت در دادسرا بازداشت بود، اینک به قید وثیقه ۱۰۰ میلیونی و کفالت ۷۰ میلیون تومانی آزاد است.

نازیلا معروفیان، دانشجوی روزنامه‌نگاری دانشگاه علامه طباطبایی، نیز که ۱۷ تیر بازداشت شده بود، یکشنبه، ۲۲ مرداد، با قید وثیقه ۲۰۰ میلیون تومانی و در حالیکه لباسی منقش به تصویر مهسا امینی بر تن داشت، از زندان اوین تهران آزاد شد.

پیش از این، شنبه، ۲۱ مرداد، خبر محرومیت دست‌کم ۲۰۰ تن از دانشجویان دانشگاه بوعلی همدان از حضور در خوابگاه این دانشگاه اعلام شده بود. این محرومیت بدون هیچ اخطار قبلی صورت گرفت و دانشجویان صرفا پس از رجوع به سامانه برای رزرو خوابگاه، متوجه آن شدند.

در ادامه، مسئولان امور خوابگاه دانشگاه بوعلی نیز گفتند که این محرومیت‌ها به‌ دلیل گزارش حراستی‌ها مبنی بر رعایت نشدن قوانین پوشش و استعمال سیگار رخ داده‌ است. اکثر دانشجویان محروم‌شده در این دانشگاه، دخترند و از آنان خواسته شده‌ است که برای رفع این محرومیت، تعهدنامه امضا کنند.

بر اساس قوانین و آیین‌نامه‌های دانشگاهی، هیچ نهادی، از جمله حراست، نمی‌تواند بدون احضاریه رسمی و تشکیل پرونده و در نهایت، صدور حکم‌ انضباطی، دانشجویی را از حق بهره‌وری از خوابگاه یا هر نوع امکانات و حقوق دانشجویی منع کند. محرومیت دانشجویان و گرفتن تعهدنامه از آنان به این شکل، تخلف آشکار حراست و معاونت دانشجویی از مقررات و آیین‌نامه‌های رسمی محسوب می‌شود.