بازرس کل وزارت امور خارجه آمریکا در تازه‌ترین گزارشی که شامگاه پنجشنبه، نهم شهریور (۳۱ اوت)، منتشر شده است گفت که بیش از ۸۴۰ هزار شهروند افغانستان برای برنامه اسکان مجدد که ویژه کارکنان محلی پیشین نهادهای آمریکایی در افغانستان است، درخواست داده‌اند.

این گزارش نشان می‌دهد که پرونده‌های این افراد با گذشت دو سال هنوز نهایی نشده‌ و با وجود تلاش وزارت امور خارجه آمریکا برای تسهیل این روند، هنوز شمار زیادی از این پرونده‌ها بلاتکلیف‌اند.

در همین حال، بازرس ویژه وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که «حدود ۵۰ درصد از متقاضیان زمانی که درخواست‌های آن‌ها در مراحل اولیه بررسی می‌شود، واجد شرایط نیستند.»

برنامه ویزای ویژه مهاجرت در سال ۲۰۰۹ برای کمک به افغان‌هایی که با آمریکایی‌ها کار می‌کردند و برای انجام این کار با خطرات زیادی روبرو بودند آغاز شد. برنامه مشابهی نیز برای عراقی‌ها وجود دارد، اما هر دو برنامه با این انتقاد مواجه شده‌اند که روند رسیدگی به پرونده‌ها بسیار کند است و متقاضیان را در بلاتکلیفی خطرناکی قرار می‌دهد.

گزارش وزارت امور خارجه آمریکا نشان می‌دهد که از زمان خروج ایالات متحده از افغانستان، متقاضیان این ویزا به‌شدت افزایش یافته‌اند.

بر اساس این گزارش، در اکتبر ۲۰۲۱ حدود ۳۰ هزار متقاضی وجود داشت، اما تا دسامبر ۲۰۲۲ این تعداد به حدود ۱۵۵ هزار افزایش یافت. البته این ارقام شامل اعضای خانواده نمی‌شود و فقط دربرگیرنده آمار فرد متقاضی هر پرونده است.

وزارت امور خارجه آمریکا تخمین می‌زند که تا اوایل سال ۲۰۲۳، آمار متقاضیان و اعضای خانواده آن‌ها به بیش از ۸۵۰ هزار نفر رسیده است. آنها همچنان در افغانستان به سر می‌برند و پاسخی دریافت نکرده‌اند.  

این وزارتخانه همچنین گفت که از آغاز دولت بایدن در ژانویه ۲۰۲۱ تا اول اوت سال جاری، نزدیک به ۳۴ هزار ویزا برای متقاضیان و اعضای خانواده آن‌ها صادر شده که افزایش قابل‌توجهی نسبت به سال‌های گذشته داشته است.

در این گزارش آمده که این وزارتخانه کارکنان بیشتری را برای رسیدگی به درخواست‌ها استخدام کرده است، همچنین با پنتاگون برای راستی‌آزمایی اشتغال متقاضیان هماهنگ شده و نیز برخی از مراحل تشخیص متقاضیان را حذف کرده است. با این حال، بازرس کل وزارت امور خارجه از کندی روند رسیدگی به پرونده‌ها سخن گفته است.

این در حالی است که در دو سال گذشته، هزاران شهروند افغانستان به‌دلیل داشتن سابقه همکاری با نهادهای آمریکایی و ترس از انتقام‌جویی طالبان، کشور را ترک کرده‌اند و به‌طور غیرقانونی در ایران و پاکستان زندگی می‌کنند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که بیشتر شهروندان متقاضی ویزای آمریکا، از ترس طالبان به پاکستان فرار کرده‌اند و در آنجا در انتظار رسیدگی به پرونده‌هایشان به سر می‌برند. این مهاجران هر‌از‌گاهی با برپایی تظاهرات و تجمع‌های اعتراضی از وضعیت بد زندگی، نبود کار و درآمد و بی‌سرنوشتی در پاکستان شکایت کرده‌اند.