وال استریت ژورنال در گزارشی، به نرمش نشان دادن‌های ایالات متحده در قبال جمهوری اسلامی پرداخته است. بنا بر این گزارش، هم‌زمان با مذاکرات واشنگتن و تهران و نهایی شدن توافق برای تبادل زندانی و آزادسازی بخشی از پول‌های بلوکه‌شده ایران، ایالات متحده از برخی اقدام‌هایش به منظور توقف انتقال نفت ایران هم عقب‌نشینی کرده است؛ اقدامی به گفته مقام‌های فعلی و سابق ایالات متحده، بخشی از یک گام بزرگ به عقب از اجرای تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی است و به رشد صادرات انرژی جمهوری اسلامی منجر شده است.

ایالات متحده اقدام‌هایی را که صادرات نفت تهران را هدف قرار داده بود، در آستانه عملی شدن به تاخیر انداخت. در این میان، سال گذشته نفت خام یک نفتکش با پرچم جمهوری اسلامی را به یک نفتکش با پرچم لیبریا در یکی از جزایر یونان منتقل کرد.

چند روز پس از توافق بر سر آزادی پنج آمریکایی، به بانک‌های بین‌المللی برای انتقال شش میلیارد دلار پول مسدود‌شده ایران از کره جنوبی به قطر مجوز داده شد. به گزارش وال استریت ژورنال، بازگشت این زندانیان به ایالات متحده پس از ماه‌ها انتقال محموله‌های نفت ایران به دیگر کشورها از جمله به چین صورت گرفت. در حال حاضر، چین بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران محسوب می‌شود و به نظر می‌رسد واشنگتن تصمیم گرفته است این روزها چندان به تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی مقید نباشد.

به گفته برخی کارشناسان، در مورد لغو تحریم‌ها در ازای آزادی بازداشت‌شدگان هیچ توافقی وجود نداشت، بلکه هر دو طرف بر سر اجتناب از اقدام‌هایی که ممکن است باعث افزایش تنش در میان مذاکرات شود، با هم به تفاهم رسیده‌اند. 

صادرات انرژی ایران در چند سال گذشته رو‌به‌افزایش گذاشته است. این نشان می‌دهد که ایالات متحده حتی قبل از مذاکرات اخیر درباره گروگان‌ها نیز تصمیمی سیاسی گرفته بود تا تحریم‌ها را با قدرت اعمال نکند؛ زیرا به دنبال مشارکت مجدد ایران در مذاکرات بود و به عقیده دولت آمریکا، سختگیری به ایران آن‌ها را از میز مذاکره دور می‌کرد.

به گفته برخی تحلیلگران، تولید نفت خام ایران به بیش از سه میلیون بشکه در روز و صادرات نفت آن به دو میلیون بشکه در روز نزدیک شده است. این بالاترین سطح از زمان خروج دولت ترامپ از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ و اعمال مجدد تحریم‌ها است که باعث شد فروش نفت ایران در سال ۲۰۲۰ به حدود ۴۰۰ هزار بشکه در روز برسد.

به گفته تحلیلگران، صادرات محموله‌های نفت خام ایران به بزرگ‌ترین خریدارش، چین، از کمتر از یک میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۲ به ۱.۴ تا ۱.۶ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۳ رسیده است. مقام‌های پکن عموما تحریم‌های ایالات متحده را غیرقانونی خوانده‌اند.

منتقدان دولت آمریکا می‌گویند که ایالات متحده از همه ابزارهای دیپلماتیک در این زمینه استفاده می‌کند؛ از جمله لابی کردن با کشورهای کوچکی که به نفتکش‌ها برای ارسال کالا در سطح بین‌المللی گواهی‌نامه‌های موردنیاز را ارائه می‌دهند. در نتیجه، «ناوگان ارواح» از ۶۰ نفتکش به بیش از ۳۰۰ نفتکش افزایش یافته است. ناوگان ارواح اصطلاحی است که در صنعت کشتیرانی برای توصیف نفتکش‌های فرسوده و اغلب بیمه‌نشده و بدون مالک شناخته‌شده استفاده می‌شود که اغلب برای جابه‌جایی نفت ایران و روسیه‌ به کار گرفته می‌شوند.

با این حال وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده است که از همه ابزارهای موجود برای اجرای تحریم‌ها استفاده می‌کند. سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده نوشت: «ما با استفاده از تمام ابزارهای تحریمی موجود، در مورد اقدام علیه تحریم‌‌شده‌ها تردید نخواهیم کرد. سیاست ما تغییر نکرده است.»