دولت ترامپ از ورود محمدجواد ظریف به خاک ایالاتمتحده برای شرکت در یک نشست سازمان ملل در روز پنجشنبه جلوگیری کرد.
گزارش فارن پالیسی حاکی از آن است که وزیر امور خارجه ایران قصد داشت در این نشست در مورد محکومیت کشته شدن قاسم سلیمانی در بغداد سخنرانی کند.
فرمانده سابق نیروی قدس بامداد جمعه ۱۳ دیماه در جریان حمله پهپادی نیروهای آمریکایی به خودروی حامل او در حال خروج از فرودگاه بغداد کشته شد.
به گزارش این نشریه آمریکایی به نقل از دیپلماتها، طبق توافق ۱۹۴۷، واشینگتن باید به مقامات خارجی اجازه دهد در نشستهای سازمان ملل شرکت کنند. اما درخواست ویزای ظریف که چند هفته قبل ارایه شده بود، با موافقت آمریکا مواجه نشد و یک مقام دولت ترامپ در تماس تلفنی با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل به او اطلاع داد که ایالاتمتحده به ظریف اجازه سفر به آمریکا را نخواهد داد.
پاسخ #ظریف درباره عدم صدور ویزا برای او و نمایندگان ایران در نشست #سازمان_ملل در آمریکا: توافق بنده برای حضور در نشست سازمان ملل از مدت ها قبل بوده است.
— خبرآنلاين (@khabaronlinee) January 7, 2020
آمریکایی ها میخواهند این تصور را ایجاد کنند که ایران این نشست را بعد از ترور شهید سلیمانی درخواست کرده است و آنها فرصت نداشتند pic.twitter.com/ywZWdaIt9z
در صورتی که با درخواست ویزای ظریف موافقت میشد، این چهارمین سفر او به نیویورک از آغاز سال جاری تا کنون بود.
دولت آمریکا پیش از مخالفت صریح با درخواست ویزای یک مقام ارشد جمهوری اسلامی، تردد دیپلماتهای ایرانی در نیویورک را محدود کرده و اعلام کرده بود که برای مقامات ارشد جمهوری اسلامی و بستگان آنها ویزا صادر نمیکند.
در چهارم مهرماه کاخ سفید در بیانیهای مطبوعاتی که تنها چند ساعت پس از سخنرانی حسن روحانی، رئیسجمهور ایران در مجمع عمومی سازمان ملل منتشر شد، صدور ویزا برای مقامات عالیرتبه ایرانی و خانوادههای آنها برای سفر به آمریکا را ممنوع اعلام کرد.
در بیانیه کاخ سفید از جمهوری اسلامی به عنوان حامی تروریسم نام برده شده که در آن سپاه پاسداران شامل نیروی قدس از اقدامات تروریستی حمایت میکند و به طور مستقیم در آن مشارکت میکند.
در این بیانیه همچنین به نقض حقوق بشر در ایران، تهدید همسایگان، تهدید کشتیرانی بینالمللی و حملههای سایبری از سوی جمهوری اسلامی اشاره شده است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در این بیانیه میگوید:« با توجه به این رفتارها که تهدیدی برای صلح و امنیت خاورمیانه و فراتر از آن به شمار میرود، من تصمیم گرفتم که ممنوعیت ورود مقامات عالی رتبه ایرانی و خانوادههای آنها به نفع ایالات متحده است».
پیشاز آن نیز در خردادماه، واشینگتن اعلام کرد که دیپلماتهای جمهوری اسلامی تنها مجاز به تردد در چند خیابان اطراف مقر سازمان ملل هستند. مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در واکنش به اعتراض ایران به این تصمیم نیز گفته بود، زمانی که دیپلماتهای آمریکایی نمیتوانند به ایران بروند و آزادانه با رسانهها گفتگو کنند،دلیلی وجود ندارد که مقامات جمهوری اسلامی آزادانه در خیابانهای آمریکا قدم بزنند و از فضای آزاد رسانهای در ایالاتمتحده استفاده کنند.
ظریف معمولا در سفرهای خود به نیویورک مصاحبههای متعددی با روزنامهها و تلویزیونها و همچنین اتاق فکرهای آمریکایی انجام میداد و میزبان گروهی از تحلیلگران و استادان دانشگاههای آمریکا بود.
پیش از مخالفت با صدور ویزا برای ظریف، سفر مهرماه هیات ایرانی به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل نیز با مشکل مواجه شده بود و تا آخرین ساعات روشن نبود که بالاخره هیات ایرانی در این نشست حاضر میشود یا خیر. در نهایت نیز برای تعداد محدودی از همراهان حسن روحانی،رئیسجمهور ایران ویزا صادر شد.
عدم صدور ویزا برای ظریف، بحثهای حقوقی و قانونی را در مورد توانایی ایالاتمتحده برای جلوگیری از حضور مقامات خارجی در نشستهای سازمان ملل مطرح کرده است.
در حالی که برخی میگویند آمریکا چنین حقی ندارد، گروهی به قطعنامه مصوب آگوست ۱۹۴۷ در کنگره آمریکا اشاره میکنند که به دولت اجاره میدهد در صورتی که هیاتهای خارجی تهدیدی برای امنیت ملی ایالاتمتحده باشند،میتواند از ورود آنها به آمریکا برای شرکت در نشستهای سازمان ملل جلوگیری کند. البته در این صورت باید تهدید بودن این مقامات به اثبات برسد.
این نخستین باری نیست که آمریکا از ورود مقامات خارجی به خاک خود جلوگیری میکند. در سال ۱۹۸۸، دولت ریگان از حضور یاسر عرفات در مجمع عمومی سازمان ملل جلوگیری کرد.