روزنامه فایننشیال‌ تایمز روز یک‌شنبه ۲ مهر (۲۴ سپتامبر) در گزارشی از حوزه‌های علمیه در قم، از علاقه روحانیت شیعه و رهبران مذهبی به هوش‌ مصنوعی خبر داد. 

به نوشته این روزنامه، بسیاری از طلبه‌ها و روحانیان قصد دارند از هوش مصنوعی برای کارهایی مانند جست‌وجو در دین و الهیات یا صدور فتوا و احکام دینی بهره ببرند.

آمارهای رسمی نشان‌ می‌دهد که ایران بیش از ۲۰۰ هزار روحانی دارد که نیمی از آن‌ها در شهر قم مستقرند.

محمد قطبی، که ریاست خانه خلاقیت و نوآوری اشراق را بر عهده دارد، معتقد است که روحانیت نباید با تمایل ایرانیان برای مشارکت در پیشرفت‌های فناوری جهانی مخالفت کند. قطبی به روزنامه آمریکایی فایننشیال تایمز می‌گوید: «روبات‌ها نمی‌توانند جایگزین روحانیان ارشد شوند، اما می‌توانند دستیار مورد اعتمادی باشند که به آن‌ها در صدور فتوا در پنج ساعت به‌جای پنجاه روز کمک کند.»

این روحانی می‌گوید چند پروژه توسعه هوش مصنوعی در شهر قم در حال تدوین است و به‌زودی به بهره‌برداری می‌رسد. 

پیش‌تر، رئیس حوزه علمیه قم، بزرگ‌ترین مؤسسه پرورش طلاب جهان تشیع، در مورد این صحبت کرده بود که چگونه هوش مصنوعی می‌تواند به مطالعات اسلامی دانشجویان ارشد کمک‌ کند.

آیت‌الله علیرضا اعرافی در تیر امسال گفت: «حوزه علمیه باید در استفاده از فناوری مدرن، پیشرفته و هوش مصنوعی ورود کند، چرا که ما باید برای ترویج تمدن اسلامی وارد این عرصه شویم.»

علی خامنه‌ای، رهبر حکومت ایران، نیز از روحانیان شیعه خواسته است که به امکانات هوش مصنوعی توجه بیشتری داشته باشند. 

خامنه‌ای در تیر امسال گفت: «ایران باید در بین ۱۰ کشور برتر جهان از نظر توسعه هوش مصنوعی قرارگیرد.» 

خامنه‌ای در همین سخنرانی تاکید کرد: «اهداف جمهوری‌ اسلامی ثابت هستند، اما ابزارها برای دسترسی به اهداف تغییر می‌کنند.»‌

دو همسایه ایران، یعنی عربستان سعودی و امارات متحده عربی، نیز سال‌ها است در حال توسعه برنامه‌های بلندپروازانه در حوزه هوش مصنوعی‌اند.

با وجود حمایت حکومت ایران از توسعه هوش مصنوعی، روزنامه فایننشیال‌ تایمز می‌گوید اکثر روحانیان همچنان از رویکرد سنتی‌ در مطالعات دینی پیروی‌ می کنند و ترجیح می‌دهند برای استخراج احکام اسلامی و تطبیق آن‌ها با زندگی معاصر از روش‌های روحانی‌های قدیم بهره‌ ببرند.

به نوشته این روزنامه‌ آمریکایی، در حالی‌ که اغلب رهبران روحانی در ایران بین ۸۰ تا ۱۰۰ سال دارند، گمان نمی‌رود که این نسل از آن‌ها روش‌ خود را برای تدریس در حوزه علمیه تغییر دهد.

فایننشیال‌ تایمز می‌گوید علاقه روحانیان شیعه به هوش مصنوعی در ایران در حالی‌ است که نهادهای حکومتی با سانسور شدید اینترنت در ایران اجازه نمی‌دهند بخش بزرگی از جوانان علاقه‌مند و دانشگاهی در این عرصه پیشرفتی داشته‌ باشند.