جایزه نوبل فیزیک امسال بطور مشترک به سه دانشمند از آمریکا، آلمان و سوئد برای «روشهای تجربی که پالسهای بسیار کوتاه نور را برای مطالعه پویایی الکترون در ماده تولید میکنند» تعلق گرفت.
پییر آگوستینی، پژوهشگر فرانسوی دانشگاه ایالتی اوهایو آمریکا، فرنس کراوس، پژوهشگر مجارستانی-اتریشی در موسسه اپتیک کوانتومی ماکس پلانک و دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ در آلمان، و آن لوئیلیه، پژوهشگر فرانسوی-سوئدی دانشگاه لوند سوئد، سه دانشمندیاند که آکادمی سلطنتی علوم سوئد در استکهلم روز سهشنبه سوم اکتبر (۱۱ مهر)، با اعلام نامشان، از آنها بهدلیل «کشف ابزارهای جدید در زمینه کاوش در دنیای الکترونهای درون اتمها و مولکولها» تقدیر کرد.
خبرگزاری فرانسه به نقل از بیانیه هیئت داوران این آکادمی افزود: «آنها راهی را برای به کار بستن روشهای تجربی به منظور تولید پالسهای بسیار کوتاه نور نشان میدهند که میتواند برای اندازهگیری فرایندهای سریع حرکت الکترونها یا تغییر انرژی مورد استفاده قرار گیرد».
#NobelPrize | Au cours de l'événement de lancement de l'#AnnéePhysique, nous sommes très heureuses et heureux d’apprendre en direct que la physicienne Anne l'Huillier, invitée en tant que fellow-ambassadrice au @CNRS, est lauréate du prix Nobel de physique 2023. pic.twitter.com/plFHEz8bGB
— Physique au CNRS (@INP_CNRS) October 3, 2023
پیشاز این تصور میشد که حرکت فوقالعاده سریع الکترونها را نمیتوان دنبال کرد، اما به کمک یافتههای این دانشمندان مسیر اندازهگیری حرکت سریع الکترونها از طریق ایجاد پالسهای بسیار کوتاه نور هموار شده است.
آن لوئیلیه، پنجمین زنی است که جایزه نوبل فیزیک را از آن خود میکند.
آکادمی سلطنتی علوم سوئد سال گذشته جایزه نوبل فیزیک ۲۰۲۲ را بهطور مشترک به ام الن اسپکت، پژوهشگر فرانسوی، جان.اف.کلوزر، پژوهشگر آمریکایی، و آنتون زایلینگر، پژوهشگر اتریشی، بهدلیل مطالعاتشان در زمینه «درهمتنیدگی کوانتومی» اهدا کرد.
جوایز نوبل از معتبرترین جوایز علمی جهان محسوب میشود و هدف آن تقدیر از فعالیتهای علمی پیشگامانه دانشمندان در موضوعات مختلف است. این جایزه نقدی به ارزش یک میلیون دلار (۱۱ میلیون کرون سوئد) میراث خالق آن، آلفرد نوبل، مخترع سوئدی، است که در سال ۱۸۹۶ درگذشت.
این سه دانشمند جایزه نوبل را طی مراسمی در روز ۱۰ دسامبر، سالمرگ آلفرد نوبل، از دست کارل گوستاف شانزدهم، پادشاه سوئد، دریافت خواهند کرد.
یک روز پیش از این، کاتالین کاریکو از مجارستان و درو وایزمن از ایالات متحده آمریکا برای کشفیاتی که امکان ساخت واکسنهای کوویدــ۱۹ را فراهم کرد، بهعنوان برندگان جایزه نوبل پزشکی امسال معرفی شدند.
در ادامه اعلام برندگان جوايز نوبل، روز چهارشنبه جایزه نوبل شیمی، و جوایز نوبل ادبیات و صلح به ترتیب روزهای پنجشنبه و جمعه اعلام میشوند.