عزت‌الله ضرغامی در مدت دو‌سال نشستن بر مسند وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، بیش از آنکه کارنامه روشنی در این حوزه داشته باشد، در قامت چهره‌ای شیفته جنجال و دیده‌شدن ظاهر شده است.

درحالی‌که سرانه سفر و هزینه‌های سفر برای ایرانیان، با وعده‌های ضرغامی در جلسه رای اعتماد هیچ‌گونه همخوانی ندارند و فعالان میراث‌فرهنگی دوران وزارت او را یکی از ضعیف‌ترین دوران در حفظ و نگهداری و توجه به بناهای تاریخی می‌دانند، این روزها یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های وزیر گردشگری چالش کمبود سرویس‌های بهداشتی جاده‌ای است.

ضرغامی، شهریورماه ۱۴۰۲، در اقدامی عجیب از تشکیل «ستاد ساماندهی سرویس‌های بهداشتی» در این وزارتخانه خبر دهد و اعلام کند جلسات نخستین این ستاد با حضور او برگزار شده است.

اختصاص زمان برای حضور در جلسات ستاد سرویس‌های بهداشتی، با اخبار منتشر‌‌شده در خصوص تخریب بخشی از بافت‌های تاریخی شهرهای مختلف ایران و خطر ویرانی بناهای تاریخی بر اثر فرونشست زمین در استان‌های مرکزی ایران هم‌زمان بوده است.

از سوی دیگر، سفر اخیر ضرغامی به کشور تاجیکستان، بار دیگر موضوع دور بودن برنامه‌های او از نیازهای حوزه گردشگری را موردتوجه قرار داده است.

ضرغامی در این دیدار نیز در گزارشی مدعی شد پس از بازدید از سرویس‌های بهداشتی تاجیکستان، بار دیگر بر اهمیت این مسئله واقف شده است و مشکلات سرویس بهداشتی کشور را یکی از معضلات و مشکلات اصلی پیش روی صنعت گردشگری ایران می‌داند.

وزیری که دغدغه سرویس‌های بهداشتی را دارد، در زمان معرفی به‌عنوان وزیر، اولویت‌های این وزارتخانه در زمینه گردشگری را «تسهیل سفر برای ایرانی‌ها از طریق افزایش فرصت و کاهش هزینه»، «بالارفتن کیفیت سفر ایرانی‌ها» و «توسعه گردشگری داخلی و یافتن جایگاهی در سطح جهان» اعلام کرده بود.

سه محوری که دست‌کم شواهد آماری نشان می‌دهند نه‌تنها بهبودی در آن‌ها حاصل نشده، بلکه شرایط به‌مراتب از دوران پیش از ضرغامی بغرنج‌تر شده است.

عزت‌الله ضرغامی در حالی وعده سفر ارزان را ارائه کرد که طبق گزارش‌های آماری، تورم در بخش خدمات سفر شامل هتل‌ها، اقامتگاه‌ها و‌ رستوران‌ها یکی از بالاترین میزان تورم را طی دو سال گذشته ثبت کرده است.

 گرانی حوزه گردشگری در اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۲، به تورم نقطه‌به‌نقطه ۸۴ درصدی رسید که هیچ سنخیتی با وعده سفر ارزان ندارد.

از سوی دیگر، بحران در حوزه ناوگان هوایی کشور و افزایش نرخ بلیت هواپیما در کنار کاهش میزان سفرهای هوایی، سبب شده است بسیاری از شهرهای گردشگرپذیر با معضل خالی ماندن هتل‌ها و اقامتگاه‌ها روبرو شوند، چرا که معدود متقاضیانی که با وجود افزایش هزینه‌های سفر، هنوز به سفر درون‌ کشور تمایل دارند، امکان تهیه بلیت در زمان مدنظر را ندارند.

بر اساس داده‌های آماری منتشر‌شده در روزنامه دنیای اقتصاد، دست‌کم ۴۰ درصد جامعه ایران در طول سال از امکان مسافرت به سبب هزینه‌های آن محروم‌اند. همچنین سهم هزینه‌های سفر و تفریح در سبد خانوارهای ایرانی از ۳ درصد در سال ۱۳۹۶، به ۱.۵ درصد کاهش‌یافته است که ابعاد شکست وعده‌های ضرغامی را روشن می‌کند.

در یک سال گذشته بحران گردشگری موجب شده است برخی از هتل‌ها و اقامتگاه‌ها با خطر تعطیلی مواجه شوند. فرخ میر شاهزاده، کارشناس و فعال حوزه گردشگری، دی‌ماه ۱۴۰۱، احتمال ورشکستگی هتل‌ها را کاملا جدی دانست و هشدار داد که «وضعیت هتل‌ها واقعا اسفناک است».

تنها دلیل بحران هتل‌داری، کاهش مسافر نیست. قطع‌شدن گاز برخی از اقامتگاه‌های کشور در زمستان سال ۱۴۰۱، سبب شد رئیس جامعه حرفه‌ای هتل‌داران خراسان رضوی از مردم بخواهد به‌طور موقت از سفر به مشهد خودداری کنند.

با آغاز سال ۱۴۰۲ و درحالی‌که جامعه هتل‌داران به جبران زیان انباشته از طریق جذب گردشگران نوروزی امیدوار بودند، مسئله پلمب گسترده اقامتگاه‌ها برای مقابله با رعایت‌نشدن حجاب مدنظر حکومت، اعتراض جامعه هتل‌داران را به همراه داشت.

جمشید حمزه‌زاده، رئیس جامعه هتل‌داران ایران، مردادماه ۱۴۰۲، از افزایش آمار پلمب روزانه هتل‌ها به‌دلیل رعایت‌نشدن حجاب مسافران خبر داد و گفت آمار پلمب هتل‌ها هر روز افزایش پیدا می‌کند.

به گفته حمزه‌زاده، «جامعه هتلداران از ناحیه سیاست‌های غلط بخش‌های دولتی از‌جمله سازمان امور مالیات و وزارت گردشگری و نگاه‌هایی که دیگر سازمان‌ها به هتل‌ها دارند، اذیت می‌شوند و از طرفی تورم و افزایش هزینه‌ها نیز هتل‌داری را به‌زحمت انداخته است و هتل‌ها زیان‌ده شده‌اند.»

به نظر می‌رسد شرایط وخیم حوزه گردشگری برای ضرغامی چندان جدی نیست و او به دلیل ناتوانی در حل مشکلات، تلاش می‌کند به سیاق سال‌های اخیر با نمایشی طناز بر روی تبلیغ در جامعه متمرکز باشد تا فعالیت در حوزه‌های مسئولیتش، از گردشگری تا میراث و صنایع‌دستی، که همه زیر بار مشکلات کمر خم کرده‌اند.