در آستانه دربی تهران که عصر روز پنجشنبه برگزار می‌شود، پرسپولیس و استقلال در خطر لغو مجوز حرفه‌ای هستند و شاید از فصل آینده از لیگ قهرمانان آسیا کنار گذاشته شوند. آخرین هشدار کنفدراسیون فوتبال آسیا به فدراسیون فوتبال ایران درباره روند خصوصی‌سازی پیش از دربی به تهران رسید. واکنش دستپاچه وزارت ورزش و جوانان و سازمان خصوصی‌سازی انتشار اطلاعیه فروش ۵۱ درصد سهام این دو باشگاه در بازار پایه فرابورس بود. مالکیت دولتی مشترک این دو باشگاه حتی حضور آن‌ها در لیگ برتر ایران را به خطر انداخته است. ای‌اف‌سی شاید با پایان دادن به مماشات، فقط به حذف این دو تیم از لیگ قهرمانان آسیا اکتفا نکند.
پیش‌تر، فروش ۱۰ درصد از سهام استقلال و پرسپولیس منجر به زیان هوادارانی شد که به‌واسطه تعلق خاطرشان به این دو تیم سهام خریده بودند. هر دو باشگاه مبلغ به‌دست‌آمده از فروش سهام را صرف امور روزمره باشگاه کردند، نه برای کاری زیربنایی؛ دریغ از اینکه حتی یک آجر روی آجر بچینند. عجیب‌تر اینکه استقلال و پرسپولیس بخشی از درآمد به‌دست‌آمده از فروش سهام را به‌عنوان ضمانت دریافت وام نزد بانک گذاشتند و حالا می‌خواهند برای پرداخت بدهی‌ها، همان سپرده به‌جا مانده را نیز از بانک بگیرند تا اثری از آثار فروش ۱۰ درصد از سهام باقی نمانده باشد.
اما در فروش ۵۱ درصد از سهام این دو باشگاه، احتمالا خریداری از بخش خصوصی واقعی پیدا نمی‌شود و در بسیاری موارد اشخاص یا نهادهای وابسته به حکومت و برخوردار از رانت و فرصت اختلاس وارد چنین کارزاری می‌شوند. اطلاعیه دو نهاد دولتی دعوت‌نامه‌ای خطاب به اهالی رانت و اختلاس است، نه اقدامی برای فروش سهام و خصوصی‌سازی.
ارزش پایه سهام قابل‌عرضه باشگاه پرسپولیس ۲۱.۱۶۱.۰۴۷.۰۸۶.۹۰۰ ریال، معادل ۵.۳۶۲.۶۵۷.۶۵۰ سهم به‌صورت بلوکی (۵۱ درصد) است، با قیمت تابلو فرابورس «در روز عرضه معادل قیمت پایانی روز قبل از عرضه» به‌اضافه ۱۱۰ درصد، به شرط آنکه از مبلغ ۳.۹۴۶ ریال کمتر نباشد. ارزش پایه سهام قابل‌عرضه باشگاه استقلال ۱۸.۵۰۲.۷۲۱.۶۱۳.۰۰۰ ریال، معادل ۵.۵۰۳.۴۸۶.۵۰۰ سهم به‌صورت بلوکی (۵۱ درصد) است، با قیمت تابلو فرابورس «در روز عرضه معادل قیمت پایانی روز قبل از عرضه» به‌اضافه ۱۱۰ درصد، به شرط آنکه از مبلغ ۳.۳۶۲ ریال کمتر نباشد.
بر اساس این قیمت‌گذاری، که مبنای آن نامشخص است، بلوک مدیریتی (۵۱ درصدی) پرسپولیس و استقلال به‌ترتیب حدود ۴۲ و ۳۷ میلیون دلار ارزش دارد؛ ارزشی بی‌مبنا برای دو باشگاه با بدهی‌های انباشته و با درآمد ناچیز، در مقابل هزینه‌های سرسام‌آور و فزاینده.
استقلال و پرسپولیس، محروم از حق پخش تلویزیونی و ناامید از دریافت این حق با توجه به انحصار صدا و سیمای جمهوری اسلامی، و زیر نظارت و هدایت مدیران تحمیلی دولت و حکومت، باشگاه‌هایی زیان‌آور و بدهکارند. این دو باشگاه، که با توجه به تعداد هواداران می‌توانند از ثروتمند‌ترین باشگاه‌های آسیا باشند، به‌عمد همواره بدهکارند و نیازمند به کمک. توسعه اقتصاد آن‌ها با شیوه مدیریت حاکم بر این دو باشگاه ممکن نیست. خریدار خصوصی فرضی نیز باید زیر نظارت و دخالت حکومت و دولت و با ملاحظات امنیتی آن‌ها باشگاه‌داری کند.
استقلال و پرسپولیس پس از بر باد رفتن مبلغ فروش ۱۰ درصد از سهامشان، حالا برای فروش ۵۱ درصد از سهام اقدام کرده‌اند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به نظر می‌رسد خریداری برای این ۵۱ درصد از سهام پیدا نشود و این فقط نمایشی برای ارائه به کنفدراسیون فوتبال آسیا باشد تا مالکیت مشترک دولتی این دو باشگاه توجیه شود. حضور استقلال و پرسپولیس با مالکیت مشترک در یک لیگ تخلفی تاریخی در فوتبال ایران است که ای‌اف‌سی نیز، شاید به‌دلیل رقابت سنتی و اهمیت اجتماعی این دو باشگاه و سنت این سیاق باشگاه‌داری در خاورمیانه، همیشه با این موضوع کدخدامنشانه رفتار کرده است. اما این مماشات نمی‌تواند ابدی باشد.
روند خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس شاید مثل نمایشی دروغین، با همین اطلاعیه‌ها، یا جایگزین کردن اشخاص و نهادهای وابسته به حکومت به‌جای مالکیت دولتی، ادامه پیدا کند، اما ساختار اداره ورزش حرفه‌ای در جمهوری اسلامی هرگز حتی دریچه‌ای برای باشگاه‌داری خصوصی باز نمی‌کند. سال‌ها پیش نیز خریدارانی مثل حسین هدایتی یا علی انصاری برای پرسپولیس و استقلال پیدا شدند و دوباره نیز، اگر خریداری برای ۵۱ درصد سهام این دو باشگاه پیدا شود، باز هم از همان سنخ خواهد بود.
باشگاه‌داری خصوصی در ایران مثل دروغی بزرگ طی دهه اخیر تکثیر شده است. باشگاه‌هایی مثل سپاهان، فولاد، ذوب‌آهن، سایپا، پیکان و دیگر تیم‌های صنعتی خود را نزد کنفدراسیون فوتبال آسیا مستقل و خصوصی معرفی می‌کنند. این نیز سندسازی جعلی است که ای‌اف‌سی به‌شکل حیرت‌آوری می‌پذیرد و این پذیرش نیز عادی‌سازی شده است.
آخرین باشگاه‌دارهای خصوصی در فوتبال ایران حسین هدایتی در استیل آذین و بابک زنجانی در راه‌آهن و امیرمنصور آریا در داماش بودند که پرونده اختلاس و پول‌شویی مشهوری داشتند، اگرچه رکورد آن‌ها با افشای پرونده اختلاس چای دبش شکسته شده است.
