پیش‌بینی اینکه کدام فیلم‌ها در گیشه موفقیت چشمگیر به دست می‌آورند کار آسانی به‌نظر می‌رسد، اما دلیلی دارد که استودیوها بابت انجام این کار حاضرند کلی پول میگیرند.

با این حال، هرچندوقت یکبار ممکن است فیلمی تحسین‌برانگیز در نمایش عمومی کاملا شکست بخورد.

در گذر زمان، فیلم‌های زیادی بوده‌اند که به‌سختی هزینه خود را برگردانده‌اند یا حتی در این کار نیز ناموفق بوده‌اند و درنتیجه برچسب «ناکام در گیشه» به آن‌ها زده شده است.

یافتن دلیل اینکه چرا فیلم‌هایی - مانند فرزندان بشر و این زندگی شگفت‌انگیز است – درابتدا در جذب مخاطب با مشکل مواجه می‌شوند دشوار است. اما خوشبختانه کیفیت فیلم به‌خوبی نمایان شده درنهایت طرفداران خود را فراتر از نمایش سینمایی پیدا می‌کند.

به لطف پیدایش خدمات پخش آنلاین، اتکا به ارقام فروش گیشه به مرور سال‌ها تا حدی کاهش یافته است. این یعنی فیلم‌هایی که پس از نمایش عمومی در جذب مخاطب مشکل دارند ممکن است سال‌ها بعد از اضافه شدن به نتفلیکس، آمازون پرایم ویدیو یا سایر خدمات پخش طرفداران خود را بیابند.

در ادامه فهرستی از فیلم‌هایی را که به شکلی غیرمنتظره و -به ناحق- در گیشه شکست خورده‌اند بررسی می‌کنیم:

قتل جسی جیمز به دست رابرت فورد بزدل (۲۰۰۷)

وسترن محترم اندرو دومینیک وقتی در سال ۲۰۰۷ اکران شد، فقط توانست نیمی از بودجه ۳۰ میلیون دلاری‌اش را جبران کند. اما خوشبختانه بعد از انتشار نسخه دی‌وی‌دی و دیسک نوری [بلو ری] طرفدار پیدا کرد و شکی نیست که به راه یافتن آن به چند فهرست «بهترین فیلم‌های سال» کمک کرد.

بابیلون (۲۰۲۲)

به‌سادگی نمی‌توان فهمید چه دلیلی باعث فروش ناموفق بابیلون شده است. بازاریابی ضعیف، یا مدت زمان ۱۹۰ دقیقه‌ای آن؟ هر دلیلی هم داشته باشد واقعا مایه شرمساری است – کلاریس لافری در نقد پنج ستاره‌اش بر بابیلون آن را «درامی عیاشانه» توصیف می‌کند که برای «جدایی انداختن بین بینندگان» ساخته شده، و اضافه می‌کند که «هر باوری مبنی براینکه دوران صامت صنعت سینما دشوار و غیرعادی بوده از بین می‌برد».

کلاه سیاه (۲۰۲۲)

فیلم مهیج سایبری مایکل مان دست‌کم گرفته شد و از بودجه ۷۰ میلیون دلاری‌اش (۵۲۲.۵ میلیون پوند) تنها توانست ۱۹.۷ میلیون دلار (۱۵ میلیون پوند) را برگرداند. نقدهای کوبنده خالی از انصاف نیز احتمالا [به فروش] کمکی نکرد.

بلید رانر (۱۹۸۲)

تصور اینکه فیلمی همچون بلید رانر در زمان نمایشش شکست خورده باشد دشوار است، اما این دقیقا همان اتفاقی بود که برای فیلم علمی تخیلی ریدلی اسکات رخ داد. این فیلم بعد از فروشی متوسط در آمریکا، به لطف مخاطبان در سراسر دنیا نشان داد که همچنان خواهان دارد و در این فرآیند با پیشنهاد افراد به یکدیگر به موفقیت رسید. با این حال تنها ۱۰.۵ میلیون دلار (۸ میلیون پوند) بیش از بودجه ۳۰ میلیون دلاری خود (۲۲.۵ میلیون پوند) را درآورد.

فرزندان بشر (۲۰۰۶)

با اینکه اکنون یکی از بهترین فیلم‌های قرن بیستم محسوب می‌شود اما این ساخته مهیج پادآرمانشهری آلفونسو کوارون با بازی کلایو اوون در زمان نمایشش در سال ۲۰۰۶ نتوانست با فروش گیشه پول [تولیدش] را برگرداند.

همشهری کین (۱۹۴۱)

ممکن است اکنون فیلم اورسون ولز یک کلاسیک محبوب باشد، اما در اوایل دهه ۱۹۴۰ قضیه چیز دیگری بود: این فیلم نتوانست هزینه‌های خود را با فروش جبران کند – و مغلوب بهترین فیلم اسکار (فیلم واقعا خوب) «دره من چه سرسبز بود»، شد.

گردفروش‌ها (۱۹۹۵)

گردفروش‌ها اسپایک لی تا به امروز یکی از ناامیدکننده‌ترین ساخته‌های این فیلمساز در گیشه بوده و از بودجه ۲۵ میلیون دلاری (۱۸.۷ میلیون پوند) تنها ۱۳ میلیون دلار (۱۰ میلیون پوند) را برگردانده است.

افق آب‌های عمیق (۲۰۱۶)

این فیلم پیتر برگ که براساس زندگی واقعی ساخته شده بیش از ۳۰ میلیون دلار (۲۲.۶ میلیون پوند) کمتر از بودجه ۱۵۶ میلیون دلاری (۱۱۷ میلیون پوند) خود فروش کرد – و با شرمندگی باید گفت که یکی از بهترین فیلم‌های کارگردان «چراغ‌های جمعه‌شب» تا به امروز است (و از کسی که «ناو جنگی» و «مایل۲۲» را ساخته، به نظر ما حرفی برای گفتن نمی‌ماند).

دانی دارکو (۲۰۰۴)

فروش دانی دارکو با بودجه ۴.۵ میلیون دلاری‌اش (۳.۳ میلیون پوند) در سراسر جهان کمی بیش از ۷.۵ میلیون دلار (۵.۶ میلیون پوند) بوده است. دلیل مهم شکست آن احتمالا تمرکز کارزار بازاریابی آن بر صحنه سقوط موتور هواپیما چند هفته پیش از ۱۱ سپتامبر بود. خوشبختانه این فیلم بعد از انتشار روی دی‌وی‌دی محبوبیت زیادی یافت و اکنون یکی از معروف‌ترین فیلم‌های دهه ۲۰۰۰ است.

افق رویداد (۱۹۹۷)

افق رویداد با ترس‌های سبک فیلم‌های کم‌بودجه و پیچش‌های مضحک داستانش تمام عناصر لازم را داشت که به یک گنج پنهان تبدیل شود. اما در فروش گیشه و جلب نظر منتقدان شکست خورد و توانست ۲۶.۷ میلیون دلار (۲۰ میلیون پوند) از بودجه تولید ۶۰ میلیون دلاری (۴۵ میلیون پوند) را برگرداند.

خانواده فیبلمن (۲۰۲۲)

تلاش‌های حرفه‌ای استیون اسپیلبرگ در دوران اخیر به‌ندرت از جادوی فروش فیلم‌های اولیه او برخوردار بوده است. اما هنوز هم تعداد اندک کسانی که به دیدن خانواده فیبلمن رفتند، درامی بیشتر زندگی‌نامه‌ای که بر کودکی خود فیلمساز و مشکلات زندگی زناشویی والدینش متمرکز بود، خیلی عجیب است. شاید مقصر بازاریابی [فیلم] بود – فیلم‌های پیش‌پرده از نامه عاشقانه‌ای پرسوز و گداز به شگفتی سینما خبر می‌داد، اما فیلم اصلی جهان‌بینی بدبینانه و ظریف‌تری را به نمایش گذاشت.

باشگاه مشت‌زنی (۱۹۹۹)

در زمان نمایش این فیلم به‌دلیل شایعه‌هایی مبنی بر اینکه مدیران استودیو محصول نهایی را دوست ندارند بحث‌هایی درباره باشگاه مشت‌زنی دیوید فینچر درگرفت. به همین دلیل بود که مدیران در تلاش برای جبران فروش پایین بلیت از حجم کارزار بازاریابی برنامه‌ریزی‌شده کم کردند. پس جای تعجب ندارد که این فیلم در گیشه شکست بخورد.

دروازه بهشت (۱۹۸۰)

حماسه بلندپروازانه مایکل چیمینو، از آنجا که یکی از بزرگ‌ترین ناکامی‌های فروش دوران خود شد جالب توجه است، استودیو یونایتد آرتیستز  حدود ۳۷ میلیون دلار (۲۷.۷ میلیون پوند) خرج کرد – که با [احتساب] تعدیل تورم بیش از ۱۱۴ میلیون دلار (۸۵.۵ میلیون پوند) امروز می‌شود. گواینکه منتقدان آن زمان از این فیلم به‌شدت انتقاد کردند، اما در سال‌های اخیر دوباره ارزیابی شده– و بهترین کار آن است که یکی از آخرین فیلم‌های واقعا کارگردان‌محور آن دوره هالیوود تلقی شود.

هوگو (۲۰۱۱)

فیلم خانوادگی جذاب مارتین اسکورسیزی یک شکست تجاری بود و سود آن از بودجه ۱۵۰ تا۱۷۰ میلیون دلاری (۱۱۲ تا ۱۲۷ میلیون پوند) تنها ۱۸۵ میلیون دلار (۱۳۸.۶ میلیون پوند) بود. او پنج سال بعد با «سکوت» شکست تجاری دیگری به بار آورد و درنتیجه باعث شد استودیوها برای سرمایه‌گذاری روی طرح‌های آتی این فیلمساز احتیاط به خرج بدهند. درعوض، اسکورسیزی به سمت [خدمات] پخش آنلاین خیز برداشت و در سال ۲۰۱۹ «مرد ایرلندی» را با نتفلیکس پخش کرد. او دو فیلم بعدی خود، از جمله «قاتلان ماه کامل»، محصول ۲۰۲۲ را نیز در اپل تی‌وی پلاس نمایش می‌دهد.

افشاگر (۱۹۹۹)

درامی ساخته مایکل مان – با بازی آل پاچینو و راسل کرو – با اینکه منتقدان آن را دوست داشتند، اما نتوانست بودجه ۶۸ میلیارد دلاری (۵۱ میلیون پوندی) خود را برگرداند.

غول آهنی (۱۹۹۹)

باوجود اینکه یکی از بهترین فیلم‌های انیمیشن‌ کل تاریخ است، اما بعد از شکست تلاش پیشین برادران وارنر، «تلاش برای کملوت» قربانی شک و تردید آنها نسبت به این سبک [ژانر] شد. فروش جهانی غول آهنی ساخته برد برد (Brad Bird) که بعدا به پیکسار پیوست ۳۱.۳ میلیون دلار (۲۳.۴ میلیون پوند) و بودجه ساخت آن بین ۷۰ تا ۸۰ میلیون دلار (۵۲ تا ۶۰ میلیون پوند) بود.

این زندگی شگفت‌انگیز است (۱۹۴۶)

هرچند ناکامی بزرگی نیست، اما این فیلم کلاسیک به‌دلیل رقابت تنگاتنگ با سایر فیلم‌های مهمی که در آن زمان به نمایش درآمد، از جمله «بهترین سال‌های عمر ما» ساخته ویلیام وایلر و «مسئله مرگ و زندگی» ساخته پاول و پرسبرگر در گیشه کریسمس ضعیف ظاهر شد.

سلطان کمدی (۱۹۸۲)

هرچند این درام مارتین اسکورسیزی با استقبال خوب منتقدان مواجه شد، اما در فروش شکست خورد. رابرت دنیرو، ستاره اصلی آن، با یادی از این فیلم گفت: «شاید دلیل استقبال نکردن مردم این بود که فیلم هاله چیزی را نشان می‌داد که مردم نمی‌خواستند ببینند یا بدانند.»

مرد روی ماه (۱۹۹۹)

این فیلم جیم کری ساخته میلوش فورمن کلی برای [استودیو] یونیورسال هزینه برداشت و نتوانست بودجه ۵۲ تا ۸۲ میلیون دلاری (۳۹ تا ۶۱ میلیون پوند) خود را جبران کند. در سال ۲۰۱۷ تصاویری از ساخت این فیلم به مستند «جیم و اندی: فراتر از عالی» تبدیل شد که در آن کری شخصیت اندی کافمن، بازیگر کمدی را بازی کرد.

جاده مالهالند (۲۰۰۱)

این فیلم گیج‌کننده دیوید لینچ یکی از مهم‌ترین فیلم‌های تاریخ محسوب می‌شود، اما آنقدر فروشش سخت بود که نتوانست بودجه ۲۰ میلیون دلاری (۱۵ میلیون پوندی) خود را برگرداند.

اسکات پیلگریم در برابر دنیا (۲۰۱۰)

«دیشب در سوهو»، جدیدترین فیلم ادگار رایت نتوانست فروش موفقی داشته باشد – اما این نخستین بار نبود که ادگار رایت سرخورده می‌شد. در سال ۲۰۱۰ نیز اسکات پیلگریم فروش ناموفقی داشت و از بودجه تولید ۸۵ تا ۹۰ میلیون دلاری (۶۳.۷ تا ۶۷.۵ میلیون پوندی) توانست ۴۷.۷ میلیون دلار (۳۵.۸ میلیون پوند) را برگرداند. اما علاقه به این فیلم تا ۱۱ سال ادامه یافت، و کارگردان آن هربار که فیلمش از تلویزیون پخش می‌شود به‌طور منظم در توییترش مطالبی می‌نویسد.

رستگاری در شاوشنگ (۱۹۹۴)

این اقتباس استیفن کینگ باید در راس فهرست «۲۵۰ فیلم برتر» آی‌ام‌دی‌بی قرار می‌گرفت، اما هنگام نمایش عمومی فروش موفقی نداشت، و در دور اول نمایش ۱۶ میلیون دلار (۱۲ میلیون پوند) فروخت. بعدا در نمایش مجدد ۵۸.۳ میلیون دلار (۴۳.۷ میلیون پوند) فروخت که کمی مثل تقلب است، اما باورش می‌کنیم.

یک نقشه ساده (۱۹۹۸)

این فیلم نوار به سبک برادران کوئن که نامزد اسکار شده و اکنون در بی‌بی‌سی آی‌پلیر پخش می‌شود ساخته سم ریمی است و حدود ۱۷ میلیون دلار (۱۲.۷ میلیون پوند) فروش داشته است. شاید همین سبب شد که این یکی از فراموش‌شده‌ترین فیلم‌های دهه ۱۹۹۰ شود.

این اسپینال تپ است (۱۹۸۴)

تا زمانی که نسخه سرگرمی خانگی راب راینر که مستندنمای این اسپینال تپ است، و پیدایش یک گروه خیالی را روایت می‌کند ساخته نشد، علاقه مردم به آن به‌منزله یک کلاسیک محبوب امروزی جلب نشد.

ویلی ونکا و کارخانه شکلات سازی (۱۹۷۱)

شاید این فیلم اقتباسی عالی از [اثر] رولد دال باشد، اما فیلم جین وایلدر پس از اکران اولیه خود در سال ۱۹۷۱ یک میلیون دلار (۷۴۹ پوند) سود ناچیز به دست آورد. این فیلم بعد از آنکه پای ثابت برنامه‌های تلویزیونی کریسمس شد، به یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های خانوادگی تاریخ بدل گشت.