وزارت تحصیلات [آموزش] عالی طالبان به‌تازگی در فرمانی به همه دانشگاه‌های خصوصی در افغانستان دستور داده است که کتاب‌های غیر فقه حنفی را از کتابخانه‌هایشان بردارند.
در نامه رسمی‌ای که هفته پیش (۲۳ آذر) اداره ارشاد و دعوت وزارت تحصیلات عالی طالبان به همه دانشگاه‌های افغانستان فرستاد آمده است که کتابخانه‌های دانشگاه‌های خصوصی باید از وجود کتاب‌های خلاف فقه حنفی، کتاب‌های سیاسی، و کتاب‌هایی که «مشکلات عقیدتی» به میان می‌آورند تصفیه شود.
در این نامه تاکید شده است که به‌جای این کتاب‌ها، باید «کتاب‌های خوب سیرت نبوی جابه‌جا و فهرست آن از قبل با ریاست دعوت و ارشاد وزارت تحصیلات عالی شریک شود.»
طالبان پس از تسلط بر افغانستان بخش «ارشاد و دعوت» را در بدنه وزارت تحصیلات عالی ایجاد کردند. مسئولیت این اداره بررسی محتوای درسی و موضوع‌های درسی در دانشگاه‌ها و دیگر نهادهای آکادمیک است.
در دو سال گذشته، این اداره مطالب زیادی را به‌دلیل اینکه «مضامین غیراسلامی»اند از محتوای درسی دانشگاه‌های افغانستان حذف کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این اداره در وزارت تحصیلات عالی طالبان در ماه دی سال گذشته (ژانویه ۲۰۲۳) دور نخست بازنگری و تغییر برنامه درسی و محتوای آموزشی دانشگاه‌ها را از دانشکده زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کابل آغاز کرد.
ندامحمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی طالبان، هنگام افتتاح این برنامه تاکید کرد که محتوای درسی همه نهادهای آموزشی دولتی و خصوصی افغانستان باید یکسان باشد. او مدعی شد که رژیم طالبان می‌خواهد زبان‌های ملی افغانستان را از «اسارت» زبان‌های خارجی محفوظ نگه دارند و افزود که وزارت تحصیلات عالی طالبان به آموزش‌های دینی متعهد است.
طالبان پس از دور نخست بازنگری برنامه‌های درسی و محتوای آموزشی در دانشگاه‌های افغانستان، مضامین دینی را که بر فقعه حنفی استوار است افزایش داد و یک ساعت درس مطالب دینی در دانشکده‌ها را به چندین ساعت درس دینی افزایش داد.
ندامحمد ندیم، که رژیم طالبان او را به سمت وزیر تحصیلات عالی گمارده است، از چهره‌های تندرو طالبان است که سال گذشته، در اواسط ماه آذر، در استان هرات گفته بود که هر جنگجوی طالب که بیشتر مین‌گذاری کرده باشد ممتازتر است.
پیش‌تر از آن، همین چهره طالبان منع تحصیل دختران در دانشگاه‌های افغانستان را اعلام کرد و اکنون بیشتر از دو سال است که دختران در افغانستان از تحصیل محروم‌اند.
با این حال، دکتر ذاکرحسین ارشاد، استاد دانشگاه در افغانستان، در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی گفت: «طالبان دانش مدرن را به رسمیت نمی‌شناسند و حتی برای پیشبرد امور هم به آن احساس نیاز نمی‌کنند. از دیدگاه طالبان، با تکیه بر آیات قرآن، علم نوری است که خداوند در قلب هر کسی که خواست تعبیه می‌کند. پس، نهاد دانشگاه در این زمینه هیچ اهمیتی برای آن‌ها ندارد.»
نگاه تک‌مذهبی وزارت تحصیلات عالی طالبان
فرمان‌های اخیر وزارت تحصیلات [آموزش] عالی طالبان نشان می‌دهد که این وزارتخانه در صدد حذف سایر مذاهب، از جمله مذهب جفعری، از مطالب درسی دانشگاه‌های دولتی و خصوصی و حتی حذف کامل کتاب‌های این مذهب از دانشگاه‌ها است.
با آنکه طالبان در آغاز حکومتشان فقه جعفری را از سرفصل‌های آموزشی دانشگاه‌های مناطق شیعه‌نشین، از جمله استان بامیان، حذف کردند، اکنون دیده می‌شود که وزارت آموزش عالی هدف‌های بیشتری از این برنامه دارد.
در فرمان اخیر اداره ارشاد و دعوت وزارت تحصیلات عالی طالبان تاکید شده است که کتابخانه‌های دانشگاه‌ها باید از وجود کتاب‌های «خلاف فقه حنفی» و کتاب‌هایی که «مشکلات عقیدتی» به میان می‌آورند- که منظور کتاب‌های فقعه جعفری است- تصفیه شود.
در همین حال، ندامحمد ندیم، وزیر این وزارتخانه، یکشنبه این هفته، در سخنرانی در دانشگاه ننگرهار در شرق افغانستان، مذهب جعفری را انکار کرد و تاکید کرد که همه مردم افغانستان پیرو یک مذهب‌اند.
دیده می‌شود که طالبان با این سیاست‌ها و تلاش‌هایشان برای حذف کتاب‌ها و مطالب درسی غیر از مذهب حنفی، زمینه را برای تبدیل کردن این دانشگاه‌ها به مدارس دینی آماده می‌کنند.
