دردسرهای سیاست خارجی بایدن در سال ۲۰۲۴

تحولات در خارج از کشور به‌ویژه در اوکراین، خاورمیانه و تایوان‌ احتمالا سوال‌هایی اساسی در مورد نقش آمریکا در جهان ایجاد می‌کند

جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، هنگام خروج از کاخ سفید، ۲۳ دسامبر ۲۰۲۳‌ــ ROBERTO SCHMIDT/AFP

جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، سال ۲۰۲۴ را در شرایطی آغاز می‌کند که شاید رشک‌برانگیز باشد. اقتصاد با سیری یکنواخت در حال رشد است؛ تورم کاهش پیدا کرده است؛ میزان بیکاری به پایین‌ترین سطح در نیم‌قرن اخیر رسیده است؛ بازار سهام سال را با رکوردشکنی به پایان رساند؛ و رقیب انتخاباتی‌اش در چهار کیفرخواست با ۹۱ جرم مواجه است.

هرچند هنوز مسائلی مانند افزایش شمار مهاجران غیرقانونی و سن بایدن باقی است، در مجموع، مولفه‌های اصلی که احتمال انتخاب مجدد او را تقویت می‌کند وجود دارد، پس چه مشکلی ممکن است پیش بیاید؟ ایوو دالدر، نماینده سابق آمریکا در ناتو و رئیس شورای شیکاگو در امور جهان، در مقاله‌ای در پولیتیکو می‌نویسد پاسخ به این سوال ممکن است در نخستین هفته‌های سال جدید روشن شود، و تحولات در خارج از کشورــ به‌ویژه در اوکراین، خاورمیانه و تایوان‌ــ احتمالا سوال‌هایی اساسی در مورد نقش آمریکا در جهان ایجاد می‌کند.

اوکراین شاید بزرگ‌ترین چالش سال جدید باشد. پس از حمله روسیه به اوکراین، بایدن و تیمش با بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار کمک نظامی و اقتصادی و همچنین وضع تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه، ائتلافی در حمایت از اوکراین ایجاد کردند.

تقویت اوکراین جنگ فرصت‌طلبانه روسیه را به شکستی راهبردی تبدیل کرد. از سویی، فنلاند که با روسیه در غرب پهناورترین مرز مشترک را دارد به ناتو ملحق شد و این ائتلاف بار دیگر بر ماموریت اطمینان از امنیت و ثبات اروپا متمرکز شد.

دالدر در ادامه می‌افزاید اما در چند هفته آینده مشخص می‌شود که آیا این دستاوردها در سال ۲۰۲۴ حفظ خواهد شد یا خیر.

در واشنگتن، بن‌بست سیاسی و افزایش مخالفت جمهوری‌خواهان با کمک نظامی بیشتر به اوکراین تلاش‌های بایدن برای کمک ۶۰ میلیون دلاری به اوکراین را ناکام گذاشته است.

زمان رو به اتمام است. انتخابات مقدماتی در اواسط ژانویه آغاز می‌شود و نامزدی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق، ممکن است تا پایان ژانویه قطعی شود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

بیش از نیمی از کمک‌های نظامی به اوکراین از سوی آمریکا بوده است، و اروپا موجودی و ظرفیت جبران کسری کمک آمریکا را ندارد. بی‌تردید پیامدهای این کمبود برای اوکراین سنگین خواهد بود و توانایی‌اش در حفظ جبهه جنگ ۱۰۰۰ کیلومتری و دفاع از شهرهایش در مقابل حملات پهپادی و موشکی روسیه به ادامه کمک‌های آمریکا وابسته است.

نویسنده مقاله معتقد است با این اوصاف، اوکراین ممکن است در نیمه نخست سال ۲۰۲۴ در جنگ شکست بخورد.

او در ادامه می‌افزاید اما این تنها چالش سیاست خارجی بایدن در سال جدید نخواهد بود. خاورمیانه هم هست. در پی حمله ۷ اکتبر حماس به اسرائیل، بایدن پشت اسرائیل ایستاد.

هدف بایدن علاوه بر حمایت از اسرائیل، جلوگیری از تشدید و گسترش جنگ غزه به منطقه بوده است. او دو ناو هواپیمابر و ۲۰۰۰ تفنگدار دریایی به منطقه اعزام کرد تا به حزب‌الله لبنان و جمهوری اسلامی ایران هشدار بدهد جبهه دوم و سوم مقابل اسرائیل ایجاد نکنند. این اقدام‌ها ضروری بوده‌اند اما خطر تشدید تنش‌ها همچنان باقی است.

بنا بر اعلام کاخ سفید، جمهوری اسلامی در برنامه‌ریزی حملات موشکی و پهپادی حوثی‌های یمن به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ «دخالت عمیق» دارد. شبه‌نظامیان تحت حمایت جمهوری‌اسلامی در سوریه و عراق نیز پایگاه‌های آمریکا را هدف حملات مکرر قرار داده‌اند.

علاوه بر این، خطر تشدید درگیری با حزب‌الله در شمال اسرائیل هم وجود دارد و بیش از ۱۰۰ هزار شهروند اسرائیلی ساکن نواحی مرزی شمال خانه‌هایشان را ترک کرده‌اند. این شاید برای اسرائیل گزینه‌ای باقی نگذارد. بنی گانتز، عضو کابینه جنگ اسرائیل، گفته است: «اگر جهان حزب‌الله را از مرز دور نمی‌کند، اسرائیل این کار را خواهد کرد.»

نماینده سابق آمریکا در ناتو در ادامه مقاله می‌نویسد در صورت بروز درگیری با حزب‌الله، با توجه به زرادخانه بزرگ راکت‌ها و موشک‌های دوربرد این گروه شبه‌نظامی، جنگ غزه در مقایسه با آن جزئی و کوچک خواهد بود و تلاش‌های بایدن برای جلوگیری از گسترش درگیری نقش بر آب خواهد شد.

در نهایت، مسئله تایوان وجود دارد، که احتمالا انتخابات ریاست‌جمهوری تایوان در اواسط ژانویه مشخص می‌کند در سال جدید، بحران بزرگ دیگری بر سر بایدن نازل خواهد شد یا خیر.

اگر لای چینگ ته، معاون رئیس‌جمهوری، که ماه‌ها است در نظرسنجی‌ها پیشتاز است، در انتخابات پیروز شود، پکن ممکن است واکنش نشان دهد. چین آشکارا نشان داده است که نامزد حزب مخالف را ترجیح می‌دهد که به نظر می‌رسد در مقابل منافع چین انعطاف‌پذیرتر است.

شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، اتحاد مجدد تایوان و چین را هدف اصلی دوره ریاست‌جمهوری‌اش می‌داند. او در دیدارش با بایدن در نوامبر ۲۰۲۳ گفت هیچ برنامه زمانی مشخصی برای این هدف وجود ندارد، اما اگر تایوان مقاومت کند یا از اتحاد طفره برود، چین حق توسل به زور را برای خود محفوظ می‌داند.

اگرچه بعید است که واکنش پکن به انتخاب لای حمله نظامی باشد، می‌تواند زندگی در این جزیره را بسیار دشوار کند. چین می‌تواند در کشتی‌رانی تجاری اختلال ایجاد کند، دست به تحرک‌های نظامی بزند که ناقض حاکمیت دریایی و هوایی تایوان باشد، در زنجیره تامین که برای اقتصاد تایوان حیاتی است وقفه ایجاد کند. و هر کدام از این اقدام‌ها واشنگتن را وادار خواهد کرد پاسخی مقتضی را مدنظر قرار دهد.

سیاست خارجی معمولا بر نتایج انتخابات آمریکا تاثیر نمی‌گذارد. اما هر یک از این بحران‌ها‌ــ چه رسد به رخداد هم‌زمان هر سه‌ــ چالش بزرگی برای چشم‌انداز انتخاباتی بایدن خواهد بود. باید منتظر ماند و روند این تحولات را در هفته‌های آتی زیر نظر داشت.

بیشتر از جهان