اختصاصی ایندیپندنت فارسی؛ دادگاه نظامی طالبان پرونده اتهام‌های صلاح‌الدین ایوبی را بررسی ‏می‌کند

قاری صلاح‌الدین ایوبی متهم است که زن جوانی را به اجبار به عقد خود درآورده که نامزد مرد دیگری است

قاری صلاح‌الدین ایوبی در خانه عبدالرشید دوستم، در کابل، سپتامبر ۲۰۲۱-WAKIL KOHSAR/AFP

منابع مطلع به ایندیپندنت فارسی گفتند که دادگاه نظامی رژیم طالبان پرونده اتهام‌های قاری صلاح‌الدین ایوبی، فرمانده ارشد ازبک‌تبار در صفوف این گروه و فرمانده پلیس زابل، را در پیوند با عقد اجباری زنی جوان در فاریاب و شراکت با چند شرکت تجاری در شمال افغانستان بررسی می‌کند. قاری صلاح‌الدین ایوبی متهم است که زن جوانی به نام شیرین را، که ساکن روستای میرشاده شهرستان المار در استان فاریاب است و با مرد دیگری نامزد است، با تهدید و اجبار به عقد خود درآورده است.

این دومین عقد صلاح‌الدین ایوبی در دو سال سلطه طالبان بر افغانستان است. ایوبی در اواخر ۲۰۲۱ با یک دختر ۲۲ ساله که تا پیش از فروپاشی دولت جمهوری دانشجو بود ازدواج کرد. پیش از آن نیز دو همسر دیگر داشت.

با این حال، چهارمین عقد صلاح‌الدین ایوبی پای او را به دادگاه نظامی رژیم طالبان کشانده است. پرونده او از یک ماه پیش در حال بررسی است. سه منبع مطلع در فاریاب در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی تایید کردند که شیرین ۲۵ ساله، فرزند نورالله، از چهار سال پیش نامزد مردی به نام رحمت‌الله فرزند حاجی غلام‌نبی است. اما، اوایل دسامبر ۲۰۲۳، زمانی که قاری صلاح‌الدین از زابل به فاریاب سفر کرد، شیرین را در زادگاهش در روستای میرشاده به عقد خود درآورد. نوارالله، پدر شیرین، عضو گروه انشعابی طالبان به نام «شورای عالی امارت اسلامی» بود که ملا محمد رسول و مولوی عبدالمنان نیازی رهبری آن را به عهده داشتند. این گروه در ماه مه ۲۰۲۱ و پس از کشته شدن منان نیازی در هرات فروپاشید.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

قاری صلاح‌الدین ایوبی و نورالله، پدر شیرین، اهل روستای میرشاده در شهرستان المار هستند. این روستا در شهرستان المار در حومه شهر میمنه، مرکز فاریاب، قرار دارد.

یکی از منابع به ایندیپندنت فارسی گفت: «قاری صلاح‌الدین اوایل دسامبر از زابل به هرات و از هرات به بادغیس سفر کرد و سپس وارد میمنه شد. او، که سفرش را از پیش با خانواده شیرین هماهنگ کرده بود، مدت ۱۵ روز در خانه نورالله بود.» این منبع افزود که رحمت‌الله، نامزد شیرین، به دفتر استانداری طالبان و همچنین اداره استخبارات (اطلاعات) این گروه مراجعه و شکایت کرد، اما به‌دلیل نفوذ سیاسی و قدرت نظامی قاری صلاح‌الدین ایوبی، هنوز عقد اجباری او با شیرین فسخ نشده است.

براساس اطلاعات منابع، از اوایل دسامبر، تماس میان شیرین و رحمت‌الله قطع شده است. خانواده شیرین نیز از عقد دخترشان با صلاح‌الدین حمایت می‎‌‌کنند. در برگه‌ای که رحمت‌الله به دفتر استانداری طالبان در فاریاب سپرده نوشته است که چهار سال پیش عقد او و شیرین با رضایت خانواده‌ها بسته شده و او متعهد شده است که به پدر شیرین ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار افغانی بپردازد. در برخی مناطق افغانستان، از جمله در شمال آن کشور، خانواده‌ها در ازای عروسی دخترانشان، از مردان پول گزافی می‌گیرند. این پول را «طویانه» می‌نامند.

یک منبع مطلع در فاریاب به ایندیپندنت فارسی گفت که شورای علمای فاریاب در پانزدهم دسامبر در نامه‌ای به دادگاه محلی طالبان در فاریاب نوشت که براساس شریعت اسلامی، عقد قاری صلاح‌الدین ایوبی با شیرین ایراد و مانعی ندارد. اما یک روز پس از صدور این حکم، دو تن از روحانیان عضو این شورا به نام‌های مولوی نبی غفوری و شیخ حقانی به این حکم اعتراض کردند. به نظر آن‌ها، شیرین چهار سال پیش به عقد مرد دیگری درآمده است و این عقد همچنان پابرجا است و هیچ‌یک از دو طرف درخواست لغو آن را نکرده است. این دو روحانی به نهادهای قضایی رژیم طالبان گفته‌اند که عقد قاری صلاح‌الدین با شیرین خلاف دستور شریعت است.

منبع مذکور با ارسال عکسی از جریان جلسه قاری صلاح‌الدین ایوبی با رئیس و چند تن از اعضای شورای علمای فاریاب گفت که این جلسه در روز ۱۳ دسامبر صورت گرفت و پس از آن، شورای علما به نفع صلاح‌الدین حکم داد.

ملاقات قاری صلاح‌الدین ایوبی با اعضای شورای علمای فاریاب، ۱۳ دسامبر، شهر میمنه-ارسالی به ایندیپندنت فارسی

با این حال، اداره استخبارات (اطلاعات)‌ طالبان در فاریاب که این پرونده را دنبال می‌کند جزئیات آن را در اختیار دادگاه نظامی این گروه قرار داده است. منابع مطلع گفتند که علاوه بر اتهام عقد اجباری، شراکت صلاح‌الدین ایوبی در برخی فعالیت‌های بازرگانی در فاریاب نیز نهادهای امنیتی طالبان را به نحوه فعالیت این فرمانده ازبک‌تبار مشکوک کرده است و تحقیق در این مورد نیز جریان دارد.

صلاح‌الدین ایوبی تا سال ۲۰۱۵ رهبری واحدهای نظامی طالبان را در فاریاب برعهده داشت و بخش عمده جنگ علیه دولت پیشین افغانستان را در مناطق ازبک‌نشین در شمال آن کشور فرماندهی می‌کرد. ایوبی در سپتامبر ۲۰۱۵، در حالی که عازم شهر کویته پاکستان بود، در شهرستان شیندند هرات به چنگ نیروهای امنیت ملی دولت پیشین افغانستان افتاد و زندانی شد. در تابستان ۲۰۱۹، صلاح‌الدین ایوبی به‌گونه‌ای مشکوک از زندان امنیت ملی افغانستان آزاد شد. در آن زمان، منابع امنیتی گفتند که او در ازای رهایی چند سرباز ارتش دولت وقت افغانستان از زندان دولت آزاد شده است.

صلاح‌الدین ایوبی پس از آزادی از زندان امنیت ملی به صفوف طالبان پیوست، اما در شمال افغانستان مستقر نشد و بیشتر در مناطق شرقی فعالیت می‌کرد که زیر نفوذ شبکه حقانی بود.

در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ و ساعتی پس از فرار اشرف غنی از کابل به امارات متحده عربی، قاری صلاح‌الدین ایوبی جزو نخستین فرماندهانی بود که با افراد مسلح تحت امرشان کاخ ریاست‌جمهوری را تصرف کردند. حضور صلاح‌الدین ایوبی در مقام فرمانده ازبک‌تبار طالبان در پخش زنده الجزیره از سقوط کابل و تصرف کاخ ریاست‌جمهوری به شهرت او در میان طالبان و مردم افغانستان افزود. ایوبی پس از تصرف کاخ ریاست‌جمهوری سراغ قصر، خانه، و املاک متعلق به عبدالرشید دوستم، از رهبران سیاسی ازبک‌های افغانستان، رفت و از آن زمان تا کنون این اماکن را در اختیار دارد.

قاری صلاح‌الدین ایوبی و دیگر فرماندهان طالبان در کاخ ریاست جمهوری افغانستان، ۱۵ اوت ۲۰۲۱-MohebMudessir/X@

در روزهای نخست فروپاشی دولت جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت که تلاش‌های این گروه برای تشکیل کابینه جریان داشت، بسیاری از اعضای ازبک‌تبار طالبان و همچنین افرادی در بیرون از گروه گمان می‌کردند صلاح‌الدین ایوبی عهده‌دار کرسی یکی از وزارتخانه‌های کلیدی خواهد شد. اما در ساختار رژیم طالبان هیچ جایگاهی برای او در نظر گرفته نشد.

صلاح‌الدین ایوبی تا فوریه ۲۰۲۲ هیچ پاسخ مثبتی از رهبری طالبان برای تصدی کرسی‌های دولتی نگرفت تا اینکه اعتراض او به این امر علنی شد و نارضایتی در میان طالبان ازبک‌تبار افزایش یافت. در ژانویه ۲۰۲۲، بازداشت مخدوم عالم، از فرماندهان ازبک‌تبار در فاریاب که از متحدان صلاح‌الدین ایوبی دانسته می‌شد، منجر به راه‌اندازی تظاهرات گسترده و درگیری نظامی میان طالبان ازبک‌تبار و پشتون‌تبار در شهر میمنه، مرکز فاریاب، شد.

رهبر طالبان با گسیل واحدهای انتحاری اعتراض در میمنه را سرکوب کرد و صلاح‌الدین ایوبی را در ماه فوریه به مقام رئیس تشکیلات فرماندهی سپاه ۲۰۲۳ منصوری در شرق افغانستان گمارد. ایوبی از این مسند ناراضی بود، چون در منطقه زیر نفوذ شبکه حقانی، کار در نهاد نظامی برای او دشوار بود. ایوبی یک‌ ماه بعد، در ۱۵ مارس ۲۰۲۲، معاون وزارت انکشاف دهات (توسعه روستاها) شد، اما در اعتراض به این حکم، چند ماه در محل کارش حاضر نشد و در زادگاهش فاریاب باقی ماند. وقوع درگیری میان افراد تحت امر ایوبی و یک فرمانده پشتون‌تبار در شهر میمنه باعث شد که رهبری طالبان به صلاح‌الدین ایوبی دستور خروج از فاریاب و مستقر شدن در کابل بدهد.

قاری صلاح‌الدین ایوبی و همراهانش در  روز ۲۷ دسامبر ۲۰۲۳ از طریق شاهراه سالنگ از میمنه به کابل رفتند-ارسالی به ایندیپندنت فارسی

ایوبی چند روزی در محل کارش در وزارت انکشاف دهات (توسعه روستاها)‌ حاضر شد، اما دوباره به فاریاب برگشت. این فرمانده ازبک‌تبار را، که تهدیدی در صفوف طالبان خوانده می‌شد، ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، در اکتبر ۲۰۲۲ به قندهار احضار کرد. پس از آن، در نوامبر همان سال، ایوبی به سمت فرمانده پلیس زابل در جنوب افغانستان، که استانی پشتون‌نشین است، گمارده شد. بسیاری از کارشناسان این اقدام رهبر طالبان را تبعید صلاح‌الدین از شمال به جنوب توصیف کردند و گفتند با این اقدام، خطر شورش یا سرکشی صلاح‌الدین در شمال مهار شد.

در بیشتر از یک‌ سالی که از گمارده شدن ایوبی در مسند فرماندهی پلیس زابل می‌گذرد، او به‌ندرت به شمال سفر کرده است. ایوبی، که اکنون در کابل است، تا ۲۷ دسامبر در شهر میمنه بود، اما پس از باز شدن پرونده اتهام‌هایش در دادگاه نظامی طالبان، از میمنه به کابل رفت.