بنا به گزارش پلیس طالبان در نیمروز که در اختیار ایندیپندنت فارسی قرار گرفته است، هویت مهاجم انتحاری که یکشنبه، ۲۴ دی (۱۴ ژانویه) خود را در ساختمان استانداری طالبان در شهر زرنج منفجر کرد، مشخص شده است. در این گزارش، مهاجم انتحاری ادریس، فرزند شمس‌الحق، ساکن اصلی شهرستان واخان - استان بدخشان در شمال‌شرق افغانستان معرفی شده است. در بخش دیگری از گزارش ذکر شده است که مهاجم مزبور با پوشش یک فرد عادی و با یک نامه، وانمود کرده است که می‌خواهد با محمد قاسم خالد، استاندار طالبان در نیمروز، دیدار کند.
هویت مهاجم انتحاری بنا به ادعای طالبان، نگرانی‌ها را از بدل شدن استان بدخشان به محل حضور گروه‌های تروریستی، از جمله مخالفان طالبان و خلافت‌خواهان و جدایی‌طالبان در سطح منطقه، افزایش داده است. طالبان غیرپشتون هم از عملکرد رهبری رژیم این گروه و خلع‌سلاح و حذف‌شدن خود از مسندهای نظامی خشمگین‌اند و با ادامه سیاست‌های انحصارطلبانه طالبان پشتونتبار، احتمال بیعتشان با گروه‌های «جهادی تروریستی» افزایش خواهد یافت.
از سوی دیگر، جمهوری اسلامی ایران مدعی است که بمب‌گذار انتحاری حمله مرگبار در کرمان، در استان بدخشان افغانستان آموزش دیده است. وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که یکی از مهاجمان، بازیروف اسرائیلی، ۲۴ ساله، شهروند تاجیکستان، چند ماه در یکی از اردوگاه‌های آموزشی داعش در بدخشان آموزش دیده و سپس با کمک قاچاقچیان انسان، از طریق مرز استان سیستان و بلوچستان وارد ایران شده است. در دو انفجار چهارشنبه، ۱۳ دی، در استان کرمان، دست‌کم ۹۱ نفر کشته و بیش از ۲۰۰ نفر زخمی شدند. گروه دولت اسلامی (داعش) مسئولیت این حمله‌ها را بر عهده گرفت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
مهدی منادی، کارشناس گروه‌های ستیزه‌جو، به ایندیپندنت فارسی می‌گوید که جغرافیای کوهستانی و مسیرهای صعب‌العبور بدخشان، باعث شده است که گروه‌های تروریستی از آن برای ایجاد اردوگاه‌های آموزش نظامی و نیروهای انتحاری استفاده کنند.
او می‌افزاید: «طالبان برای دور نگه‌داشتن تروریست‌ها از شهرها، مناطقی را انتخاب می‌کنند که کمتر مسکونی باشد. بدخشان از این نظر برای این گروه‌ها و کشورهای آسیای میانه و چین نقطه‌ای بسیار راهبردی است.»
او تاکید دارد که هدف گروه‌های تروریستی مستقر در افغانستان، برنامه‌ریزی و اجرای تهدیدهایی در منطقه و نقاط دیگر است و مدیریت مبارزه با این گروه‌ها و دفع تهدید آن‌ها کار آسانی نیست، و طالبان هم قادر به این کار نیستند.
اداره مبارزه با تروریسم پاکستان جمعه، ۱۲ ژانویه (۲۲ دی)، مدعی شد که دو مهاجم انتحاری وابسته به گروه موسوم به «شاخه خراسان دولت اسلامی» (داعش) که قصد حمله به مولانا فضل‌الرحمان، رهبر حزب جمعیت علمای اسلام، و ایمل ولی‌خان، رهبر حزب عوامی ملی پاکستان، داشتند، در شهر پیشاور بازداشت شده‌اند. این اداره گفت که دو مهاجم انتحاری مزبور در استان پکتیا در افغانستان آموزش دیده و سپس برای حمله انتحاری به پاکستان اعزام شده بودند.
پیش‌تر، اغلب نیروهای انتحاری به طالبان وابسته بودند و در مناطق قبایلی پاکستان و استان‌های جنوبی و شرقی افغانستان آموزش می‌دیدند، اما اینک استان بدخشان هم به پایگاه آموزش نیروهای انتحاری بدل شده است.
در دوران حکومت پیشین افغانستان، گروه‌های تروریستی مختلفی، از جمله جنگجویان تاجیکستانی، ازبکستانی و اویغور در مناطق تحت تسلط طالبان حضور داشتند و از حمایت آنان برخوردار بودند. طالبان پس از تسلط بر افغانستان، تمام زندانیان، از جمله افراد وابسته به گروه‌های تروریستی، را از زندان‌ها رها کردند و از آن پس، این نیروها تجدیدقوا کرده و ظرفیت عملیاتی‌شان را افزایش داده‌اند.
در یک سال گذشته چندین فرمانده و تعدادی از نیروهای طالبان در استان بدخشان در شمال‌شرق افغانستان کشته شده‌اند و داعش مسئول بیشتر این حمله‌ها بوده است. خرداد سال جاری نثاراحمد احمدی، معاون استانداری طالبان در بدخشان، در اثر حمله انتحاری داعش در شهر فیض‌‌آباد کشته شد. در آن حادثه، مهاجم انتحاری داعش یک خودرو مملو از مواد منفجره را در نزدیکی خودرو حامل نثاراحمد احمدی منفجر کرد.
گفته می‌شود که تداوم حمله‌ها به نیروهای طالبان و فرماندهان این گروه در این منطقه، باعث بی‌اعتمادی ملا هیبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، و طالبان پشتونتبار کابل به تاجیک‌تباران بدخشانی شده است. چندی پیش یک منبع خبری به ایندیپندنت فارسی گفت که بر اساس توافق فرماندهان تاجیک‌تبار بدخشانی و رهبر طالبان، مدیریت و کنترل استان بدخشان در اختیار طالبان غیرپشتون بود، اما اینک بیشتر قدرت نظامی بدخشان در اختیار طالبان پشتونتبار است.
ده روز قبل نامه‌ای در اختیار ایندیپندنت فارسی قرار گرفت که بر اساس آن، مولوی ایوب خالد، استاندار پشتونتبار طالبان در بدخشان، دستور جمع‌آوری سلاح‌ها و تجهیزات نظامی جنگجویان تاجیک‌تبار این گروه را صادر کرده است. در این نامه ذکر شده که طرح جمع‌آوری اسلحه تاجیک‌تباران، در نشست امنیتی استانداری طالبان در بدخشان تصویب شده است. نیروهای وابسته به قاری فصیح‌الدین، رئیس ستاد ارتش طالبان، و مولوی امان‌الدین، فرمانده پیشین نیروی هوایی طالبان و استاندار پیشین بدخشان، به سلاح و تجهیزات نظامی مجهزند. این دو فرمانده طالبان در سرنگونی بدخشان و استان‌های همجوار آن در ۲۰۲۱ نقش مهمی داشتند. تاکنون این دو فرمانده تاجیک‌تبار طالبان به درخواست مولوی ایوب خالد واکنش نشان نداده‌اند.
بدخشان به‌دلیل هم‌مرز بودن با پاکستان، چین و تاجیکستان، برای طالبان اهمیت راهبردی دارد. گفته می‌شود که تروریست‌های خارجی در بدخشان حضور دارند که تهدیدی جدی برای امنیت منطقه‌اند و طالبان محلی آن‌ها را حمایت می‌کنند. برخی از جنگجویان اویغور با خانواده‌هایشان در بدخشان به سر می‌برند و حتی گفته می‌شود که در آنجا پایگاه نظامی دارند.
رژیم طالبان به انحصار شدید قدرت متهم است و بیشتر مقام‌های کلیدی در اختیار طالبان پشتونتبار است. آنان نیروهای غیرپشتون را «غیرخودی» می‌دانند و به آن‌ها اعتماد ندارند. این بخش از طالبان نگران‌اند که نیروهای غیرپشتون به‌دلیل کاهش قدرت و حذف و تنزل از مقام‌های نظامی، از بدنه این گروه خارج شوند و به مخالفان و حتی گروه‌های تروریستی بپیوندند و به همین دلیل، می‌کوشند سلاح‌ها و تجهیزات نظامی را از آن‌ها پس بگیرند.
با انحصار قدرت طالبان پشتونتبار در بدخشان در ماه‌های اخیر و حذف و خلع‌سلاح طالبان بدخشانی که در سقوط چندین استان نقش کلیدی داشته‌اند، خطر بیعت کردن این جنگجویان با گروه‌های تندرو خلافت‌طلب مانند داعش، افزایش یافته است. اینک باید دید که رهبری طالبان با اردوگاه‌های آموزشی نیروهای «جهادی» چگونه برخورد خواهد کرد و آیا قادر خواهد شد مراکز آموزش نیروهای انتحاری این گروه‌ها را در بدخشان منهدم کند، یا خیر.
