حمله‌های هوایی متقابل جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی پاکستان به «مواضع شبه‌نظامیان مخالف» این نگرانی را ایجاد کرد که مدار تحولات خاورمیانه در حال انتقال به‌سوی دیگری از این منطقه پرتلاطم است. اما به گزارش رویترز، پاکستان روز جمعه ۱۹ ژانویه (۲۹ دی) تمایلش به همکاری با ایران در «همه مسائل» را اعلام کرد.
جلیل عباس جیلانی، وزیر امور خارجه پاکستان، در گفت‌وگو با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران، اعلام کرد دولت پاکستان آماده است بر اساس اعتماد و همکاری متقابل در همه موضوع‌ها با حکومت ایران همکاری داشته باشد. او همچنین بر ضرورت همکاری نزدیک‌تر در حل مسائل امنیتی تاکید کرد.
به گزارش خبرگزاری فارس، امیرعبداللهیان نیز با تاکید بر اهمیت جایگاه پاکستان در سیاست خارجی و در همسایگی جمهوری اسلامی ایران گفت: «مناسب است محور همکاری‌های امنیتی و نظامی که در گذشته مورد توافق و تاکید مقامات دو کشور قرار گرفته است با جدیت دنبال شود.»
برای پاکستان، که ضربه نخست را خورد، مهم بود که این پیام روشن را به ایران بفرستد که نقض حاکمیتش از سوی کشور همسایه پذیرفتنی نخواهد بود. ارتش پاکستان به‌سرعت اقدام تلافی‌جویانه‌اش، یعنی حمله‌های موشکی مرگ‌بار به روستای مرزی ایران، را با پیام دیگری تکمیل کرد که نشان‌دهنده تمایل به مهار تنش‌ها بود. به‌نظر میرسد این حمله‌های موشکی در پاسخ به فشارهای شدید داخلی بوده است. از همین رو، بلافاصله در بیانیه‌ای بر پیشگیری از افزایش تنش‌های احتمالی تاکید شد.
پاکستان از دست‌کم دو سال پیش با بحران‌های اقتصادی و سیاسی، از جمله افزایش حمله‌های مرگ‌بار شبه‌نظامیان و تیره شدن روابطش با همسایه دیگر، افغانستان، روبه‌رو بوده است. در ضمن، چند روز دیگر، در اوایل ماه فوریه، انتخابات پارلمانی در آن کشور برگزار می‌شود. بنابراین، آخرین چیزی که پاکستان می‌توانست تصور کند تشدید تنش‌ها و افزایش خطر درگیری با ایران بود.
روزنامه نیویورک‌تایمز روز جمعه در گزارشی، با ارجاع به گفته‌های مایکل کوگلمن، مدیر مرکز ویلسون، «بدترین سناریوی ژئوپلیتیکی» پاکستان را در این روزها تنش‌های جدی نه با یک یا دو همسایه (هند و افغانستان)، بلکه با همسایه سوم (ایران) می‌داند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به‌نظر برخی تحلیلگران، در شرایط کنونی، رهبران نظامی پاکستان مسیر بسیار خوبی را طی کرده‌اند. نیویورک‌تایمز به‌نقل از اسفندیار میر، کارشناس ارشد مؤسسه صلح آمریکا، می‌‌نویسد که از یک طرف، آن‌ها با این «دوراهی راهبردی» روبه‌رو بودند که اگر پاکستان چشمانش را به روی حمله‌های ایران ببندد، «این امر همه دشمنان پاکستان، به‌ویژه هند را جسور می‌کند». از سوی دیگر، پاکستان با در پیش گرفتن موضعی تقابلی و مقابله به مثل، احتمال خطر بروز معضلی سه‌جانبه را به جان خرید.
با این حال، تبادل نظامی پاکستان و ایران نشان داد حتی با وجود نارضایتی داخلی فزاینده از ارتش پاکستان، سیاست خارجی آن کشور در واکنش به تحریک‌های همسایه‌‌اش از یک «الگوی کهن» پیروی می‌کند.
پاکستان در حالی که به حمله سپاه پاسداران با حمله موشکی پاسخ داد، در بیانیه‌ای با اشاره به «کشورهای برادر» و ترغیب گفت‌وگو و همکاری، نشان داد که خواهان کاهش تنش است.
جمهوری اسلامی ایران نیز اعلام کرد که این هفته حمله‌هایی به خاک پاکستان و عراق و سوریه کرده است تا نشان دهد که در همه‌جا با دشمنانش مقابله می‌کند.
رویترز در گزارشی به‌نقل از سه مقام ایرانی، انگیزه حمله ایران به پاکستان را بیشتر «داخلی» و با هدف نشان دادن تلاش جمهوری اسلامی ایران برای تقویت امنیت داخلی، و نه تداوم جاه‌طلبی‌هایش در خاورمیانه، توصیف کرد.
این خبرگزاری همچنین به‌نقل از گرگوری برو، تحلیلگر گروه اوراسیا، نوشت که انگیزه حمله‌های سپاه پاسداران تا حد زیادی ناشی از نگرانی‌های فزاینده و فشار داخلی در ایران در مورد تهدیدهای شبه‌نظامیان داخلی در پی بمب‌گذاری مرگ‌بار سوم ژانویه بود که گروه داعش مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
پاکستان در اعتراض به حمله روز سه‌شنبه سپاه پاسداران سفیرش را از ایران فراخواند. این حمله یک روز پس از حمله‌های سپاه پاسداران به داخل خاک عراق و سوریه صورت گرفت که به گفته منابع جمهوری اسلامی، به‌ترتیب عملیات‌های جاسوسی اسرائیل و داعش را هدف قرار داد.
جمهوری اسلامی ایران نیز حمله‌های پاکستان در روز پنجشنبه را محکوم کرد و عالی‌ترین دیپلمات پاکستان در ایران را برای ارائه توضیحات به وزارت امور خارجه احضار کرد.
هر دو همسایه کاملا مسلح، که اغلب بر سر بی‌ثباتی در مرزها با هم اختلاف دارند، به‌نظر میرسد می‌کوشند فشارهای ناشی از نفوذهای فرامرزی شبه‌نظامیان مخالف در سال‌های اخیر را مهار کنند.
وزارت امور خارجه ایران نیز روز پنجشنبه در بیانیه‌ای، ضمن تکرار ادبیات پاکستان، اعلام کرد ایران امنیت مردم و تمامیت ارضی‌اش را خط قرمز می‌داند و از دولت پاکستان «دوست و برادر» انتظار دارد از استقرار پایگاه‌های شبه‌نظامیان مسلح در خاک آن کشور جلوگیری کند.
