معاونان وزارت عدلیه (دادگستری) طالبان یکشنبه، یکم بهمن (۲۱ ژانویه)، در کابل با هیئت قضایی جمهوری اسلامی ایران دیدار و درباره شهروندان افغان محکوم به اعدام در ایران گفت‌وگو کردند.  

بنابر بیانیه وزارت عدلیه طالبان، مولوی عبدالکریم حیدر، معاون این وزارت، گفت که با روی کار آمدن رژیم طالبان، کشت خشخاش در افغانستان ممنوع اعلام شده است و جمهوری اسلامی ایران باید به حقوق زندانیان توجه کند. 

در این بیانیه آمده است که عبدالکریم حیدر از دولت ایران خواست که «در زمینه انتقال مهاجران [افغان] از تدریج و تسهیل کار گیرد»، و نیز «خواستار توجه به حقوق زندانیان افغان در ایران شد و گفت که از اعدام افغان‌ها در آن کشور جلوگیری شود». 

در بخش دیگری از بیانیه وزارت عدلیه طالبان نیز آمده است که کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، هدف سفر به افغانستان را همکاری و تعامل در عرصه‌های ‌قضایی، قانون‌گذاری، مبارزه با تروریسم، استرداد زندانیان و حضور مهاجران افغان در ایران دانست. 

هیئتی از قوه قضائیه حکومت ایران به ریاست کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل و دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، شنبه، ۳۰ دی‌ (۲۰ ژانویه)، به کابل سفر کرد و با مولوی امیرخان متقی، وزیر خارجه رژیم طالبان، دیدار و گفت‌وگو کرد. هدف سفر این هیئت «انتقال تجربیات قضایی جمهوری اسلامی ایران به طالبان، انتقال محکومین و استرداد مجرمان» اعلام شده است. رسانه‌های وابسته به جمهوری اسلامی ایران نوشتند که این هیئت قرار است درباره موضوعات مختلفی، از جمله «مقابله با تروریسم و گروه‌های تکفیری و تشکیل کمیته مشترک قضایی»، با مقام‌های طالبان گفت‌وگو کند.

شهریور سال جاری خورشیدی نیز هیئتی از قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران به افغانستان سفر کرد و با امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، دیدار کرد. طالبان گفتند که این هیئت در راستای همکاری‌های قضایی و رسیدگی به پرونده‌های افغان‌های محکوم به اعدام در ایران، به افغانستان سفر کرده است.   

به‌رغم انتقاد شدید جامعه جهانی و مدافعان حقوق بشر، جمهوری اسلامی ایران همچنان احکام اعدام را اجرا می‌کند. گزارش‌های متعددی از دسترسی نداشتن احتمالی متهمان به «عدالت» در دادگاه‌های جمهوری اسلامی در دست است و موجب نگرانی‌های جدی در این زمینه شده است. سازمان حقوق بشر ایران می‌گوید که در میان شهروندان خارجی اعدام‌شده در ایران، افغان‌ها بیشترین شمار را دارند. 

سازمان حقوق‌بشر ایران یکشنبه، یکم بهمن، اعلام کرد که حمید عبادی‌نژاد، اهل رشت، و اصلاح‌الله بخش، ۳۶ ساله، شهروند افغانستان، با اتهام‌های مربوط به «مواد مخدر» در زندان مرکزی رشت اعدام شده‌اند.  

این سازمان نوشت که حکم اعدام این دو زندانی پنجشنبه، ۲۸ دی، اجرا شده است. این سازمان نوشت: ««اصلاح‌الله بخش دو سال پیش به اتهام مواد مخدر از نوع تریاک و هروئین بازداشت و به اعدام محکوم شد. حمید عبادی‌نژاد نیز حدود پنج سال پیش به اتهام مواد مخدر بازداشت و به اعدام محکوم شده بود. او اهل یکی از روستاهای رشت بود که به اتهام داشتن آشپزخانه و تولید ماده مخدر شیشه به اعدام محکوم شده بود.».

سازمان حقوق ‌بشر ایران گفت که در زندان مرکزی رشت حدود ۸۰ زندانی به اتهام‌های مرتبط با مواد مخدر به اعدام محکوم شده‌اند و قرار است هر هفته دو الی سه تن از آنان اعدام شوند. این سازمان مشخص نکرده است که چند تن از این زندانیان محکوم به اعدام، شهروند افغانستان‌اند.  

این سازمان نوشت: «اعدام زندانیانی که با اتهام‌های مربوط به مواد مخدر اعدام شده‌اند، در سه سال گذشته به‌طور مستمر و هر ساله، افزایش شدیدی داشته‌ است. امسال در مقایسه با شش ماه اول  ۲۰۲۲ که ۹۱ نفر به اتهام‌های مرتبط با مواد مخدر اعدام شده بودند، ۱۲۶ درصد افزایش را شاهد بوده‌ایم و ۲۰۶ اعدام با این اتهام به ثبت رسیده است.» 

ایران میزبان میلیون‌ها مهاجر افغان است و با روی کار آمدن طالبان در افغانستان، تمایل شهروندان آن به سفر به ایران، مهاجرت یا پناهجویی در این کشور افزایش چشمگیری یافته است. چند ماه پیش علی‌رضا محمودی، مدیرکل کنسولی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در کابل، گفت که شش هزار شهروند افغانستان در ایران در زندان به سر می‌برند. مشخص نیست که چه شماری از آن‌ها محکوم به اعدام‌اند.