گزارش جدید تیم تحلیل و نظارت بر تحریمهای سازمان ملل متحد در مورد تروریسم و تهدیدهای ناشی از آن در جهان نشان میدهد که روابط میان طالبان و القاعده همچنان تنگاتنگ و نزدیک است و القاعده با ایجاد هشت اردوگاه آموزشی در بخشهای متعدد افغانستان و برپا کردن یک انبار اسلحه در پنجشیر، از آزادی عمل در افغانستان برخوردار است. در این گزارش آمده است: «رابطه طالبان و القاعده همچنان نزدیک است و القاعده در افغانستان، زیر حمایت طالبان، الگو و هدفهای عملیاتیاش را حفظ کرده است.»
از زمان بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، این سومین گزارش شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد حضور القاعده و دیگر گروههای تروریستی در آن کشور است. اما طالبان همواره این گزارشها را رد کرده و ادعا کردهاند که هیچ خطری از داخل سرزمین افغانستان کشورهای دیگر را تهدید نمیکند.
در گزارش تیم تحلیل و نظارت بر تحریمهای سازمان ملل متحد آمده است که «طالبان همچنان میکوشد روابط با القاعده را پنهان کند»، اما برخی از فرماندهان عملیاتی طالبان از لحاظ ایدئولوژی و شیوه عمل نقاط مشترک با القاعده دارند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این گزارش میافزاید که «ریشه مشترک فعالیتهای تروریستی برخی فرماندهان طالبان و سران القاعده و همچنین روابط شخصی میان آنان» منشأ ایدئولوژی و شیوه عمل مشترک آنان است، اما فرماندهان طالبان جاهطلبی سران القاعده را ندارند.
براساس این گزارش، تلاش مقامهای طالبان برای «محدود کردن برخی فعالیتهای القاعده» در افغانستان باعث ایجاد تنش میان طالبان و القاعده شده است و چهرههای کارکشته القاعده نمیتوانند حملههای پیچیده طراحی کنند.
ایمن الظواهری، جانشین اسامه بن لادن در رهبری القاعده، در ژوئن ۲۰۲۲ در منطقه وزیر اکبرخان و در خانهای متعلق به سراجالدین حقانی، رهبر شبکه حقانی، در حمله هوایی نیروهای آمریکایی کشته شد. با این حال، در گزارش جدید شورای امنیت آمده است که افرادی از افغانستان به ایران سفر کردهاند تا با سیفالعدل- که از او بهعنوان جانشین ایمن الظواهری نام برده شده است- ملاقات کنند. همچنین، شش تن از افراد کلیدی القاعده در افغانستان به شرق آن کشور نقل مکان کردهاند تا به «کتیبه عمر فاروق، بهرهبری ابو اخلاص المصری،» ملحق شوند.
برپایی انبار اسلحه و اردوها و مدرسههای آموزشی القاعده در افغانستان
در این گزارش آمده است که القاعده هشت اردو و چند مدرسه آموزشی در بخشهای متعدد افغانستان برپا کرده است. از این میان، چهار اردوی القاعده در غزنی، پروان، لغمان، و ارزگان است و یک انبار اسلحه این گروه در پنجشیر قرار دارد. طالبان در اردیبهشت امسال حافظ محمدآغا حکیم، از چهرههای نزدیک به القاعده را بهعنوان استاندار پنجشیر گماردند. هرچند در گزارش شورای امنیت نامی از این شخص برده نشده است، بهنظر میرسد پس از گمارده شدن حافظ محمدآغا حکیم به سمت استاندار پنجشیر، فعالیت القاعده در این استان آغاز شده است.
حافظ محمدآغا حکیم، استاندار طالبان در پنجشیر و از افراد نزدیک به القاعده- خبرگزاری باختردر این گزارش آمده است که حکیم المصری، عضو ارشد القاعده که در کنر مستقر است، مسئولیت اردوگاههای آموزشی و برگزاری برنامههای آموزشی بمبگذاران انتحاری را بر عهده دارد و در این عرصه با «تحریک طالبان پاکستان» همکاری میکند که بیشتر اعضا و فرماندهانش در شرق افغانستان مستقرند.
القاعده همچنین پنج مدرسه در استانهای لغمان، کنر، ننگرهار، نورستان، و پروان در اختیار دارد. این گروه همچنین خانههای امن برای تسهیل رفتوآمد بین افغانستان و جمهوری اسلامی ایران در هرات، فراه، هلمند، و کابل دارد.
داعش تهدیدی جدی برای افغانستان و منطقه است
در بخش دیگری از گزارش تیم تحلیل و نظارت بر تحریمهای سازمان ملل متحد در مورد افغانستان آمده است که داعش خراسان «بهرغم از دست دادن قلمرو و تلفاتی که داشته است، همچنان تهدیدی جدی در افغانستان و منطقه است.»
بر اساس ارزیابی این گزارش، داعش خراسان- که خودش را شاخه دولت اسلامی عراق و شام میداند- الگوی عملیاتیاش را طوری تعریف کرده است که ابتدا به شیعیان، سپس به طالبان، و در نهایت به غیرنظامیان حمله میکند.
این گزارش میافزاید که داعش خراسان «نفوذ زیادی در میان طالبان دارد» و بهرغم ادعای طالبان مبنی بر شکست دادن داعش خراسان در افغانستان، حملههای این گروه ادامه یافته است. در همین حال، داعش خراسان راهبردش را برای جذب افراد بیشتر تغییر داده است و «با استقبال از غیرسلفیها و تمرکز بر جذب طالبان سرخورده و جنگجویان خارجی، استراتژی استخدام فراگیرتری را اتخاذ کرده است.»
اطلاعیه برنامه پاداش برای عدالت وزارت خارجه آمریکا در مورد ثناءالله غفاری، رهبر داعش خراسان-rewardsforjustice.ne
ثناءالله غفاری زنده است
پیش از این، رسانههای طالبان خبرهایی در مورد کشته شدن ثناءالله غفاری مقلب به شهابالمهاجر، رهبر داعش خراسان، منتشر کردهاند. اما گزارش شورای امنیت میگوید غفاری زنده است. بر اساس این گزارش، ثناءالله غفاری ممکن است در کنر در شرق افغانستان باشد، چون مدتی پیش در قرارگاه نظامی گروه جماعت الاحرار هدف حمله قرار گرفت و مجروح شد.
تحریک طالبان پاکستان قویتر و جسورتر شده است
در بخش دیگری از گزارش تیم تحلیل و نظارت بر تحریمهای سازمان ملل به فعالیت تحریک طالبان پاکستان پرداخته شده است. بر اساس دریافتهای این گزارش، تحریک طالبان پاکستان ضمن اینکه «قویتر و جسورتر» شده است، حملههایش را گستردهتر کرده و قدرت مانورش را افزایش داده است. در حالی که طالبان افغان حمایت از برنامهها و هدفهای تحریک طالبان پاکستان را رد میکنند، گزارش شورای امنیت سازمان ملل متحد میگوید: «طالبان در مجموع با هدفهای تحریک طالبان پاکستان موافقاند. گروه طالبان علاوه بر تامین تسلیحات و تجهیزات برای القاعده، همراه با هسته اصلی القاعده و جنگجویان القاعده به نیروهای تحریک طالبان پاکستان در حملههای برونمرزی کمک کرده است.»
نورولی محسود، رهبر تحریک طالبان پاکستان در میان گروهی از افراد تحت امرش-رسانههای اجتماعیبهرغم اینکه ملا هبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان افغان، پیوستن اعضای این گروه به «جهاد در خارج افغانستان» را منع کرده است، شماری از اعضای طالبان افغان به گروههای تروریستی در خارج از افغانستان، از جمله به تحریک طالبان پاکستان، ملحق شدهاند.
پیش از این، شماری از مقامهای پاکستان، از جمل انوارالحق کاکر، نخستوزیر دولت موقت آن کشور، نیز از پیوستن طالبان افغان به تحریک طالبان پاکستان و شرکت در عملیاتهای انتحاری در آن کشور ابراز نگرانی کردهاند. در گزارش شورای امنیت در مورد همکاری طالبان افغان با تحریک طالبان پاکستان آمده است: «اعضای تحریک طالبان پاکستان و خانوادههای آنها بستههای کمکی منظم از طالبان [افغان] دریافت میکنند.»
روابط نزدیک میان القاعده و تحریک طالبان پاکستان و حمایت فرماندهان القاعده از این گروه از نکات مهم دیگری است که در گزارش شورای امنیت به آن پرداخته شده است. در این گزارش آمده است که القاعده در افغانستان بخشی از تجهیزات نظامیاش را از ترس اینکه هدف حمله آمریکا قرار بگیرد به تحریک طالبان پاکستان سپرده است و این گروه نیز از این تجهیزات در حمله به قرارگاههای نظامی ارتش پاکستان در ماه سپتامبر سال گذشته در چترال استفاده کرده است.
تحریک جهاد پاکستان (TJP) گروه جدیدی است که در صحنه جنگ و ناامنی در پاکستان ظاهر شده است. در گزارش شورای امنیت آمده است که این گروه، بهرهبری عبدالله یاغستانی، در فوریه سال گذشته اعلام موجودیت کرد و شخصی بهنام ملا قاسم مسئولیت سخنگویی آن را به عهده دارد. این گروه در سال گذشته چند حمله مرگبار به قرارگاههای نظامی حکومت پاکستان کرد که به کشته و زخمی شدن شماری از نظامیان منجر شد.
گروههای تروریستی دیگر فعال در افغانستان
جماعت انصارالله، متشکل از جنگجویان تاجیکستانی، حرکت اسلامی ازبکستان، متشکل از جنگجویان ازبکستانی، حزب اسلامی ترکستان شرقی، مشتکل از اویغورهای چین، کتیبه امام بخاری، و اتحاد جهاد اسلامی از گروههای دیگریاند که با حمایت طالبان در افغانستان فعالیت میکنند.
در گزارش شورای امنیت آمده است که بودجه جماعت انصارالله از طرف طالبان و القاعده تامین میشود و بیشترین اعضای این گروه از میان واحد ویژه طالبان بهنام «کندک منصوری» و اعضای انتحاری آن به این گروه پیوستهاند. گزارش شورای امنیت همچنین میافزاید که بهتازگی چند فرمانده جماعت انصارالله به داعش خراسان پیوستهاند.
در این گزارش در مورد فعالیت حزب اسلامی ترکستان شرقی، که هسته اصلی آن در سوریه فعال است، آمده است: «تمرکز این گروه بر آموزش جوانان در نیروهای ذخیره و افزایش بهکارگیری و آموزش زنان است.» تا پیش از فروپاشی دولت جمهوری در افغانستان، گفته میشد که مقر فعالیت اعضای حزب اسلامی ترکستان در بدخشان است، اما در گزارش شورای امنیت آمده است که مقر این گروه در بغلان است و فعالیت آن در شهرهای دیگر نیز گسترش یافته است.
از زمان بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، بسیاری از دولتهای منطقه، بهویژه همسایگان افغانستان، همواره از افزایش تهدید گروههای تروریستی متحد طالبان ابراز نگرانی کردهاند. اما طالبان همواره با ادعای برقراری امنیت، تهدید از داخل افغانستان علیه کشورهای دیگر را رد کردهاند.
گزارش شورای امنیت میگوید داعش خراسان و القاعده و گروههای تروریستی با منشأ آسیای میانه در افغانستان حضور دارند و کشورهای همسایه و منطقه را تهدید میکنند، اما ملا محمد یعقوب، وزیر دفاع طالبان، روز چهارشنبه در ملاقات با عبدالسلام عزیزاف، رئیس اداره اطلاعات و مرزهای ازبکستان، گفت طالبان آماده هر نوع همکاری در امر حفاظت از مرزها و تامین امنیت پروژههای ازبکستان در افغانستان است.
وزیر دفاع طالبان همچنین روز سهشنبه در ملاقات با دیپلماتهایی از چند کشور، از جمله ایران، پاکستان، ازبکستان، هند، روسیه، اندونزی، و چین، گفت هیچ تهدیدی از افغانستان متوجه کشورهای همسایه و منطقه نیست.