چند روز پس از بازدید یک مقام ارشد خزانه‌داری ایالات متحده از عراق، بغداد اعلام کرد که هشت بانک تجاری محلی این کشور از انجام دادن معاملات مالی با دلار آمریکا منع شده‌اند؛ اقدامی که با هدف کاهش کلاهبرداری، پولشویی و سایر استفاده‌های غیرقانونی از دلار آمریکا به ویژه قاچاق ارز به ایران انجام گرفت.

به گزارش رویترز، هشت بانکی که از شرکت در مزایده روزانه دلار در بانک مرکزی عراق منع شده‌اند، عبارت‌اند از: بانک بین‌المللی سرمایه‌گذاری آشور، بانک سرمایه‌گذاری عراق، یونیون بانک عراق، بانک بین‌المللی اسلامی برای سرمایه‌گذاری و توسعه کردستان، بانک الهدی، بانک اسلامی الجنوب، بانک اسلامی عربستان و بانک تجارت حمورابی.

عراق در ژوییه ۲۰۲۳ هم به منظور متوقف کردن قاچاق گسترده دلار به ایران از طریق سیستم بانکی این کشور، ۱۴ بانک را از معاملات دلاری منع کرده بود. به گفته مقام‌های عراقی و آمریکایی، این تصمیم به درخواست واشنگتن اتخاذ شد.

بانک مرکزی عراق می‌گوید بانک‌هایی که از تراکنش‌ دلاری منع شده‌اند، همچنان اجازه فعالیت ارزی دارند و می‌توانند معاملاتشان را با سایر ارزها انجام دهند.

عراق با بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار ذخایر ارزی در آمریکا، متحد هم‌زمان ایالات متحده و ایران است و تلاش می‌کند با جلب اطمینان واشنگتن، مانع از مسدود شدن دسترسی به درآمدهای نفتی و منابع مالی‌اش شود.

برایان نلسون، یکی از مقام‌های ارشد وزارت خزانه‌داری آمریکا، هفته گذشته با مقام‌های ارشد عراق در بغداد دیدار کرد. بنا بر گزارش‌ها، او در این دیدار، درباره چگونگی محافظت از سیستم‌های مالی عراق در برابر عوامل فاسد و تروریستی گفت‌وگو کرد.

وزارت خزانه‌داری آمریکا از اقدام علیه بانک الهدی در این سفر هم خبر داد و گفت که این بانک در انتقال میلیاردها دلار به گروه‌های تحت حمایت جمهوری اسلامی ایران دست داشته است.

یک مقام ارشد وزارت خزانه‌داری آمریکا به رویترز گفت که واشنگتن انتظار دارد عراق پس از کشته شدن سه سرباز آمریکایی که جناح‌های تندرو عراقی در آن مقصر دانسته می‌شوند، برای مقابله با گروه‌های مسلح تحت حمایت جمهوری اسلامی ایران که خارج از عراق فعالیت می‌کنند، بیشتر کمک کند.

دولت کنونی عراق با حمایت احزاب و گروه‌های مسلح قدرتمند و تحت حمایت جمهوری اسلامی ایران به قدرت رسید. با این حال، مقام‌های غربی همکاری‌های محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در جهت اجرای اصلاحات اقتصادی و مالی به منظور محدود کردن دسترسی جمهوری اسلامی ایران و متحدانش به دلار آمریکا و تطبیق اقتصاد عراق با استانداردهای مالی بین‌المللی را ستوده‌اند.

علی العلق، رئیس بانک مرکزی عراق، روز چهارشنبه ۲۵ مرداد (۱۶ اوت) گفته بود که بغداد در اجرای محدودیت‌های عرضه دلار آمریکا پیشرفت‌هایی داشته اما مبارزه با سیستم بانکی که به نظارت دقیق بر قاچاق ارز عادت ندارد، نبردی دشوار است. البته العلق در آن زمان از ایران نام نبرد اما اشاره کرد در مورد اینکه بعد از ابلاغ مقررات سختگیرانه جدید آمریکا در ماه نوامبر، چه مقدار از دلارهای عراق به ایران یا دیگر کشورهای همسایه از جمله ترکیه و سوریه قاچاق شده است، اطلاعاتی ندارد.

اقدام‌های آمریکا سیستم موسوم به حراج یا مزایده دلار در عراق را زیر ذره‌بین قرار داده است؛ روندی که طی‌ آن، بانک مرکزی عراق از فدرال رزرو آمریکا دلار درخواست می‌کند و این دلارها در اقتصاد بسیار وابسته به واردات عراق به شرکت‌ها فروخته می‌شوند.

مقام‌های آمریکایی و عراقی می‌گویند که این سیستم حراج دلار به گروه‌هایی (شرکت‌هایی) که فاکتورهای جعلی صادر می‌کنند تا دلارها را به کشورهای همسایه و به‌ویژه ایران انتقال دهند یعنی عملا قاچاق کنند، امکان می‌دهد مقدار زیادی پول غیرقانونی به دست آورند.

بانک مرکزی عراق از ژانویه ۲۰۲۳ از بانک‌های این کشور خواست تا اطلاعات دقیق فرستندگان و گیرندگان حواله را از طریق یک پلتفرم آنلاین به بانک مرکزی ارائه کنند.