در حالی که سازمان ملل متحد به‌تازگی از کاهش شدید کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان خبر داده، سازمان کنترل مواد مخدر تاجیکستان روز دوشنبه ۱۶ بهمن (۵ فوریه) در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد که انواع مواد مخدر از تریاک و هرویین گرفته تا مت‌آمفتامین همچنان از افغانستان به تاجیکستان سرازیر می‌شود.

خبرگزاری تاس روسیه به نقل از مقبل‌شاه میسر، رئیس مرکز اطلاعات و تحلیل جمهوری تاجیکستان، نوشت که هیچ نشانه‌ای مبنی بر کاهش قاچاق مواد مخدر از افغانستان در دو سال گذشته به چشم نمی‌خورد و گزارش‌ها هیچ‌گونه کاهش در حجم قاچاق مواد مخدر از کشور همسایه، افغانستان، ثبت نکرده‌اند. 

دفتر مبارزه با جرم و مواد مخدر سازمان ملل ژانویه ۲۰۲۴ در گزارش سالانه این دفتر اعلام کرد که کشت و تولید تریاک در افغانستان ۹۵ درصد کاهش یافته است. با این حال کشورهای همسایه افغانستان از جمله جمهوری اسلامی ایران و کشورهای آسیای مرکزی از افزایش بی‌رویه قاچاق مواد مخدر از افغانستان به‌شدت ابراز نگرانی کرده‌ و گفته‌اند که قاچاق مواد مخدر صنعتی از نوع مت‌آمفتامین از افغانستان طی دو سال گذشته بسیار زیاد شده است.

مقبل‌شاه میسر در این راستا توضیح داد: «دلیل این امر این است که تولیدکنندگان مواد مخدر افغانستان از تولید مت‌آمفتامین سود بیشتری به دست می آورند.»

این مقام تاجیکستانی گفت: «بر اساس گزارش‌های اخیر ما، برای تولید این مواد، آزمایشگاه‌های مخفی مواد مخدر صنعتی در افغانستان ایجاد شده است. مواد پس از تولید به تاجیکستان قاچاق و سپس به کشورهای دیگر منتقل می‌شوند.»

او اضافه کرد که سازمان اطلاعات و تحلیل دولت تاجیکستان تنها در سال ۲۰۲۳، انتقال بیش از ۲.۵ تن مواد مخدر قاچاق از افغانستان به تاجیکستان را ثبت کرده که معادل بیش از نیمی از کل مواد مخدر کشف‌شده در این کشور طی یک سال است.

او گفت: «تاجیکستان هیچ گونه مدارک یا شواهدی در دست ندارد که نشان دهد مقام‌های افغانستان برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر کاری انجام داده باشند.»

این در حالی است که طالبان مدعی‌اند پس از آنکه رهبر این گروه در آوریل ۲۰۲۲، کشت و تولید مواد مخدر را حرام اعلام کرد، کشت و تولید تریاک به‌شدت کاهش یافت و آن‌ها متخلفان را بر اساس قوانین شرع، تحت پیگرد قرار می‌دهند.

برخی گزارش‌ها از جمله گزارش یک سازمان مطالعاتی بریتانیایی و نیز دفتر مبارزه با جرم و مواد مخدر سازمان ملل، این ادعای طالبان را تایید کرده‌اند، اما گزارش سازمان‌های مبارزه با مواد مخدر کشورهای همسایه کاملا برخلاف این ادعا است.

دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر جمهوری اسلامی ایران نیز تاکنون بارها از کشف محموله‌های بزرگ مواد مخدر تا حدود یک تن از مبدا افغانستان خبر داده و تاکید کرده که با کاهش کشت خشخاش در افغانستان، میزان قاچاق مواد مخدر صنعتی از افغانستان افزایش یافته است.

در آخرین مورد، خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، از کشف یک محموله یک تنی مواد مخدر در مرزهای شرقی ایران خبر داد. این خبرگزاری نوشت که قاچاقچیان هنگامی که به دام پلیس مرزی افتادند، به درگیری مسلحانه متوسل شدند و توانستند از منطقه بگریزند اما محموله آن‌ها به دست نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی افتاد.

ایران در شرق با پاکستان و افغانستان هم‌مرز است اما طول مرزهایش با افغانستان از پاکستان کمتر است.