دانشمندان می‌گویند نقاشی‌های روی دیواره‌های یک غار در منطقه‌ای در جنوب آمریکای جنوبی به نام پاتاگونیا، قدیمی‌ترین هنر سنگی شناخته‌شده بر پایه رنگ‌دانه در آمریکای جنوبی به شمار می‌رود.

به گزارش لایو‌ساینس، باستان‌شناسان پیش‌ازاین، قدمت این آثار هنری روی دیواره‌های غار را تنها چند هزار سال تخمین می‌زدند.

اما بر اساس مطالعه‌ای که چهارشنبه ۱۴ فوریه (۲۵ بهمن) در مجله «ساینس‌ادونسز» منتشر شد، اکنون مشخص شده که قدمت برخی از این آثار در واقع به ۸۲۰۰ سال پیش بازمی‌گردد و در اواخر دوران هولوسن (۱۱ هزار و ۷۰۰ سال پیش تاکنون) خلق شده‌اند.

گوادالوپه رومرو ویلانوا، باستان‌شناس و نویسنده اصلی این مقاله از شورای ملی تحقیقات علمی و فناوری آرژانتین و موسسه ملی انسان‌شناسی آمریکای لاتین، در گفت‌وگو با لایوساینس می‌گوید که در این بررسی، قدمت این آثار هنری چند هزار سال قدیمی‌تر از برآوردهای پیشین تخمین زده شد. ویلانوا می‌گوید: «ما غافل‌گیر شدیم.»

باستان‌شناسان برای تعیین قدمت این اثر هنری عظیم که در آن، انسان، حیوانات و دیگر طرح‌ها را به تصویر کشیده‌ شده‌اند، چند قطعه کوچک رنگ‌دانه سیاه را از نقاشی‌ها جدا کردند. با در نظر گرفتن اینکه رنگ‌دانه‌ها از مواد گیاهی ساخته شده‌اند، محققان توانستند برای تعیین قدمت آثار هنری روی غار، از روش تاریخ‌گذاری رادیوکربن استفاده کنند.

رامیرو باربرنا، یکی از نویسندگان این مقاله، باستان‌شناس دانشگاه کاتولیک تموکو در شیلی و دانشمند شورای ملی تحقیقات علمی و فناوری آرژانتین، به لایوساینس می‌گوید: «معمولا تاریخ‌گذاری هنر صخره‌ای خیلی دشوار است، مگر اینکه دارای یک بخش ارگانیک باشد، در غیر این صورت، واقعا هیچ ماده‌ای وجود ندارد که بتوانید [با کمک آن] تاریخ‌گذاری کنید.»

به گفته او، این غار قدیمی‌ترین نمونه از این دست در آمریکای جنوبی به شمار نمی‌رود، اما قدیمی‌ترین هنر صخره‌ای مبتنی بر رنگ‌دانه است که با روش قدمت‌سنجی رادیوکربن در آمریکای جنوبی تاریخ‌گذاری شده است.

باستان‌شناسان در سراسر محوطه غار باستانی، ۸۹۵ نقاشی منحصربه‌فرد را که در ۴۴۶ نقش‌مایه پیدا کردند. با وجود آنکه هنوز مشخص نیست کدام فرهنگ باستانی این تصاویر هنری را ایجاد کرده‌اند، اما محققان فکر می‌کنند که این آثار احتمالا راهی برای انتقال اطلاعات میان تصویرگران و سایر جوامع و همچنین برای نسل‌های آینده بوده است.

باربرنا می‌گوید که این [نقاشی‌ها] یک بازه زمانی حدود ۳۰۰۰ سال را با یک نقش‌مایه، یا الگوی تکرارشونده یا اصطلاحا موتیف منفرد شامل می‌شود. به گفته او، این نشان‌دهنده آن است که این آثار، راهی برای انتقال اطلاعات به نسل‌های مختلف انسانی بوده است که در یک منطقه و یک مکان ساکن بوده‌اند.

با این‌ حال، هنوز مشخص نیست که آیا هنر نقاشی روی این غارها در قالب بخشی از یک «مراسم یا جلسه بین گروهی» ایجاد شده است یا نه. اما به گفته باربرنا این نقاشی‌ها بخشی از یک استراتژی انسانی به‌منظور ایجاد شبکه‌های اجتماعی در میان گروه‌های پراکنده بوده است و به این جوامع کمک کرده است تا در یک محیط بسیار چالش‌برانگیز، سرسخت باشند و تاب بیاورند.

این مطالعه همچنین یادآور می‌شود که این منطقه از پاتاگونیا، در اواخر هولوسن، خشک و گرم بوده است. به گفته دانشمندان، انسان شکارچی‌-گردآورنده برای زندگی در محیطی خشک و بدون آب، باید در ارتباط با سایرین باقی بماند. ازآنجایی‌که کار شکار و گردآوری به‌تنهایی دشوار بود، این مهم بود که انسان‌ها با یکدیگر تبادل اطلاعات داشته باشند.

دانشمندان می‌گویند در این منطقه، غارهای دیگری نیز با آثار هنری وجود دارند اما میزان و تراکم آن در این غار، بیش از همه است. باستان‌شناسان می‌گویند هیچ‌یک از غارهای دیگر، تنوع شکل‌ها و رنگ‌های‌ موجود در این غار را ندارند. از این‌ رو، به نظر می‌رسد که این غار به‌نوعی مرکز مهمی برای تبادل اطلاعات بین اعضای این جوامع محسوب می‌شده است.

اگرچه این قدیمی‌ترین هنر نقاشی روی غار مبتنی بر رنگ‌دانه به شمار می‌رود که در این قاره یافت شده است، اما دانشمندان می‌گویند که این قدیمی‌ترین هنر نقاشی روی غار در جهان نیست. قدیمی‌ترین نقاشی هنری بر روی دیواره‌های غار، یک نقاشی ۴۵ هزار و ۵۰۰ ساله از خوک زگیل‌دار است که بر روی دیواره غاری در اندونزی کشیده شده است.