تشکیلات خودگردان فلسطینیان طرح صلح دونالد ترامپ را که مدت‌ها انتظارش می‌رفت، به عنوان «سیلی قرن» رد کرده است.

 این طرح که با سرو صدای فراوان در روز سه شنبه منتشر شد، در بسیاری محافل به عنوان پاسخی مثبت به خواست‌های اصلی اسرائیل در اختلافات چندین دهه میان این کشور و فلسطینیان تلقی شده است، در حالی که در عین حال، بر یک کشور فلسطینی با کنترل محدود بر مرزها و اوضاع امنیتی‌اش صحه می‌گذارد.

دونالد ترامپ با همراهی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در کاخ سفید از طرح موسوم به «معامله قرن» رونمایی کرد و آن را برای همه «برد - برد» توصیف کرد.

او در میان کف زدن حضار، گفت: «با هم می‌توانیم طلوعی جدید را در خاورمیانه آغاز کنیم.»

آقای نتانیاهو با تایید طرح دونالد ترامپ، او را به خاطر «بهترین دوستی که اسرائیل تاکنون در کاخ سفید داشته است»، مورد ستایش قرار داد.

او با رضایت گفت: «این، طرحی عالی برای اسرائیل و طرحی عالی برای صلح است.»

اما تشکیلات خودمختار فلسطینیان که معمولا دچار چند دستگی و شکاف است، در این مورد به سرعت در یک جبهه قرار گرفته است و این موافقتنامه را به عنوان یک توافق «بی‌مورد» رد کرده است.

این طرح ۱۸۱ صفحه‌ای، برای فلسطینیان یک کشور مستقل فلسطینی را درنوار غزه و بخش‌هایی از کرانه باختری رود اردن درنظر گرفته است، اما به اسرائیل اجازه می‌دهد که دره اردن و تقریبا کل آبادی‌های یهودی‌نشین اراضی اشغالی را به خاک خود ضمیمه کند.

بر اساس این طرح، بیت‌المقدس به‌طور کامل تحت کنترل اسرائیل قرار خواهد گرفت و پایتخت فلسطینیان (که همواره مدعی بیت‌المقدس بوده‌اند) به حومه شرقی این شهر که در حال حاضر فرای حصار اسرائیل قرار دارد، منتقل خواهد شد.

این طرح همچنین حق آوارگان فلسطینی را برای بازگشت به مناطقی که ده‌ها سال پیش از آن گریخته‌اند یا به زور مجبور به تخلیه آن شده‌اند و اکنون در داخل خاک اسرائیل قرار دارد، به رسمیت نمی‌شناسد.

در مفاد این طرح آمده است که اسرائیل مسئولیت حفظ امنیت کشور آتی فلسطین را که نباید ارتشی از خود داشته باشد، برعهده خواهد داشت.

محمود عباس، رئیس تشکیلات خودمختار فلسطینیان که  دوسال پیش روابط خود را با آمریکا قطع کرد، و در مورد این طرح نیز مورد مشورت قرار نگرفته است، می‌گوید که فلسطینیان این طرح را نخواهند پذیرفت و «تسلیم» نمی‌شوند.

آقای عباس در یک نطق تلویزیونی در رام‌الله، واقع در اراضی اشغالی اسرائیل در کرانه غربی رود اردن، گفت:«به ترامپ و نتانیاهو می‌گویم: بیت‌المقدس برای فروش نیست. حقوق ما برای فروش و چانه زدن نیست. و طرح شما، این توطئه، هرگز عملی نخواهد شد.» 

او افزود که «هیچ فلسطینی، عرب، مسلمان و حتی کودک مسیحی، غیرممکن است یک کشور (فلسطینی) را بدون بیت‌المقدس بپذیرد». اسرائیل بخش شرقی بیت‌المقدس را همراه با کرانه باختری رود اردن و نوار غزه، در جنگ سال ۱۹۶۷ اشغال کرد.  

آقای عباس طرح دونالد ترامپ را «بی مورد» توصیف کرده است و از فلسطینیان خواسته است تا «از طرق مسالمت‌آمیز و مردمی» در مقابل آن مقاومت کنند. 

او در خاتمه گفت: «ما هزار بار به معامله قرن، نه می‌گوییم.»

آقای عباس در اقدامی کم‌سابقه، با دیگر جناح‌های فلسطینی، از جمله جناح رقیب، حماس، گروه شبه‌نظامی‌ای که امور غزه را در دست دارد، اجلاسی فوق‌العاده پیرامون یک واکنش واحد (در مقابل طرح ترامپ) برگزار کرد.

آژانس خبری فلسطینیان، وفا، گفت که اسماعیل هنیه، رهبر شاخه سیاسی حماس، نیز اظهار امیدواری کرده است که فلسطینیان «در کنار هم بایستند».

خلیل حیات، یکی از مقامات بلندپایه حماس، در یک اجتماع اعتراضی در غزه، بار دیگر خواهان یک «جبهه واحد» شد و گفت که در واکنش به طرح دستگاه رهبری ترامپ، «همه گزینه‌ها باز است».

او گفت:«اطمینان داریم که فلسطینیان اجازه نخواهند داد این توطئه‌ها به انجام برسد. به همین دلیل، همه گزینه‌ها باز است. اشغال اراضی (توسط اسرائیل) و دستگاه رهبری آمریکا مسئولیت اقدامات‌شان را برعهده خواهند داشت.»

در این میان، آقای ترامپ به رغم مقاومت قابل توجه فلسطینیان که به کنفرانس روز سه شنبه دعوت نشده بودند، از طرح صلحش رونمایی کرد و ادعا کرد در چارچوب آن، یک میلیون فرصت شغلی جدید برای فلسطینیان فراهم می‌شود و از چنگال فقر در مناطقشان رها خواهند شد.

بسیاری از ناظران می‌گویند که مقطع زمانی مطرح شدن این طرح، که تنها چند ساعت پیش از ادامه محاکمه استیضاح آقای ترامپ در سنا از آن رونمایی شده است، به اوضاع سیاسی داخل آمریکا مرتبط است.

مقامات کاخ سفید اذعان کرده‌اند که ارائه تصویر روابط نزدیک با اسرائیل، باید قاعدتا به موضع او در میان محافظه‌کاران کمک کند. کارشناسان سیاسی می‌گویند، آقای ترامپ برای پیروزی مجدد در انتخابات ریاست جمهوری آتی، باید در شش ایالت از هفت ایالت کلیدی آمریکا به اکثریت دست یابد.

اعلام طرح صلح، همچنین به موقعیت آقای نتانیاهو هم که در گرماگرم مبارزات انتخاباتی به سه مورد فساد و ارتشاء متهم شده است، کمک خواهد کرد؛ او تنها چند ساعت پیش از آغاز کنفرانس خبری طرح صلح، رسما به جرایم مذکور متهم شد. 

آقای نتانیاهو از آقای ترامپ تشکر کرد که نخستین رئیس جمهوری آمریکاست که آبادی‌های یهودی‌نشین اسرائیل را در کرانه غربی، به رسمیت شناخته است. تحت قوانین بین‌المللی، احداث آن آبادی‌ها غیرقانونی به‌شمار می‌روند. 

کمی بعد، سخنگوی آقای نتانیاهو گفت که او روز یکشنبه از کابینه خواهد خواست تا طرح الحاق دره اردن به خاک اسرائیل را به فوریت تصویب کند. این حرکت، با تحسین محافل داخلی اسرائیل و خشم بیشتر فلسطییان روبه‌رو شده است.

تشکیلات خودگردان فلسطینیان  دو سال پیش و در پی اعلام دونالد ترامپ برای انتقال سفارت ایالات متحده به بیت‌المقدس و به رسمیت شناختن این شهر به عنوان پایتخت اسرائیل، با آمریکا قطع رابطه کرد.

دستگاه رهبری ترامپ همچنی با قطع کمک‌های مالی به فلسطینیان و آژانس آوارگان سازمان ملل در امور فلسطینیان، بیش از پیش موجبات نارضایتی آن‌ها را فراهم آورد.

تشکیلات خودگردان فلسطین پیش از آن، طرح ۵۰ میلیارد دلاری احیای اقتصادی «جَرِد کوشنر»، داماد دونالد ترامپ، را تقبیح کرده بود. آن طرح، به حق فلسطینیان برای یک کشور مستقل اشاره نمی‌کرد. 

روزسه شنبه، حتی پیش از آن که جزئیات طرح صلح ترامپ افشا شود، هزاران فلسطینی در نوار غزه و کرانه باختری رود اردن دست به تظاهرات زدند.

گزارش‌ها، حاکی از برخوردهای پراکنده میان معترضان و نیروهای امنیتی اسرائیل در ساعات بعد ازظهر همان روز بود.

این شکل احتمالی یک کشور فلسطین است که پایتخت آن در شرق بیت‌المقدس قرار دارد.

یکی از اعضای شورای انقلابی الفتح در مصاحبه با ایندیپندنت، حتی تهدید کرده است که یک «انتفاضه» یا «قیام» جدید می‌تواند تنها گزینه برای فلسطینیان باشد.

محمد اللحام، گفت:«برای ما چاره دیگری جز انتفاضه باقی نمانده است. شرایط غیرقابل قبول این طرح و سکوت بسیاری از همسایگان عرب ما، دست ما را بسته است و خشونت را ترغیب می‌کند.»

بنا به گفته‌های منابع آگاه در رام‌الله، فعالان جنبش جوانان الفتح که با تشکیلات خودمختار فلسطینیان رشته‌های مستقیم دارند، به خاطر افزایش تقاضا برای تظاهرات، در «آماده‌باش» قرار گرفته‌اند.

آقای اللحام افزود:«نتانیاهو کل روند صلح را به آتش کشیده است و خودش در آن خواهد سوخت.»

محمود عباس و محمد اشتیه، نخست وزیر تشکیلات خودگردان فلسطینی، از نمایندگان کشورهای عرب خواسته‌اند که طرح صلح ترامپ را بایکوت کنند. 

اما آقای ترامپ در کنفرانس مطبوعاتی روز سه شنبه خاطرنشان کرد که سفرای عمان، بحرین و امارات متحده عربی، در جلسه حضور دارند.

کشورهای منطقه واکنش‌های متضادی در مقابل طرح صلح آقای ترامپ نشان داده‌اند. ترکیه و اردن آن را عمدتا رد کرده‌اند، اما امارات نسبت به رد آن هشدار داده است.