تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران از متوسط قیمت کالاهای خوراکی در فروردین‌ماه امسال نشان می‌دهد که به‌رغم ادعای مسئولان، بیشتر کالاهای خوراکی، از برنج و شیرینی گرفته تا لبنیات و تخم‌مرغ، افزایش قیمت داشته‌اند.

بر مبنای این گزارش، در گروه نان و غلات، برنج ایرانی و شیرینی خشک بیشترین افزایش را داشتند و در گروه گوشت قرمز، سفید و فراورده‌های آن‌ها نیز انواع گوشت قرمز و کنسرو ماهی بیشتر از کالاهای دیگر گران شدند.

در گروه لبنیات، تخم‌مرغ و انواع روغن نیز بیشترین افزایش قیمت مربوط به شیر خشک و کره پاستوریزه بود. در گروه میوه و خشکبار، قیمت پرتقال، لیمو ترش و انار بیشتر از دیگر کالاها افزایش داشت. در گروه قند و شکر، آشامیدنی‌ها و سایر خوراکی‌ها، شکر، قند و سس گوجه فرنگی رکورددار افزایش قیمت بودند و در گروه سبزیجات و حبوبات نیز هویج فرنگی، فلفل دلمه‌ای و پیاز.

این گزارش نشان می‌دهد که پیاز با حدود ۳۰ درصد افزایش قیمت نسبت به اسفندماه، رکورددار تورم کالاهای خوراکی در فروردین‌ماه بود؛ به‌طوری‌که روزنامه دنیای اقتصاد با استناد به مشاهدات میدانی نوشت، قیمت پیاز در برخی فروشگاه‌ها به کیلویی ۳۸ هزار تومان هم رسیده است.

حسین اصغری، مدیرکل دفتر سبزی و صیفی وزارت جهاد کشاورزی، در گفت‌وگو با صداوسیما، افزایش قیمت پیاز را به بارندگی‌های شدید هفته سوم فروردین نسبت داد و با وعده افزایش تولید طی ماه‌های آینده، کاهش قیمت آن را به نزدیک شدن فصل گرما موکول کرد.

بر مبنای گزارش سایت فرارو، در حال حاضر قیمت پیاز در برخی فروشگاه‌‌ها  کمتر از کیلویی ۴۰ هزار تومان نیست و مشکل کمبود پیاز کماکان ادامه دارد. همچنین قیمت پیاز بسته‌بندی‌شده در این فروشگاه‌ها کیلویی ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان است.

همان‌گونه که گزارش مرکز آمار ایران نیز آشکار می‌کند، روند افزایشی قیمت‌ها به پیاز محدود نیست و دیگر کالاهای خوراکی را نیز دربر می‌گیرد. به همین نسبت، قدرت خرید مردم نیز در حال کاهش‌ است و سفره‌های ایرانیان روزبه‌روز خالی‌تر می‌شود.

وحید محمودی، استاد اقتصاد دانشگاه تهران، با استناد به گزارش‌های آماری سازمان خواروبار جهانی، به سایت فرارو گفت که تولید شیر و محصولات لبنی در ایران ۲۶۸ هزار تن کاهش پیدا کرده، درحالی‌که صادرات همین محصولات ۴۲ درصد رشد داشته است.

این اقتصاددان کاهش تقاضا را دلیل اصلی کاهش تولید شیر و لبنیات دانست و گفت که تا پیش از این بسیاری از مردم گوشت نمی‌خریدند اما حالا دیگر شیر و ماست هم نمی‌خرند.

محمودی، با تاکید بر اینکه تعداد زیادی از خانوارهای ایرانی در طبقه «مسکینان» قرار دارند، گفت که طبق تقسیم‌بندی خط فقر، «مسکین» به فردی گفته می‌شود که حتی با صرف تمام درآمدش هم نمی‌تواند نیاز‌های خوراکی‌اش را تامین کند، چون دچار فقر شدید است.

او در ادامه افزود که بخش زیادی از درآمد و دارایی افراد بسیار فقیر صرف اجاره مسکن می‌شود و با افزایش مداوم هزینه‌های مسکن فقر مزمن در جامعه استمرار می‌یابد.

نکته‌ای که کارشناسان اقتصادی همواره بر آن تاکید دارند، این است که حقوق و درآمد بیش از نیمی از جمعیت ایران برای تامین نیازهای ضروری آنان کافی نیست و قدرت خرید آنان با تورم مستمر نیز روزبه‌روز کمتر می‌شود.

فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز، با استناد به گزارش‌های مرکز آمار، به سایت جماران گفت: «این آمار که ۸۹ درصد فقرا از شاغلین امروز و سابق‌اند تکان‌دهنده است، زیرا نشان می‌دهد که این افراد بیکار نیستند ولی شغل‌هایی دارند که از نظر بازدهی درآمدی قادر به تامین حداقل نیازهای اساسی‌شان نیست.»

نصرالله دریابیگی، نایب‌رییس کانون عالی بازنشستگان تامین اجتماعی، روز پنج‌شنبه ششم اردیبهشت به خبرگزاری ایسنا گفت که ۶۰ تا ۷۰ درصد کارگران بازنشسته تامین اجتماعی ماهانه حدود ۱۰ میلیون تومان حقوق می‌گیرند و این مبلغ فقط هزینه‌های نیمی از ماه را تامین می‌کند.

مقاومت دولت دربرابر افزایش حقوق کارگران متناسب با نرخ تورم موجب شد که حداقل دریافتی کارگران حدود ۱۱ میلیون تومان و معادل  نصف سبد هزینه خانوار باشد. 

نشریه بریتانیایی تلگراف به‌تازگی در گزارشی به بحران اقتصادی ایران پرداخت و ضمن اشاره به «اقتصاد به‌زانودرآمده» جمهوری اسلامی، نوشت که بخش عمده‌ای از دارایی‌های طبقه متوسط جامعه طی این سال‌ها از بین رفته و نرخ بیکاری افزایش یافته است. بر مبنای گزارش بانک جهانی، در دهه منتهی به ۲۰۲۰ میلادی، نزدیک به ۱۰ میلیون ایرانی به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند و ۴۰ درصد دیگر نیز در معرض خطر فقر مطلق قرار دارند. در این گزارش، به نقل از علی انصاری، مدیر موسسه مطالعات ایران در دانشگاه سنت اندروز، آمده است که اقتصاد ایران را تعدادی افراد مذهبی اداره می‌کنند که به جایی هم پاسخ‌گو نیستند.