نتایج نظرسنجی «موج چهارم پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان» که از سوی دفتر طرح‌های ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ایران، زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام شد، نشان می‌دهد که در ادامه کاهش تمایل ایرانیان به فرزندآوری، اکنون زنان خانه‌دار ایرانی هم کمتر از گذشته به تداوم نسل علاقه‌مندند.
روزنامه هم‌میهن در شماره روز چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه با اشاره به نتایج این پیمایش که همچنان بخش‌های دیگری از آن محرمانه مانده است، نوشت بیش از نیمی از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی هم موافق رابطه قبل از ازدواج دختران و پسران بوده‌اند.
شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس ساکن ایران، در گفت‌وگو با هم‌میهن می‌گوید بخش زیادی از نتایج این پیمایش نشان می‌دهد که شیب تغییرات اجتماعی فرهنگی در ایران صعودی است، اما تغییر نگرش‌ها سخت‌تر است: «موضوعاتی مثل اینکه بیشتر پاسخ‌دهندگان موافق رفع تبعیض‌های قانونی علیه زنان بوده‌اند، ناشی از تغییرات اجتماعی و فرهنگی است که در جامعه ما در حال اتفاق افتادن است، نه تغییر نگرش‌ها. نگرش‌ها مانند نوگرایی، به‌مرور زمان تغییر می‌کند، در رفتارهای آدم‌ها تاثیر می‌گذارد و در ایران هم همین‌طور است.»
این درحالی است که دی‌ماه ۱۴۰۲، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی با تاکید بر رویکرد زن‌ستیزانه و جنسیت‌محور جمهوری اسلامی، از زنان ایرانی خواسته بود تا دستورات دینی را در زمینه «خانه‌داری و فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی» پی بگیرند و «از فرزندآوری غافل نشوند.»
اما حالا این گزارش می‌گوید شبکه‌های اجتماعی، بالا رفتن سواد و آگاهی و همچنین اشتغال زنان، موجب بهبود و تغییرات اجتماعی شده است؛ همان‌طور که در این پیمایش مشخص شده تمایل به فرزندآوری کم شده و حتی زنان خانه‌دار مایل نیستند بیش از دو فرزند بیاورند تا برخلاف دستور حکومتی رهبر جمهوری اسلامی برای حمایت از فرزندآوری، جمعیت ایران همچنان شیب نزولی داشته باشد.
جامعه آماری این پیمایش با مشارکت ۱۵ هزار و ۸۷۸ نفر و براساس پاسخ‌های مجموع افراد بالای ۵۱ سال خانوارهای شهری و روستایی ساکن در ۱۵ استان ایران به دست آمده که نشان می‌دهد ۷۵.۸ درصد پاسخگویان معتقدند ازدواج با کسی مناسب است که به لحاظ تحصیلی با هم هم‌سطح باشند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در این گزارش آمده است که چند سوال مختص به زنان و وضعیت‌شان، نشان می‌دهد دیدگاه جامعه ایران، اکنون نسبت به نقش‌های کلیشه‌ای زنان از جمله خانه‌داری، ارث‌بری برابر زنان و مردان و حق طلاق برای زنان مثل مردان، در حال تغییر است.
سوالات این پیمایش از شهروندان ایرانی درباره معاشرت و روابط دختران و پسران پیش از ازدواج نیز نشان می‌دهد که ۳۴.۷ درصد پاسخگویان با معاشرت دختر و پسر قبل از ازدواج مخالف، ۱۲.۱ درصد نه مخالف و نه موافق و ۵۳.۳ درصد شرکت‌کنندگان با معاشرت و دوستی دختران و پسران مجرد کاملا موافق بودند.
همچنین در پاسخ این سوال که «آیا زن‌ها باید مثل مردان حق طلاق داشته باشند؟»، ۶۸.۳ درصد پاسخگویان کاملا موافق یا تا حدودی موافق بودند و ۲۳.۲ درصد با این موضوع مخالفت کرده‌اند.
از سوی دیگر و در پاسخ به این سوال که «به نظر شما مناسب‌ترین سن ازدواج برای دختران چه سنی است؟»، ۴۵.۵ درصد شرکت‌کنندگان سن ۲۱ تا ۲۵ سال، ۳۸.۹ درصد سن ۱۶ تا ۲۰ سال، یازده درصد سن ۲۶ تا ۳۰ سال و ۳ درصد هم ۳۶ سال به بالا را سن مناسب برای ازدواج دختران دانسته‌اند.
