شی جین پینگ، رئیسجمهوری چین، و شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، پس از گفتوگو درباره تهدیدهای امنیتی منطقه و افغانستان، در بیانیه مشترکی که شنبه ۱۹ خرداد (۸ ژوئن) منتشر شد، بر لزوم مبارزه با تروریسم و همچنین استفاده نشدن از خاک افغانستان برای اقدامهای تروریستی تاکید کردند.
دو طرف در این بیانیه، با اشاره توافق بر تقویت ارتباطات و هماهنگی در مورد مسئله افغانستان، خواستار تلاش هماهنگ جامعه جهانی برای حمایت از افغانستان شدند و اعلام کردند که پکن و اسلامآباد در زمینه ایفای نقش سازنده در کمک به افغانستان به منظور توسعه پایدار و ادغام این کشور در جامعه بینالملل به توافق رسیدهاند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
چین و پاکستان در این بیانیه طالبان را تشویق کردند که یک حکومت فراگیر تشکیل دهند.
شهباز شریف به دعوت لی چیانگ، نخستوزیر چین، از ۴ تا ۸ ژوئن به پکن رفته بود. این سفر در حالی انجام شد که پاکستان با بحران مالی شدید و همچنین تهدید تروریسم مواجه است. گسترش ناامنیها در پاکستان بر امنیت پروژههای چین در این کشور نیز سایه انداخته و هر دو کشور را نگران کرده است.
در آخرین مورد، یک بمبگذار انتحاری ۲۶ مارس به خودرو حامل شهروندان چینی در منطقه بشام در ایالت خیبرپختونخوا پاکستان حمله کرد که در نتیجه آن، خودرو به دره سقوط کرد و پنج مهندس چینی و راننده پاکستانی آن کشته شدند. این مهندسان چینی از اسلامآباد، پایتخت پاکستان، به سمت سد داسو در حرکت بودند.
پس از این حمله، هیئت پاکستانی به رهبری محمد خرم آغا، معاون وزارت کشور پاکستان، به کابل سفر کرد و با امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان و مولوی محمد نبی عمری، معاون وزارت داخله این گروه، دیدار کرد تا از طالبان بخواهد با عاملان حمله به مهندسان چینی «قاطعانه» برخورد کنند. مقامهای پاکستانی ادعا میکنند که حمله به مهندسان چینی به مانند سایر حملات در خاک افغانستان برنامهریزی و سازماندهی شده است و رژیم طالبان باید برای سرکوب گروههای تروریستی که تهدیدی برای امنیت پاکستاناند، اقدام کنند اما طالبان این اتهامها را رد کردند.
چین در پاکستان پروژههای عمرانی و بلندپروازانهای به ارزش دهها میلیارد دلار در دست اجرا دارد. این پروژهها عبارتاند از ساخت بندر، نیروگاههای برق، کشیدن جاده و خط آهن، خط لوله انتقال گاز و پروژههای دیگر.
از زمان سلطه طالبان بر افغانستان، این چندمین بار است که منافع چین در پاکستان با خطر مواجه میشود. حکومت پاکستان به دلیل گرفتاری در بحران اقتصادی، نمیتواند عملیات نظامی گستردهای برای سرکوب تروریستها راه بیندازد.
پاکستان با تهدید گروههای تروریستی همچون شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش)، تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی) و گروههای متحد آن و ارتش آزادیبخش بلوچستان مواجه است. این گروهها در دو سال و نیم گذشته مسئولیت حملاتی مرگبار در این کشور را بر عهده گرفتهاند.
روابط پاکستان با رژیم طالبان بر سر چگونگی مبارزه با تیتیپی در افغانستان پرتنش شد. اسلامآباد مدعی است که تیتیپی در قلمرو افغانستان پناهگاهی امن دارد و از طالبان میخواهد علیه تیتیپی اقدام کنند، اما طالبان درخواست برخورد نظامی با این گروه را رد کردهاند.
چین هم از جانب افغانستان نگرانیهای امنیتی دارد، اما پس از سرنگونی حکومت افغانستان به دست طالبان، پکن روابط نزدیکی با رژیم طالبان برقرار کرد و میزبان هیئتهایی از طالبان بود. دولت چین از طالبان میخواهد که جنگجویان اویغور را از افغانستان بیرون کنند و به این گروه اجازه ندهند منافع آن کشور به خطر بیندازند.
پکن جنگجویان اویغور را عامل بیثباتی در استان سینکیانگ، هممرز با افغانستان، میداند. هدف اویغورها آزاد کردن سینکیانگ و قوم اویغور از زیر سلطه دولت چین است. جنگجویان اویغور در بخشهایی از شمالشرق افغانستان بهویژه استان بدخشان حضور دارند.
پس از فروپاشی نظام جمهوری در اوت ۲۰۲۱، طالبان همه زندانیان از جمله جنگجویان اویغور را از زندان آزاد کردند؛ این موضوع باعث نگرانی چین شده است.