کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، شامگاه سه‌شنبه هجدهم ژوئن (۲۹ خرداد) از ولادیمیر پوتین، ر‌ئیس‌جمهوری روسیه که پس از ۲۴ سال به کره شمالی سفر کرده است، طی مراسمی تشریفاتی با حضور گارد افتخاری این کشور استقبال کرد. کیم و پوتین پس از عبور از میان تعداد زیادی از سربازان، غیرنظامیان و کودکان که برای خوشامدگویی حاضر شده بودند، از میدان کیم ایل سونگ، مزین به پرچم‌ کره شمالی و روسیه و پرتره‌ این دو رهبر، گذشتند و برای گفت‌وگو وارد کاخ کومسوسان شدند.

خبرگزاری دولتی روسیه درباره این مذاکرات نوشت که پوتین با اشاره به اینکه مسکو در حال مبارزه با سیاست هژمونیک و امپریالیستی آمریکا و متحدانش است خطاب به کیم جونگ اون تاکید کرد: «ما از حمایت مستمر و تزلزل‌ناپذیر شما از سیاست روسیه، از جمله در مسئله اوکراین، بسیار قدردانی می‌کنیم.»  کیم نیز اعلام کرده که روابط کره شمالی و روسیه در حال ورود به یک دوره با «شکوفایی بالا» است.

رئیس‌جمهوری روسیه برای اولین بار در بیش از دو دهه اخیر به کره شمالی رفته و تحلیلگران می‌گویند که تلاش‌های او به طور گسترده بر جلب حمایت ادامه‌دار این کشور منزوی از جنگ در اوکراین متمرکز است.

خبرگزاری سی‌ان‌ان با انتشار تحلیلی درباره سفر پوتین به کره شمالی، به این موضوع پرداخت که چرا روسیه در شرایط فعلی که به‌شدت درگیر جنگ اوکراین است، تصمیم گرفت به کره شمالی برود و این سفر برای او و کیم جونگ اون چه دستاوردهایی خواهد داشت؟

به نوشته این رسانه، برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که پوتین در سال گذشته با کاهش ذخایر تسلیحاتی از جمله مهمات و موشک‌ برای ادامه حمله به اوکراین مواجه بوده است و از این رو،‌ سعی دارد این کمبود تسلیحاتی را از طریق پیونگ‌یانگ تامین کند؛ هرچند دو کشور همکاری‌های تسلیحاتی متقابل را تکذیب می‌کنند.

البته برخی کارشناسان هم معتقدند که دیدار این دو رهبر خودکامه می‌تواند پیامدهایی فراتر از میدان جنگ در اوکراین داشته باشد. به گفته آن‌ها، ورود پوتین به پیونگ‌یانگ برای یک سفر دوروزه، گامی روبه‌جلو برای مشارکتی است که بر پایه خصومت مشترک با غرب و متحدانش بنا شده است؛ شراکتی که هم این دو کشور را قدرتمند می‌کند و هم شکاف میان آن‌ها و جهان را عمیق‌تر می‌کند.

کرملین اعلام کرده که انتظار می‌رود کیم و پوتین دو توافقنامه همکاری راهبردی جدید امضا کنند؛ توافقی که به گفته برخی کارشناسان، نشان‌دهنده تشکیل یک جبهه متحد و همسویی دو کشور در برابر ایالات متحده و غرب است.

همبستگی روسیه و کره شمالی در شرایطی اعلام می‌شود که رهبران هفت کشور قدرتمند جهان در نشست گروه ۷، همبستگی خود با اوکراین را نشان دادند. از طرفی کره شمالی به همکاری‌های امنیتی فزاینده آمریکا و متحدانش یعنی کره جنوبی و ژاپن انتقاد دارد و پیش از این، برای ابراز نگرانی‌ در این زمینه، به آزمایش‌های موشکی مداوم و تقویت یک برنامه تسلیحاتی متوسل شده است.

 روسیه در ازای اسلحه به کره شمالی چه می‌دهد؟

اینکه پیونگ‌یانگ در ازای حمایتش از جنگ روسیه چه چیز دریافت می‌کند، به طور علنی مشخص نشده است. با این حال برخی دولت‌ها از سئول تا واشینگتن نشانه‌هایی‌ را که مشخص کند رهبر روسیه تا چه حد حاضر است از رژیم کیم حمایت کند، به‌دقت زیرنظر دارند.

کسب هرگونه حمایت روسیه به عنوان یک عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، برای کیم که در صحنه جهانی به‌شدت منزوی شده، یک موهبت بزرگ است. از طرفی این دیدار برای پوتین نیز فرصتی برای ارسال یک پیام یا تهدید به غرب فراهم می‌کند تا بتواند ادعا کند روسیه تنها نیست.

پس سفر تاریخی کیم به روسیه در ماه سپتامبر، به نظر می‌رسید مهمات کره شمالی به مسکو سرازیر و در حمله به اوکراین استفاده شده‌اند.

بر اساس بیانیه ایالات متحده در ماه فوریه، روسیه از ماه سپتامبر بیش از ۱۰ هزار کانتینر‌ــ معادل ۲۶۰ هزار تن مهمات یا مواد مرتبط با مهمات‌ــ از کره شمالی تحویل گرفته است. یک مقام آمریکایی هم در ماه مارس گفت که نیروهای روسیه از سپتامبر دست‌کم ۱۰ موشک ساخت کره شمالی به اوکراین شلیک کرده‌اند.

ناظران می‌گویند که این تسلیحات ممکن است نسبت به تسلیحات روسی کیفیت پایین‌تری داشته باشند اما به مسکو کمک کرده‌اند ذخایر روبه‌کاهش خود را دوباره پر و با حمایت تسلیحاتی که اوکراین از غرب دریافت می‌کند، مقابله کند. برخی تحلیلگران هم معتقدند که ارائه تسلیحات کره شمالی به روسیه احتمالا به این این کشور کمک می‌کند در مورد عملکرد تسلیحاتش اطلاعات واقعی و مبتنی بر تجربه به دست آورد و بتواند صادراتش را گسترش دهد.

درباره اینکه پیونگ‌یانگ در ازای حمایت تسلیحاتی‌اش از مسکو تاکنون چه تسهیلات یا امکاناتی دریافت کرده است، اطلاعات زیادی در دسترس نیست. مقام‌های کره جنوبی می‌گویند کره شمالی محموله‌های غذا و سایر ملزومات موردنیاز روزمره را از روسیه وارد می‌کند زیرا بر اثر تحریم‌های موشکی و هسته‌ای، به‌شدت در تامین مواد غذایی دچار مشکل شده است.

افزون بر آن، پوتین در دیدار ماه سپتامبر که در یک مرکز پرتاب موشک برگزار شد، برای کمک به کره شمالی در توسعه برنامه فضایی و ماهواره‌ای آن ابراز تمایل کرد. از آن زمان نشانه‌هایی هم مبنی بر ارائه چنین کمک‌هایی وجود داشته است، از جمله پرتاب موفقیت‌آمیز اولین ماهواره شناسایی نظامی کره شمالی به نام «مالی‌گیونگ‌ــ۱» که تنها چند هفته پس از دیدار این دو رهبر، در حالی که پیش از آن دو تلاش ناموفق پشت سر گذاشته بود، انجام شد.

کشورهای عضو سازمان ملل از کمک مستقیم یا غیرمستقیم به برنامه‌های موشکی کره شمالی و همچنین مشارکت در انتقال تسلیحات به پیونگ یانگ منع شده‌اند؛ اما کارشناسان می‌گویند کیم به دانش فنی طیفی از تسلیحات پیشرفته روسی و همچنین فناوری مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم، طراحی رآکتور یا تولید موتور هسته‌ای برای زیردریایی‌ها چشم دوخته است. زیرا رهبر کره شمالی برنامه‌های تسلیحاتی را برای بقای رژیمش ضروری می‌بیند.

سخنگوی کرملین هفته گذشته در پاسخ به سوالی درباره نگرانی‌های غرب مبنی بر اینکه روسیه در حال بررسی انتقال فناوری‌های حساس به پیونگ‌یانگ است، گفت: «پتانسیل این کشورها برای توسعه روابط دوجانبه عمیق است، این موارد نباید باعث نگرانی کسی شود و دیگران نباید آن را به چالش بکشند.»

ناظران توافق دارند که بعید است پوتین در این مرحله مستقیما به برنامه هسته‌ای کره شمالی کمک کند، زیرا نه پوتین و نه شریک نزدیکش، شی، نمی‌خواهند جنگ هسته‌ای در منطقه به راه بیفتد. با این حال برخی معتقدند رهبر روسیه ممکن است از رابطه با کیم برای پررنگ‌تر کردن شبح جنگ هسته‌ای بهره‌برداری کند، زیرا از نگرانی‌های آمریکا و کره جنوبی در مورد کره شمالی به‌خوبی آگاه است.