افزایش فشار و محدودیت بر فعالان سیاسی دولت پیشین افغانستان در کشورهای منطقه

رهبران و فعالان سیاسی دولت‌های پیشین افغانستان در ترکیه، امارات متحده عربی و ایران اجازه فعالیت سیاسی ندارند

اشرف غنی، رئیس‌جمهوری پیشین با شماری از فعالان سیاسی شمال از جمله گل‌محمد پهلوان در مزارشریف، ۲۰۱۹- AshrafGhani-Facebook

محدودیت و فشار روی رهبران و فعالان سیاسی دولت‌های پیشین افغانستان افزایش یافته است. این افراد پس از فروپاشی جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت، به کشورهای منطقه از جمله ترکیه، ایران، پاکستان، امارات متحده عربی و کشورهای آسیای میانه پناه بردند.

در تازه‌ترین مورد گل‌محمد پهلوان، نماینده مردم فاریاب در دور شانزدهم مجلس نمایندگان دولت پیشین افغانستان و از فرماندهان معروف ضد طالبان، از ترکیه اخراج شده است. منابع نزدیک به گل‌محمد پهلوان به ایندیپندنت فارسی گفتند که او روز یکشنبه ۳۱ تیرماه از ترکیه اخراج شده است. هرچند گل‌محمد پهلوان برای به دست آوردن اقامت ترکیه در این کشور ملک خریداری کرده بود، اما مشخص نیست که به چه دلیلی اقامتش باطل و او به ایران فرستاده شده است.

گل‌محمد پهلوان، عضو مجلس نمایندگان دولت پیشین افغانستان و از فرماندهان معروف ضد طالبان- رسانه‌های اجتماعی
 

گل‌محمد پهلوان از فرماندهان پیشین حزب جنبش ملی به رهبری عبدالرشید دوستم است که در جریان جنگ داخلی در افغانستان، مسئول نظامی فاریاب و پس از آن فرماندهی یکی از واحدهای کلیدی نظامی حزب جنبش ملی را در شمال برعهده داشت. گل‌محمد برادر ژنرال عبدالملک از بنیان‌گذاران حزب جنبش ملی است که در سال ۱۳۷۷ با عبدالرشید دوستم دچار اختلاف شد و با طالبان توافقنامه صلح امضا کرد. این توافقنامه باعث سقوط شمال به دست طالبان و سلطه طالبان بر مزارشریف شد. این توافق دیری نپایید و نیروهای تحت امر ژنرال عبدالملک با طالبان درگیر شدند و آنان را با تلفات سنگین از مزارشریف بیرون راندند. ژنرال عبدالملک نیز، مانند بسیاری از رهبران سیاسی دولت‌‌های پیشین افغانستان، با بازگشت طالبان به قدرت، این کشور را ترک کردند و اکنون در ترکیه زندگی می‌کند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

نگرانی عمده مخالفان طالبان از وضع محدودیت و فشار روی زندگی آن‌ها و افتادن به دست طالبان است و اخراج از کشورهایی که به آنجا پناه برده‌اند. دو هفته پیش نیز منابعی در ترکیه به ایندیپندنت فارسی گفتند که پلیس ترکیه دست‌کم چهار فرمانده ارشد حزب جنبش ملی به رهبری عبدالرشید دوستم را بازداشت و به اردوگاه موقت پناهندگان منتقل کرده‌اند. این افراد پس از آن بازداشت شدند که مجوز اقامتشان در ترکیه تمدید نشد و به اتهام اقامت غیرقانونی بازداشت شدند.

یک هفته پیش، حاجی عزت‌الله، از محافظان پیشین عبدالرشید دوستم، به دست افراد طالبان در شهرستان سوزمه قلعه استان سرپل در شمال افغانستان کشته شد. حاجی عزت‌الله پس از فروپاشی دولت پیشین افغانستان به ایران پناه برده بود، اما پس از آنکه پلیس ایران او را بازداشت کرد و به افغانستان فرستاد، به دست طالبان به قتل رسید.

در همین حال منابع مطلع گفتند اخیرا فعالیت سیاسی و تماس‌های عطامحمد نور، از رهبران حزب جمعیت اسلامی در امارات متحده عربی، نیز دچار محدودیت شده است. عطامحمد نور در دولت‌های پیشین افغانستان در سمت‌های مختلف ازجمله فرماندهی قرارگاه ارتش و استانداری بلخ کار می‌کرد. از عطامحمد نور با عنوان یکی از مقام‌های ثروتمند در دولت پیشین افغانستان نام برده می‌شود. نور و دوستم، پس از مقاومت مسلحانه چند روزه در مقابل طالبان در مزارشریف، در شامگاه ۱۳ اوت ۲۰۲۱، از مزارشریف به ازبکستان پناه بردند. هزاران خودرو نظامی و خودروهای گرانبهای زرهی عطامحمد نور و عبدالرشید دوستم با تسلیحات سبک و سنگین در مزارشریف رها شدند و مانند بقیه تسلیحات برجامانده از مقام‌ها و نیروهای دولت پیشین به دست طالبان افتادند.

منابع مطلع به ایندیپندنت فارسی گفتند که دولت امارات متحده عربی در هفته‌های نخست پس از فروپاشی دولت پیشین، به اشرف غنی، رییس‌جمهوری پیشین افغانستان، عطامحمد نور و چند مقام پیشین دیگر که به این کشور پناه بردند گوشزد کرده‌اند که حق فعالیت سیاسی ندارند، اما اخیرا محدودیت‌های بیشتری برای آنان وضع شده است.

به گفته این منابع مطلع، عطامحمد نور پس از افزایش محدودیت‌ها در امارات متحده عربی، به کشورهای آلمان، ایتالیا و هلند سفر کرده است تا زمینه سرمایه‌گذاری و اقامت را در یکی از این کشورها فراهم کند. 

عطامحمد نور عضو رهبری شورای عالی مقاومت برای نجات افغانستان است، اما هنوز از مبارزه نظامی جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود دربرابر طالبان حمایت نکرده است. از میان رهبران و مقام‌های سیاسی و نظامی دولت‌های پیشین افغانستان، بیشتر آنان در ترکیه، آمریکا و امارات متحده عربی ساکن‌اند، شماری از آنان نیز در ایران سکونت دارند که با سرمایه‌گذاری و خرید ملک اقامت قانونی دریافت کرده‌اند.

افرادی که در کشورهای ترکیه، ایران و امارات متحده عربی حضور دارند اجازه فعالیت سیاسی و نظامی علنی علیه طالبان را ندارند. دیپلمات‌های طالبان به جز تاجیکستان در تمامی کشورهای منطقه حضور دارند و برخی از کشورها، ازجمله جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، قطر، امارات متحده عربی، چین و پاکستان، روابط نزدیکی با رژیم طالبان دارند.