دولت آلمان مذاکراتی محرمانه را با رژیم طالبان در افغانستان و رژیم بشار اسد در سوریه آغاز کرده است تا روند اخراج مهاجرانی را که مرتکب جرم و جنایت می‌شوند، به کشورهای متبوع آن‌ها تسهیل کند.

نانسی فایزر، وزیر کشور آلمان، در گفت‌وگو با روزنامه بیلد تایید کرد که این مذاکرات در جریان است. او تصریح کرد: «ما در حال مذاکره محرمانه با کشورهای مختلفیم تا امکان اخراج به افغانستان و سوریه فراهم شود.»

مذاکرات محرمانه دولت آلمان با طالبان و رژیم بشار اسد در سوریه پس از آن آغاز شد که سلیمان عطایی، مهاجر افغان، ۱۴ خرداد با چاقو به یک گردهمایی مخالفان اسلام در شهر مانهایم آلمان حمله کرد. در آن حمله، یک افسر پلیس کشته شد و پنج نفر هم زخمی شدند. پس از آن دو مهاجر دیگر افغان در دو شهر دیگر آلمان نیز با چاقو به پلیس و مردم حمله کردند که باعث گسترش نگرانی‌ها از افزایش خشونت‌های مرتبط با گروه‌های تندرو اسلامی در آلمان شد. 

نانسی فایزر با اشاره به نگرانی‌های موجود در آلمان گفت: «ما به‌ویژه می‌خواهیم عاملان خشونت‌طلب اسلام‌گرا را اخراج کنیم.»

اواسط خرداد، پس از آنکه دولت آلمان اعلام کرد مهاجرانی را که برای امنیت این کشور خطرناک تلقی شوند اخراج خواهد کرد، وزارت خارجه طالبان در بیانیه‌ای از دولت آلمان خواست با این گروه گفت‌وگو کند تا مهاجران افغان در کشور سوم آواره نشوند و بلاتکلیف نمانند. وزارت خارجه آلمان به این بیانیه طالبان پاسخ علنی نداد اما به صورت محرمانه، گفت‌وگو با این گروه را آغاز کرد.

در انتخابات اخیر پارلمان اروپا، بحث مهاجرت و جلوگیری از ورود مهاجران بیشتر یکی از بحث‌های کلیدی احزاب سیاسی مختلف بود. هواداران حزب راست افراطی آلمان پس از حمله مانهایم در گردهمایی‌های مختلف، خواستار اخراج مهاجرانی شدند که قوانین این کشور را نقض می‌کنند.

روزنامه تلگراف نوشت که حدود یک میلیون سوری و ۴۰۰ هزار افغان در آلمان زندگی می‌کنند. در برخی از شهرهای آلمان از جمله هامبورگ، افغان‌ها بزرگ‌ترین جمعیت مهاجران را تشکیل می‌دهند. بیشتر مهاجران افغان و سوری پس از سال ۲۰۱۴ و پس از آغاز درگیری‌های داعش در سوریه و عراق و گسترش حملات طالبان در افغانستان به آلمان رفتند.

پس از فروپاشی دولت جمهوری افغانستان در اوت ۲۰۲۱ نیز حدود ۳۰ هزار شهروند افغانستان از طریق عملیات تخلیه نظامی و دریافت ویزا و شماری دیگر از طریق راه‌های غیر قانونی وارد آلمان شدند.

دولت آلمان استدلال می‌کند که در یک سال اخیر اوضاع در سوریه بهتر شده و دیگر خطر جدی و عمومی متوجه جان مردم نیست، اما سوری‌ها همچنان با ارائه دلایل مختلف از جمله تهدیدهای ناشی از گروه‌های شبه‌نظامی فعال در این کشور، به آلمان درخواست پناهندگی می‌دهند. مهاجران افغان نیز به دلیل سلطه طالبان و تهدید روزافزون داعش خراسان، به کشورهای مختلف از جمله به آلمان پناهنده می‌شوند. در میان کشورهای اروپایی، آلمان به دلیل بازار کار بزرگ و ظرفیت بالای جذب پناهندگانی که نیروی کار به شمار می‌روند، محبوب‌ترین مقصد مهاجران افغان است.

تا پیش از بازگشت طالبان به قدرت، روند اخراج مهاجران افغان که درخواست پناهندگی‌شان در کشورهای اروپایی رد می‌شدند برقرار بود اما سلطه طالبان، مطرح شدن تهدیدهای بیشتر و فعال نبودن سفارتخانه‌های کشورهای اروپایی در کابل، مانع ادامه این روند شد. از زمان بازگشت طالبان به قدرت، به جز دفتر اتحادیه اروپا که ماموریتش را نظارت بر توزیع کمک‌های بشردوستانه اعلام کرده، هیچ یک از کشورهای اروپایی سفارت و کنسولگری‌اش را در کابل باز نکرده است. هرچند اخیرا مقام‌های ایتالیا و اسپانیا گفتند مایل‌اند به کابل دیپلمات‌ بفرستند، به دلیل هراس از تهدیدهای ناشی از فعالیت داعش خراسان، این سفارتخانه‌ها همچنان تعطیل‌اند.

در بریتانیا دولت محافظه‌کار ریشی سوناک تصمیم داشت پناهجویان افغان، سوری و عراقی که درخواست پناهندگی‌شان رد شده بودند به رواندا بفرستد، اما دولت جدید بریتانیا در نخستین روز کاری خود این تصمیم را لغو کرد.

در شماری دیگر از کشورهای اروپایی نیز بحث مهاجرت به یکی از مسائل سیاسی حساس تبدیل شده است و احزاب راست افراطی خواستار وضع محدودیت‌های بیشتر برای جلوگیری از ورود پناهجویان بیشترند. 

با وجود وضع محدودیت‌های سختگیرانه در مرزهای اروپا، به‌ویژه افزایش مراقبت‌های مرزی در مرزهای ترکیه با ایران، سوریه و یونان، مسیر دریا و جنگل از ترکیه تا اروپای مرکزی همچنان مسیر عبور پناهجویان است.