درحالی‌که وزارت جهاد کشاورزی ادعا کرده بود، مطالبات گندمکاران را حداکثر تا پایان خردادماه پرداخت می‌کند، گزارش‌ها نشان می‌دهد که تاکنون تنها ۳۵ درصد از مطالبات آنان پرداخت شده و کشاورزان برای دریافت مابقی مطالبه‌شان با دردسرهای جدی مواجه شده‌اند.

این در حالی است که دولت ادعا می‌کند با خرید تضمینی گندم از گندمکاران هم نیاز مصرفی کشور را رفع می‌کند هم کشاورزان را از چالش‌های معامله با واسطه‌ها نجات می‌دهد.

روز سه‌شنبه نهم مرداد، عطاالله هاشمی، رئیس بنیاد ملی گندمکاران به خبرگزاری ایمنا گفت که دولت ۶۵ درصد از مطالبات گندمکاران را پرداخت نکرده است.

اواسط خردادماه امسال، پس از حدود دو ماه تاخیر، رسانه‌های داخلی ایران اعلام کردند که مطالبات گندمکاران ظرف مدت ۴۸ ساعت پرداخت می‌شود، حالا از آن زمان نزدیک به دو ماه گذشته و به گفته رئیس بنیاد ملی گندمکاران ۵۲ همت از مطالبات گندم‌کاران یک ماه پیش و ۱۰ همت نیز هفته قبل پرداخت شد.

به این ترتیب سازمان برنامه و بودجه نزدیک به ۱۱۰ همت به کشاورزان بدهی دارد ولی از پاسخگویی شفاف به آنان طفره می‌رود.

بر اساس اعلام رئیس بنیاد ملی گندمکاران، در حال حاضر میزان خرید تضمینی گندم از مرز ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تن گذشته است و پیش‌بینی می‌شود که این رقم تا پایان سال جاری به ۱۲ میلیون تن برسد.

بیشترین میزان خرید تضمینی گندم به ترتیب مربوط به استان‌های خوزستان با یک میلیون و ۶۲۲ هزار تن، گلستان یک میلیون و ۱۰۲ هزار تن، فارس ۸۳۸ هزار تن، کرمانشاه ۷۲۵ هزار تن، کردستان ۶۴۲ هزار تن، خراسان رضوی ۴۹۸ هزار تن، همدان ۴۶۲ هزار تن و لرستان ۳۸۲ هزار تن است.

ضمن اینکه عملیات برداشت گندم در استان‌های با اقلیم سرد از جمله کردستان، همدان، کرمانشاه، قزوین، مرکزی، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی، زنجان، اردبیل، چهارمحال‌وبختیاری، خراسان شمالی و لرستان ادامه دارد.

در پی امتناع وزارت جهاد کشاورزی و سازمان برنامه و بودجه از پرداخت مطالبه گندمکاران، آن‌ها طی هفته‌های اخیر به تناوب تجمع‌های اعتراضی برگزار کردند.

طی روزهای اخیر نیز تصاویری در رسانه‌های اجتماعی فراگیر شد که نشان می‌داد شماری از گندم‌کاران دره‌شهر زیر آفتاب سوزان در مقابل سیلوهای جهاد کشاورزی تجمع کرده‌اند و حقوقشان را مطالبه می‌کنند.

پیش‌ از این نیز تجمع اعتراضی گندمکاران استان‌های فارس و خوزستان خبرساز شده بود. روز یکم مرداد، خبری منتشر شده مبنی بر اینکه ذبیح‌الله خدائیان، رئیس سازمان بازرسی کل کشور به معاون تولیدی این سازمان ماموریت داده است که طلب گندمکاران را پیگیری کند.

حالا بیش از یک هفته از این ماموریت گذشته و در این مدت آن‌طور که رئیس بنیاد ملی گندمکاران می‌گوید تنها ۱۰ همت طلب گندمکاران پرداخت شده است. درصورتی‌که بیشتر گندم‌کاران اوایل فروردین محصولشان را برای فروش به سیلوهای دولتی تحویل دادند و  طبق مصوبه شورای قیمت‌گذاری و دستورالعمل خرید تضمینی، وجه گندم خریداری‌شده از کشاورزان باید ظرف ۲۴ ساعت پس از تحویل به سیلوها، پرداخت شود.

اواسط خردادماه، علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت، گفت که منابع مالی برای تسویه بدهی گندم‌کاران پیش‌بینی شده است، با این حال مشخص نیست که چرا سازمان برنامه و بودجه از پرداخت پول کشاورزان خودداری می‌کند.

بر اساس مصوبه شورای قیمت‌گذاری در سال ۱۴۰۳، نرخ خرید تضمینی گندم برای هر کیلوگرم ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شده است. گندم‌کاران این قیمت‌گذاری را با هزینه‌های واقعی مغایر می‌دانند و می‌گویند اصرار دولت بر پایین نگه داشتن قیمت گندم، تولید را تحت تاثیر قرار داده و کشاورزان را با خطر از دست دادن دارایی‌شان مواجه کرده است.

این خطر با خودداری دولت از پرداخت به‌موقع مطالبات کشاورزان به‌طور فزاینده‌ای بیشتر شده است. آن‌ها می‌گویند جز انتخاب یکی از این دو راه چاره‌ای ندارند؛ یا محصولشان را به دولت بدهند و برای گرفتن پول ماه‌ها منتظر بمانند یا اینکه گندم‌ تولیدی‌شان را با نرخ‌های پایین‌تر به دلال‌ها بفروشند.