در حالی‌ که دولت ابراهیم رئیسی برای افزایش قیمت رسمی نان خیز برمی‌دارد، دردسرهای مردم برای تهیه نان در شهرهای مختلف ایران هم بیشتر می‌شود. طی روزهای اخیر به‌تناوب ویدیوهایی از صف‌های طولانی مقابل نانوایی‌ها در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده است. خبرگزاری حال‌وش که اخبار بلوچستان را پوشش می‌دهد نیز خبر داد شامگاه چهارشنبه ۱۴ تیرماه، یک شهروند بلوچ در صف نانوایی و میان شلوغی جمعیت در میدان قدس سراوان در یک درگیری با ضربات چاقو کشته شد.

بر مبنای این خبر، مردم این منطقه تا ساعتی از نیمه‌شب برای تهیه نان در صف‌های طولانی منتظر می‌مانند. البته صف‌های طولانی خرید نان تنها به شهرستان سراوان محدود نیست و در روزهای اخیر ویدیوها و تصاویر زیادی از انتظار مردم در صف‌های طولانی نان در شهرهای مختلف با وجود گرمای ۵۰ درجه منتشر شده است.

مقام‌های دولتی مدعی‌اند که سهمیه آرد نانوایی‌ها را به‌طور کامل تامین کرده‌اند اما نانوایی‌ها می‌گویند بیشتر آرد یارانه‌ای به افراد دارای رانت داده می‌شود و سایر نانوایی‌ها به دلیل قیمت بالای آرد آزاد و به‌صرفه نبودن، مجبورند کمتر پخت کنند. حال‌وش در گزارشی از وضعیت نان در استان سیستان و بلوچستان نوشت این شرایط سبب شده است که مردم برای تهیه چند قرص نان ساعت‌ها در صف‌های طولانی معطل بمانند.

آنچه اینک در استان سیستان و بلوچستان می‌گذرد، در دیگر شهرهای ایران هم جریان دارد. ابراهیم رئیسی از نخستین روزهای شروع به‌کارش در دولت سیزدهم وعده داده بود که قیمت نان و دارو را افزایش نمی‌دهد اما تابستان ۱۴۰۱ با حذف ارز ترجیحی دارو و یارانه آرد، مقدمه‌ افزایش قیمت چندین برابری این دو کالای حیاتی را فراهم کرد.

مقام‌های دولتی سال ۱۴۰۱ در جریان سهمیه‌بندی آرد نانوایی‌ها ادعا کردند این طرح با هدف جلوگیری از قاچاق آرد اجرا می‌شود و یارانه نان مستقیم به‌حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود اما اینک با گذشت حدود یک سال از اجرای این طرح، مردم برای تهیه نان دچار سردرگمی شده‌اند زیرا قیمت نان از یک نانوایی به نانوایی دیگر متفاوت است.

دولت ابراهیم رئیسی نه‌تنها برای ساماندهی بازار آشفته نان برنامه‌ای ندارد بلکه حالا قصد دارد رسما قیمت آن را افزایش دهد. مقدمه این کار را نیز صداوسیما با پخش گزارشی در خصوص ارزان بودن قیمت نان از قول نانوایی‌ها کلید زد. پس از آن نیز محمد جلال، سخنگوی طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان در یک برنامه تلویزیونی گفت تنظیم بازار نان در قالب اختیاراتی به استان‌ها واگذار شده است. او همچنین مدعی شد که کمک‌هزینه نانوایی‌ها ۴۰ درصد افزایش یافته است.

در همین برنامه تلویزیونی، محمدعلی مهری، معاون امور اقتصادی استان تهران، نیز افزایش قریب‌الوقوع قیمت نان را تایید کرد و گفت دولت برای نانوایی‌ها سه سناریو از جمله افزایش قیمت نان را در نظر دارد و این به‌زودی با حضور اتحادیه نانوایان مصوب می‌شود.

خیز دولت برای افزایش رسمی قیمت نان در حالی است که وزارت اقتصاد اواخر اردیبهشت‌ماه اعلام کرده بود که دولت در سال جاری برای افزایش قیمت نان برنامه‌ای ندارد. با این حال به نظر می‌رسد آنچه از نظر مردم به معنای گران شدن قیمت نان است، از نگاه مسئولان دولتی «متناسب‌سازی قیمت نان» تلقی می‌شود؛ زیرا اندکی پس از اطلاعیه وزارت اقتصاد که اعلام کرده بود نان گران نمی‌شود، سخنگوی طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان به‌صراحت گفت: «ممکن است درباره برخی نان‌های خاص به دلیل افزایش هزینه تولید، متناسب‌سازی نرخ صورت بگیرد.»

در حال حاضر، قیمت انواع نان بسته به اینکه با آرد سهمیه‌ای یا آزاد پخت شده باشد، متفاوت است. برای مثال قیمت یک عدد نان سنگک در نانوایی‌ها بین ۱۰ تا ۲۵ هزار تومان متغیر است هرچند در گزارش صداوسیما ادعای نان سنگک ۴۵ هزار تومانی نیز مطرح شد.

تصمیم دولت برای سپردن اختیارات نرخ نان به استان‌ها که مقدمه‌ای برای افزایش قیمت آن است، در حالی دنبال می‌شود که با بالا رفتن قیمت غذاهای جایگزین مانند برنج، شمار زیادی از مردم در ایران مصرف نان را بالا برده‌اند اما اینک برای تهیه همین نان نیز با چالش‌های زیادی مواجه‌اند و بیم آن می‌رود که افراد زیادی مجبور شوند مصرف نان را هم که قوت غالب آنان است، کاهش دهند.

پیش‌تر روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی، با استناد به داده‌های آماری نوشته بود در بازه زمانی بهمن ۱۳۹۵ تا بهمن ۱۴۰۱، قیمت نان و غلات در ایران ۶۲۱ درصد گران‌تر شده که از این میزان ۶۲ درصد آن در یک سال گذشته رخ داده است.