صدای آمریکا در گزارشی اختصاصی فاش کرد که پژوهشگران اطلاعات جدیدی درباره فعالیت‌های علمی جمهوری اسلامی ایران به این رسانه ارائه داده‌اند که به نظر می‌رسد بر ارزیابی جدید آمریکا تاثیر گذاشته است و نشان می‌دهد تهران در موقعیت بهتری برای تسلیحاتی کردن برنامه هسته‌اش قرار دارد.

به گزارش صدای آمریکا، ارزیابی غیرمحرمانه‌ای که دفتر مدیریت اطلاعات ملی آمریکا در ماه ژوییه به کنگره ارسال کرد حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۲۰ «اقدام به فعالیت‌هایی کرده است که در صورت تمایل به ساخت سلاح هسته‌ای، آن را در موقعیت بهتری برای تولید قرار می‌دهد».

در حالی که این ارزیابی یک صفحه‌ای در مورد این فعالیت‌ها توضیحی نمی‌دهد، گزارش‌های منتشرشده در خبرگزاری‌های آمریکایی به نقل از مقام‌های آمریکایی و اسرائیلی که نامشان ذکر نشده است نوشتند که جمهوری اسلامی مشغول مدل‌سازی رایانه‌ای و پژوهش متالورژی است که در ساخت تسلیحات هسته‌ای کاربرد دارد. در این گزارش‌ها ماهیت یا انگیزه جمهوری‌ اسلامی از این پژوهش‌ها ذکر نشده بود.

در ارزیابی دفتر مدیریت اطلاعات ملی آمریکا به ادعای مطرح‌شده در گزارش سال ۲۰۲۳ این نهاد به کنگره اشاره‌ای نشده است. در آن گزارش آمده بود جمهوری اسلامی ایران «در حال حاضر مشغول فعالیت‌های کلیدی توسعه تسلیحات هسته‌ای نیست که برای تولید یک دستگاه هسته‌ای قابل آزمایش ضروری است».

جمهوری اسلامی مدت‌ها است اصرار دارد که در پی ساخت تسلیحات هسته‌ای نیست. اما بر اساس جدیدترین ارزیابی دفتر مدیریت اطلاعات ملی آمریکا، «افزایش قابل‌ملاحظه اظهارنظرهای عمومی مقام‌های ایرانی درباره سلاح‌های هسته‌ای در سال جاری نشان می‌دهد که از ممنوعیت این موضوع کاسته شده است».

دیوید آلبرایت، فیزیکدان، در گفت‌و‌گو با صدای آمریکا گفت ارزیابی جدید اصلاح‌شده دفتر مدیریت اطلاعات ملی آمریکا ممکن است دست‌کم تا حدی بر اساس فعالیت‌های ایران در زمینه «مدل‌سازی رایانه‌ای گنجانده‌شده در کار پژوهشی غیرنظامی» باشد که برای یک برنامه هسته‌ای تسلیحاتی کاربردی خواهد بود.

آلبرایت، که رئیس موسسه غیرانتفاعی علم و امنیت بین‌المللی در واشینگتن است، گفت او در مقاله‌های علمی اخیر ایرانی‌ها ارجاعاتی به استفاده از نرم‌افزارها و کدهای رایانه‌ای برای اجرای شبیه‌سازی‌هایی دیده است که به طراحی تسلیحات هسته‌ای کمک می‌کنند.

این فیزیکدان گفت تیم او بیش از ۱۵۰ گزارش پژوهشی علمی ایرانی‌‌ها را که در سال‌های اخیر منتشر شده‌اند و در دسترس‌اند بررسی کرده است.

آلبرایت گفت: «کار مدل‌سازی شبیه‌سازی امواج شوک ناشی از پرتاب انفجاری قطعات فلزی به سمت فلز جامد دیگر را شامل می‌شود. این مدل‌سازی برای درک چگونگی رخداد انفجار هسته‌ای ضروری است.»

او در ادامه افزود دانشمندان ایرانی دخیل در مدل‌سازی رایانه‌ای اخیر احتمالا اهداف تسلیحاتی کارشان را پنهان می‌کنند.

آریل لویت، عضو ارشد برنامه سیاست هسته‌ای در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، به صدای آمریکا گفت به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی ایران پس از وقفه‌ای چند ساله، تحقیقاتش را از سر گرفته است تا آخرین شکاف‌ها در دانش مورد نیاز برای تسلیحاتی کردن برنامه هسته‌ای‌اش را پر کند.

او در ادامه افزود ایران پیشرفت‌های عمده‌ای در زمینه ذخیره‌سازی اورانیوم غنی‌شده با درجه تسلیحاتی و توسعه موشک‌های قادر به حمل کلاهک هسته‌ای داشته است.

به گفته آلبرایت، کار ایران در زمینه مدل‌سازی رایانه‌ای تعداد آزمایش‌های مورد نیاز را کاهش می‌دهد و به جمهوری اسلامی اطمینان خواهد داد که دستگاه هسته‌ای‌اش کار خواهد کرد.

او گفت: «این کار می‌تواند زمان ساخت بمب را کاهش دهد، اما درباره برنامه آن‌ها اطلاعات کافی نداریم تا بتوانیم به‌صورت دقیق محاسبه کنیم. به‌طور کلی، آن‌قدر کار انجام داده‌اند که قطعا بتوانند چنین اقدامی را ظرف کمتر از شش ماه صورت دهند.»