فرزند حاشیه‌ساز عارف؛ «ژن خوب» یا پاشنه آشیل معاون اول دولت

حضور فرزند محمدرضا عارف در جلسات رسمی دولت در حالی که هیچ سمتی ندارد، معاون اول پزشکیان را در معرض موجی از انتقادها و حواشی قرار داده است

حمیدرضا عارف در یک برنامه تلویزیونی‌ــ عکس عصر ایران

ممانعت از ورود برخی خبرنگاران به مراسم معارفه وزرا در حضور محمدرضا عارف، معاون اول پزشکیان، برخی انتقادها را در پی داشت.

مراسم معارفه دو وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی و وزیر ارتباطات روز شنبه ۱۰ شهریورماه با حضور محمدرضا عارف برگزار شد و محروم شدن تعدادی خبرنگار از ورود به این جلسه، انتقاد‌ها به معاون اول رئیس‌جمهوری را به دنبال داشت.

سونیتا سراب‌پور، خبرنگار حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، با اعلام این خبر در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «امروز معارفه آقای ستار هاشمی با حضور آقای عارف و خبرنگاران بود. زنگ زدند و گفتند آقای عارف نمی‌خواهند خبرنگاری در مراسم باشد. حتما بودن فرزند ژن خوبشان در مراسم کافی‌ است.»

سراب‌پور افزود برای اثبات این ادعا به مراسم رفته است، اما از ورود او به‌عنوان خبرنگار خودداری شده است. برخی رسانه‌های دیگر نیز اعلام کردند تنها ساعاتی پیش از مراسم به آن‌ها اعلام شد، این برنامه بدون حضور خبرنگاران برگزار می‌شود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

علیرضا خامسیان، معاون ارتباطات محمدرضا عارف، اولین کسی بود که به این خبر واکنش نشان داد و چنین ادعایی را دقیق ندانست. اما محمدرضا عارف صبح یکشنبه ۱۱ شهریور با پذیرش موضوع، از خبرنگاران عذرخواهی کرد تا مشخص شود ادعای معاون ارتباطات او مبنی بر غیرواقعی بودن خبر ممانعت از ورود خبرنگاران نادرست است.

عارف گفت در این‌گونه مراسم‌ هر خبرنگاری باید اجازه ورود داشته باشد و هر گزارشی که مایل بود، از جلسه بدهد. او بدون اشاره به سخنان معاون ارتباطاتش تاکید کرد: «اگر قصوری صورت‌گرفته یا کسی منع شده است، بنده عذرخواهی می‌کنم.»

آنچه این اتفاق را در کانون توجه قرار داد، تصمیم دفتر عارف در مورد حضور حمیدرضا عارف، فرزند او، در مراسم معارفه وزیر صنعت، معدن و تجارت، پس از حواشی ایجادشده، است. تصاویر فرزند معاون اول رئیس‌جمهوری در شرایطی منتشر شد که خبرنگاران مدعی بودند به آن‌ها گفته شده است از حمیدرضا عارف عکاسی نکنند.

حضور حمیدرضا عارف بدون هیچ سمت رسمی در مراسم دولتی مسئله نقش فرزندان و نزدیکان مقام‌ها در چینش کابینه و مدیران میانی را تقویت کرده و به شکل‌ گرفتن موجی از حملات به سمت محمدرضا عارف منجر شده است. برخی مدعی شده‌اند حضور حمیدرضا عارف در مراسم معارفه وزیر صمت، بدون  داشتن سمت رسمی، احتمال نقش داشتن او در انتخاب محمد اتابک برای این وزارتخانه را تقویت کرده است.

محمد فاضلی، جامعه‌شناس و از حامیان مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهوری، با انتقاد از این حضور و مسائل مربوط به آن در ایکس نوشت: «‏آقای عارف درباره علت حضور پسرتان در  جلسه رسمی دولتی خیلی روشن توضیح بدهید. اگر بساط این‌گونه حضورها به هر دلیلی و مداخلات امثال این آقازاده جمع نشود، عاقبتش بی‌آبرویی برای دولت است.»

انتقاد بخشی از اصلاح‌طلبان حامی پزشکیان از محمدرضا عارف با واکنش طیفی دیگر از حامیان پزشکیان مواجه شد. حامیان عارف این حملات را هدفمند و به‌ قصد تخریب دولت می‌دانند.

این تقابل باعث شد علی‌اصغر شفیعیان، از چهره‌های رسانه‌ای نزدیک به مسعود پزشکیان، عارف را به ایجاد حاشیه برای دولت متهم کند. او حضور و مداخله وابستگان مسئولان در دولت پزشکیان  را به‌ویژه آن‌هایی که سابقه حاشیه‌سازی در کارنامه دارند، تحمل‌ناپذیر دانست.

در این میان، برخی فعالان رسانه‌ای مدعی شدند که تصمیم حاکمیت در واگذاری رسمی و غیررسمی مسئولیت به فرزندان و نزدیکان مقام‌های دولتی می‌تواند آغاز سیاست رانت فامیلی در دولت پزشکیان باشد. آن‌ها با طرح چنین ادعایی در شبکه‌های اجتماعی تصریح کرده‌اند که جمع‌بندی‌ها چنین بوده است که برای جلوگیری از نفوذ، «آقازاده‌ها، داماها و عروس‌ها» به‌صورت رسمی و غیررسمی در حوزه‌ مسئولیتی پدر خانواده نقش‌آفرینی کنند؛ ادعایی که ظاهرا حاصل نگرانی دستگاه‌های امنیتی از مسئله نفوذ در تشکیلات نظام است.

موضوع نفوذ دستگاه‌های امنیتی خارجی در میان نزدیکان مسئولان نظام ادعایی است که اگرچه درباره آن غیررسمی هشدار داده می‌شود، هیچ‌گاه رسما پذیرفته نشده است.

البته آنچه حضور حمیدرضا عارف را تا این سطح برای دولت حاشیه‌ساز کرده، سوابق و حواشی او است که پیش‌تر نیز حملاتی تند به محمدرضا عارف را پی داشته است.

حمیدرضا عارف فعال اقتصادی و سرمایه‌گذار متولد سال ۱۳۵۷ است که نحوه فعالیت اقتصادی او به‌ویژه در بخش ارتباطات همواره محل ابهام بوده است. نقش فرزند عارف در پرونده شرکت ام.‌تی.‌ان آفریقای جنوبی، پایه‌گذار اپراتور ایرانسل در شبکه مخابرات، از جمله مواردی است که ردپای رانت فرزندان مسئولان در آن دیده می‌شود.

ثبت شرکتی در سن ۲۵ سالگی با توان عقد چنین قراردادی با در نظر گرفتن سابقه محمدرضا عارف در وزارت ارتباطات برای این چهره نزدیک به محمد خاتمی حواشی بسیاری ایجاد کرد. فساد این قرارداد زمانی در رسانه‌ها موردتوجه قرار گرفت که یوسف سالوجی، سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در آفریقای جنوبی، با اتهام دریافت رشوه در ارتباط با مجوز فعالیت شرکت مخابراتی ام‌.تی‌.ان بازداشت شد.

ضمن آنکه در فضای رسانه‌ای ایران، نقد به حمیدرضا عارف با طرح ادعای «ژن خوب» داشتن او گره‌ خورده است.

حمیدرضا عارف سال ۱۳۹۶ در مصاحبه‌ای گفت: «هر کسی که توانایی داشته و به نقطه‌ای رسیده، حتما استعدادهایی در وجودش بوده است. بالاخره تاثیر وراثت وجود دارد، ژن وجود دارد. پدر و مادر من هر دو جزو شاگرد اول‌های کنکور در کشور بودند، مادر من رتبه ۱۵ کنکور داشته؛ این ژن منتقل می‌شود.»

چنین ادعایی برای فردی که باسابقه تحصیل و اقامت در آمریکا، به نظر می‌رسد در انتصاب‌ها و تصمیم‌گیری‌های پدر نقش تاثیرگذاری دارد، دولت مسعود پزشکیان را در همان ابتدای کار با حاشیه‌ای بزرگ مواجه کرده است. برخی انتصاب‌ها در دفتر معاون اول رئیس‌جمهوری هم این شائبه را ایجاد کرده که انتخاب افرادی مانند فائزه دولتی برای سمت مشاور و دستیار ویژه معاون اول رئیس‌جمهوری، با توصیه و تصمیم حمیدرضا عارف انجام‌ گرفته است.

با در نظر گرفتن شدت انتقادها از دل بدنه حامیان پزشکیان به عملکرد محمدرضا عارف طی مدت سپری‌شده از فعالیت دولت چهاردهم، به نظر می‌رسد نگرانی‌ در مورد ایجاد شکاف میان حامیان پزشکیان با انتخاب عارف برای سمت معاون اولی بی‌دلیل نبوده است.

منتقدان معاون اول رئیس دولت چهاردهم بر این باورند که او بیش از آنکه انتخاب پزشکیان باشد، انتخاب رهبر جمهوری اسلامی از میان گزینه‌های مدنظر پزشکیان بوده است. حالا مماشات عارف با نفوذ فرزندش و تقابل با رسانه‌ها او را به پاشنه آشیل دولت جدید تبدیل کرده است.