بر اساس گزارشی که روز شنبه چهاردهم سپتامبر (۲۴ شهریور) به نقل از منابع آگاه منتشر شد، ایالات متحده و بریتانیا نگراناند که روسیه در ازای تحویل موشکهای بالیستیکی که تهران اخیر برای استفاده در جنگ با اوکراین به این کشور ارائه کرده، به جمهوری اسلامی در توسعه برنامه هستهای تسلیحاتیاش کمک کند.
در دیدار روز جمعه جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، و کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، در کاخ سفید موضوع تعمیق روابط روسیه و جمهوری اسلامی از مسائل موردبحث بود. در جریان گفتوگوهای آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، و دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا، نیز موضوع وضع تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ایران به دلیل مسئله نگرانکننده ارسال موشک به روسیه مطرح شد.
به نوشته روزنامه گاردین، دغدغه دو کشور تنها ارسال موشکهای بالیستیک از ایران به روسیه نیست، بلکه از آنچه مسکو ممکن است در ازای آن، به تهران ارائه دهد، نیز نگراناند.
گاردین با استناد به گفتههای منابع آگاه از مذاکرات سطح بالای مقامهای بریتانیا و آمریکا، گزارش داد که دو کشور معتقدند جمهوری اسلامی ممکن است برای سادهسازی فرایند تولید تسلیحات هستهای از متخصصان باتجربه روسیه کمک بگیرد، زیرا در حال حاضر مدام در حال افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده است و برای تبدیل شدن به یک قدرت هستهای آماده میشود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
جمهوری اسلامی ایران از زمان فروپاشی توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با قدرتهای جهانی، پس از خروج یکجانبه ایالات متحده از این توافق در سال ۲۰۱۸، غنیسازی هستهای را درست زیر سطح تسلیحاتی دنبال کرده است.
قدرتهای غربی اعلام کردهاند که برای فعالیتهای جمهوری اسلامی در این زمینه هیچ دلیل غیرنظامی معتبری وجود ندارد. از طرفی، مقامهای جمهوری اسلامی نیز اگرچه ادعا میکنند اهداف برنامه هستهای این کشور کاملا صلحآمیز است، چندین بار هشدار دادهاند که در صورت حمله یا تهدید موجودیت جمهوری اسلامی از سوی اسرائیل، تهران میتواند «دکترین هستهای» خود را تغییر دهد.
در ماه اوت، دیدهبان هستهای سازمان ملل متحد دریافت که جمهوری اسلامی ایران ذخایر اورانیوم غنیشده خود تا سطح نزدیک به درجه تسلیحاتی را افزایش داده است. بر اساس گزارشهای منتشرشده، تهران تا ۱۷ اوت، ۶۴.۷ کیلوگرم اورانیوم غنیشده تا ۶۰ درصد داشت که نسبت به آخرین گزارش آژانس در ماه مه، ۲۲.۶ کیلوگرم بیشتر است.
جمهوری اسلامی بیتوجه به تحریمهای غرب، از جمله تحریمهایی که بریتانیا، آلمان و فرانسه بهتازگی به دلیل صادرات سلاح به روسیه اعمال کردهاند، به فعالیتهایش ادامه میدهد.
تهران بارها ارسال هرگونه سلاح به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین را رد کرده و همچنین متعهد شده است که به آخرین تحریمهای غرب پاسخ دهد؛ تحریمهایی که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، روز شنبه آنها را «ابزاری شکستخورده» برای تاثیرگذاری بر سیاست تهران دانست. خبرگزاری دولتی ایرنا به نقل از عراقچی نوشت: «جای تعجب است که کشورهای غربی هنوز نمیدانند تحریمها ابزاری شکستخوردهاند و نمیتوانند از طریق تحریم برنامههایشان را به جمهوری اسلامی تحمیل کنند.»
او تحریمها را ابزار فشار و تقابل و نه ابزار همکاری خواند و افزود: «ایران همواره برای مذاکره و گفتوگوی سازنده با سایر کشورها آماده است اما گفتوگو باید بر اساس احترام متقابل باشد، نه تهدید و فشار.»
در همین حال، وزرای خارجه گروه ۷ نیز روز شنبه همکاری جمهوری اسلامی و روسیه در ارائه موشکهای بالیستیک تهران به مسکو را بهشدت محکوم کردند. اعضای گروه ۷، متشکل از کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده، در بیانیهای تاکید کردند که تهران باید هرگونه حمایت از جنگ غیرقانونی و توجیهناپذیر روسیه علیه اوکراین را فورا متوقف کند.
آنها این گونه انتقال موشکهای بالیستیک، پهپاد و فناوریهای مرتبط را تهدیدی مستقیم برای مردم اوکراین و همچنین امنیت اروپا و بینالمللی خواندند.
اخبار مربوط به انتقال موشکهای بالیستیک از ایران به روسیه، آخر هفته گذشته و پس از آن منتشر شد که آمریکا و متحدانش ماهها به جمهوری اسلامی هشدار داده بودند این تسلیحات را به مسکو تحویل ندهد.
آلمان، فرانسه و بریتانیا (تروئیکای اروپا) در بیانیهای، عملکرد تهران را «اقدامی برای تشدید تنش» توصیف کردند و هشدار دادند که این تحول «تهدیدی مستقیم برای امنیت اروپا» است.
این سه کشور به همراه ایالات متحده آمریکا روز پنجشنبه نیز در بیانیهای مشترک که به آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه شد، درباره بیپاسخ ماندن پرسشها درباره فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کرده بودند.
در بیانیه اخیر این کشورها، تاکید شد که میزان اورانیوم موجود در زبالههای جامد آزمایشگاه جابربن حیان که به تاسیسات اصفهان ارسال شده، نگرانکننده است.
تروئیکای اروپا و آمریکا در این بیانیه، با اشاره به اینکه «صبر ما نامحدود نیست»، هشدار دادند: «اگر این روند ادامه یابد، از مدیرکل آژانس درخواست میشود گزارش دیگری ارائه دهد.»