رحمان سلیمانی، کارشناس مرمت آثار تاریخی، درباره سست شدن ستون‌های آرامگاه حافظ هشدار داد و گفت که شست‌وشوی مداوم محوطه حافظیه باعث شده است رطوبت به پایه‌ ستون‌ها نفوذ و ملات مورداستفاده در آن‌ها را فرسوده و سست کند.

این کارشناس مرمت راهکار پیشگیری از تخریب ستون‌های حافظیه را کاهش تعداد دفعات شست‌وشوی این بنای تاریخی دانست و افزود آبی که محوطه آرامگاه حافظ با آن شسته می‌شود، آب چاه است که باکتری دارد و به سنگ‌های این بنای فرهنگی و تاریخی آسیب می‌زند.

سلیمانی که مسئولیت مرمت آرامگاه حافظ را هم برعهده دارد، با اشاره به اینکه ملات به‌کاررفته در این مقبره از گل، آهک و گچ است، تاکید کرد که چنین سازه‌ای نیاز دارد آب به‌آرامی از آن گرفته شود.

کارشناس مرمت آثار تاریخی به هشت ستون موجود در آرامگاه حافظ اشاره کرد و به خبرگزاری ایلنا گفت که زیر پایه هر یک از این ستون‌ها، یک سنگ پنج ضلعی قرار دارد و هشت چهارتراش (چوب‌ مکعبی‌شکل) نیز به همان اندازه دور ستون‌ها می‌چرخد. بست بین آن‌ها نیز از سرب است. چون سرب فلز انعطاف‌پذیر است، به این دلیل بین آن‌ها سرب قرار داده‌اند که فشار سنگ به پوسیدگی و خراش در ستون‌ها منجر نشود.

مرمتگر آرامگاه حافظ گفت: «خاصیت دوم سرب این است که سمی دارد که وقتی بین دو سنگ قرار بگیرد، از نفوذ جلبک‌ها بین دو سنگ جلوگیری می‌کند تا آسیب به سنگ‌ها وارد نشود و نپوسند.»

به‌رغم این طراحی که آسیب رطوبت به سازه‌ را کاهش می‌دهد، مقبره حافظ شیرازی اکنون در نتیجه گردشگری ناپایدار در معرض آسیب قرار گرفته است. به‌ طوری‌ که در نبود محافظت و نظارت اصولی، برخی گردشگران ضوابط بازدید از آثار تاریخی و فرهنگی را رعایت نمی‌کنند و با ریختن زباله و بستنی روی سنگ‌های این مکان تاریخی به آن صدمه می‌زنند.

مرمتگر مقبره حافظ شست‌وشوی مکرر را دلیل سستی پایه‌های آن می‌داند اما به‌ نظر می‌رسد آثار فرونشست زمین در استان فارس اکنون به ستون‌های آرامگاه حافظ نیز رسیده است.

خطر سست شدن ستون‌های حافظیه در حالی از زبان مرمتگر این سازه تاریخی و فرهنگی منتشر شد که عبور مترو شیراز از حریم درجه ۱ آن طی ماه‌های اخیر بارها در کانون توجه قرار گرفته است.

خط ۲ مترو شیراز طبق نقشه‌ای که برای آن طراحی شده است، از شهرک میان‌رود آغاز می‌شود، از حافظیه عبور می‌کند و در نهایت به آرامگاه سعدی می‌رسد. مهرماه امسال پس از اینکه کارشناسان هشدار دادند عبور خط ۲ مترو شیراز از حافظیه نه‌تنها آرامگاه حافظ که آب‌انبار تاریخی رکن‌آباد را نیز تهدید می‌کند، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از توقف این طرح تا بررسی نهایی خبر داد. با این حال، بر اساس برخی گزارش‌ها، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد عملیات احداث مترو در مجاورت آرامگاه حافظ شیرازی کند شده، اما متوقف نشده است.

خبرگزاری ایسنا روز شانزدهم آبان به نقل از علی کلانتری، سرپرست سازمان حمل‌ ونقل ریلی شهرداری شیراز، فعالیت روزانه دستگاه مکانیزه تونل مترو را که برای حفاری از آن استفاده می‌شود، تایید کرد و نوشت که این دستگاه روزی نیم‌ ساعت با هدف جلوگیری از افت فشار روشن می‌شود. این مقام شهری شیراز همچنین مدعی شد که نظرها در مورد فاز ۲ خط مترو حافظیه در جلسات «مثبت» بوده است.

محمدثابت اقلیدی، مدیرکل میراث فرهنگی فارس نیز ضمن دفاع از فاز ۲ خط مترو حافظیه ادعا کرد: «بررسی‌های اولیه حاکی از آن است که تونل‌ها در عمق ۲۶ متری زمین‌اند و اساسا با آثاری که در مجموعه حافظیه است، هیچ برخوردی ندارد.»

به‌رغم انکار این مقام دولتی، کارشناسان میراث فرهنگی از جمله امین طباطبایی، فعال میراث فرهنگی، تاکید می‌کنند که در صورت اجرای این پروژه تنها آرامگاه حافظ و آب‌انبار تاریخی در خطر نیستند، بلکه گورستان تاریخی هزارساله شیراز نیز در خطر خواهد بود و لرزش‌های ناشی از عبور مترو بر ساختمان حافظیه نیز تاثیر منفی خواهد داشت.

بر مبنای اسناد تاریخی، آرامگاه حافظ حدود ۷۰ سال پس از درگذشت این شاعر نامدار، به دستور حاکم محلی ساخته شد و در دوران‌های تاریخی مختلف چندین بار ترمیم شد. طرح امروزی آن نیز به سال ۱۳۱۴ بازمی‌گردد که علی اصغر حکمت، وزیر فرهنگ وقت، به دستور رضاشاه پهلوی، آن را بر اساس طرحی از آندره گدار، معمار و باستان‌شناس فرانسوی، بازسازی کرد.

این طراح فرانسوی آرامگاه حافظ را به سبک ترکیبی معماری ایرانی‌‌ــ‌اسلامی با ایوان ستون‌دار و گنبد فیروزه‌ای طراحی کرد و تلفیقی از نمادهای سنت‌های ایرانی و مدرن را به آن افزود.

حافظیه شیراز در برخی مناسبت‌های خاص مانند لحظه سال‌ تحویل و تعطیلات نوروز از پربازدیدترین مکان‌های تاریخی ایران است. این مکان تاریخی که علاقه‌مندان ادبیات آن را «میعادگاه عشاق» می‌نامند و خود حافظ نیز آن را «زیارتگه رندان جهان» خوانده‌ است،‌ در جنوب دروازه قرآن شیراز و در منطقه‌ای معروف به گلگشت مصلا واقع است.