کنشگران میراث فرهنگی در آستانه بیستم مهر که در تقویم ایران به نام «روز بزرگداشت حافظ» ثبت شده است، درباره خطر تخریب حافظیه به دلیل عبور مترو شیراز هشدار دادهاند. به گفته آنان، اجرای کامل خط ۲ مترو شیراز تهدیدی جدی برای آرامگاه حافظ، آبانبار و گورستان تاریخی مجاور آن است و حتی میتواند مقبره سعدی را هم به خطر بیندازد. در حالی که شورای شهر شیراز اجرای این پروژه را تایید کرده است، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس پیشروی مترو تا حافظه را انکار میکند.
خط ۲ مترو شیراز طبق نقشهای که برای آن طراحی شده است، از شهرک میانرود آغاز میشود، از حافظیه عبور میکند و در نهایت به آرامگاه سعدی میرسد.
پیشینه احداث این خط به دوره چهارم شورای شهر شیراز بازمیگردد اما اعضای شورای شهر شیراز در دوره پنجم با اجرای این پروژه، به دلیل اینکه لرزشهای ناشی از عبور قطار حافظیه را تهدید میکرد، مخالفت و به جای آن طرحی را پیشنهاد کردند که بر اساس آن، تونل مترو تا یک کیلومتری حافظیه جلو میآمد. همچنین قرار بود که از فلکه اطلسی در نزدیکی حافظیه تا آرامگاه سعدی خط تراموا راهاندازی شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اعضای شورای شهر در دوره ششم، مصوبه شورای پنجم را کنار گذاشتند و تصمیم گرفتند تونلی را که در یک کیلومتری آرامگاه حافظ متوقف شده بود، ادامه دهند. حالا این تونل تا آرامگاه حافظ تنها ۵۰۰ یا ۶۰۰ متر فاصله دارد و همچنان در حال پیشروی است.
بر اساس گزارش روزنامه پیام ما، از قرار معلوم اقدام شهرداری شیراز برای کشیدن خط مترو تا یک کیلومتری آرامگاه حافظ بدون اخذ مجوزهای لازم از استانداری فارس و کسب تاییدیه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و طی چند ماه اخیر انجام شده است.
عبور خط ۲ مترو شیراز از حافظیه نهتنها آرامگاه حافظ که آبانبار تاریخی رکنآباد را نیز تهدید میکند؛ موضوع به نگرانی جدی برای فعالان میراث فرهنگی تبدیل شده اما محمد ثابت اقلیدی، مدیرکل میراث فرهنگی فارس، اجرای این پروژه را از اساس تکذیب کرده است.
بهرغم انکار این مقام دولتی، نواب قائدی، رئیس کمیسیون عمران و حملونقل شورای پنجم شیراز، تایید کرد که این طرح بدون توجه به الزامات میراث فرهنگی و مصوبه شورای پنجم دوباره آغاز شده و قرار است مترو تا آرامگاه سعدی ادامه پیدا کند.
خبرگزاری ایلنا به نقل از امین طباطبایی، فعال میراث فرهنگی، نوشت که با ادامه حفر تونل مترو در این مسیر، تنها آرامگاه حافظ و آبانبار تاریخی تهدید نمیشوند، بلکه گورستان تاریخی هزارساله شیراز نیز در خطر خواهد بود و لرزشهای ناشی از عبور مترو بر ساختمان حافظیه نیز تاثیر منفی خواهد داشت.
به گفته طباطبایی، فعالان میراث فرهنگی با اعتراض به اقدام شهرداری شیراز موضوع را با اداره کل میراث فرهنگی استان فارس مطرح کردهاند اما مقامهای این اداره از اقدام شهرداری شیراز در حفر بدون مجوز تونل مترو تا آرامگاه حافظ اظهار بیاطلاعی کردهاند.
مدیر کل میراث فرهنگی فارس روز سهشنبه هفدهم مهر در آستانه روز بزرگداشت حافظ، بدون اشاره به خطر عبور مترو شیراز برای آرامگاه حافظ، از رایگان بودن امکان بازدید از حافظیه تا بیستم مهر خبر داد و گفت که در مراسم ویژه روز حافظ، «محفل انس با قرآن و شعرخوانی» در حافظیه برگزار میشود.
بر مبنای اسناد تاریخی، آرامگاه حافظ حدود ۷۰ سال پس از درگذشت این شاعر پارسیگوی به دستور حاکم محلی ساخته شد. حافظ در اشعارش، این منطقه و آب چشمه رکنآباد را از بهشت هم بهتر دانسته و سروده است: «بده ساقی می باقی که در جنت نخواهی یافت/ کنار آب رکنآباد و گلگشت مصلا را».
آرامگاه حافظ در طول تاریخ فرازونشیبهایی را پشت سر گذاشت و طبق روایتهای تاریخی، در دوران زندیه، صفویه و افشاریه بازسازی و ترمیم شد اما طرح امروزی آن به سال ۱۳۱۴ بازمیگردد که علی اصغر حکمت، وزیر فرهنگ وقت، به دستور رضاشاه پهلوی، آن را بر اساس طرحی از آندره گدار، معمار و باستانشناس فرانسوی، بازسازی کرد.
گدار آرامگاه حافظ را به سبک ترکیبی معماری ایرانیــاسلامی با ایوان ستوندار و گنبد فیروزهای طراحی کرد و تلفیقی از نمادهای سنتهای ایرانی و مدرن را به آن افزود.
حافظیه شیراز در برخی مناسبتهای خاص مانند لحظه سالتحویل و تعطیلات نوروز از پربازدیدترین مکانهای تاریخی ایران است. این مکان تاریخی که علاقهمندان ادبیات «میعادگاه عشاق» میدانند و حافظ نیز آن را «زیارتگه رندان جهان» خوانده، در جنوب دروازه قرآن شیراز و در منطقهای معروف به «گلگشت مصلا» واقع است.